Выбрать главу

Bodini Geometro Franco, italo, direktoro de la «Kaso por Malsanuloj.» Nask. 9 sept. 1904. E-isto de 1922. Direktoro de la nacia E organo en 1929–31. Organizis la naciajn kongresojn en Udine, 1929, Como, 1930, Padova, 1931. Estrarano de IEF.

Bodó Karoly, hungaro, oficisto. Nask. 1903 en Monor. E‑isto de 1921. Resp. red. de LM dum ĝia dua periodo; noveltradukoj ankaŭ en Hungara Heroldo. Varbis por E kelkajn hungarajn verkistojn. Siajn unuajn tradukoln li kontribuis al LM (unua periodo), kaj en 1926 aperis liatraduke novelaro de F. Karinthy, Norda Vento. Tiuj tradukoj jam pruvis neordinaran talenton, kiu brilis en lia traduko de la profunda Babits-romano, La cikoni‑kalifo, (1929) kaj trovis entuziasman laŭdon ĉe recenzistoj kaj la Akademio. En 1933 li amplekse kunlaboris al Hungara Antologio per noveltradukoj, kiuj neniel perfidas liajn antaŭajn sukcesojn. Kio karakterizas liajn laborojn, tio estas unue, trafgusta elekto de tradukindaj verkoj, kaj due, naturstila rekreo de la originalo, tiel ke ĝi ŝajnas nova originalo E-a. Ligate per literaturaj laboroj, la Budapestaj E verkistoj ricevis ian similecon de stilo, kiu ne estas facile difinebla, kaj kies rekoneblo ne dependas simple de konata neologismo; ĉar tio ja ne estas trajto de la Bodó-verkoj. W.B. JOHNSON.

Bofill M. Granada Narcis, kataluno, inĝ. (ekspluatanto de karbminejoj). Nask. 24 apr. 1882 en Palma de Mallorca E-isto de 1908, fondo de lokaj EG-j kursgvidado, ĉeforganizinto de KEF-kongr. en Palma. Kunlaborinto de int. E-gazetaro. Du trad. libroj: La unika vesto kaj Mi estas anĝelo, 1925. L.K.

Bogdanov Miloslav, (E-igite: Diodono, Favorgloro), bulgaro, notario, advokato. Nask. en urbeto Trn, loĝis en Sofia, kie li mortis ĉ.1914. Aŭtoro de la unua lernolibro por bulgaroj, 1889, fondinto de la unua ES en B kaj eldoninto de la gazeto Mondlingvisto kaj de La Espero (baldaŭ ĉesintaj, 1889/91). Ĉ. 1908 li proklamis novan projekton de LI, imitaĵon de E kun multa enmikso de bulgaraj vortoj, kun strange kombinita alfabeto.

Bogh‑Hogsted Agnes, danino. Nask. 15 jul. 1884 en Aarhus. Edziniĝis al oratoro, pastro P.P. Hogsted ĉe «La libera eklezio», en kiu societo ŝi faris liberan, religian laboron dum 30 jaroj. Kun sia edzo fondis en 1909 E konversacian klubon de Aarhus. En dana lingvo aperis kelkaj beletristaj verkoj de ŝi.

Bohema Esperanto-Servo, entrepreno de inĝ. L. Berger fondita de li en 1918. (v. Ĉeĥoslovakujo.)

Bohemujo, v. Ĉeĥoslovakujo.

Boirac (bŭarak) Emile, franco, d-ro fil., fama filozofo kaj rektoro de Akademio. Nask. 26 aŭg. 1851 en Guelma (Alĝerio), mortis 20 sept. 1917 en Dijon. Estis nomita rektoro de la Universitato de Grenoble (1898) kaj de Dijon (1902). Kiel filozofo, lia ĉefa verko estas lia tezo de doktoreco «La Ideo de la Fenomeno»; li penis akordigi la teoriojn de du el la grandaj franca filozofoj, Renouvier kaj Fouilée pri la substanco, la realeco de la ekstera mondo, la idealismo-fenomenismo. Li kreis la Instituton elektroteknikan de Grenoble, kaj la «pri-vinan» Instituton de Dijon. En 1900 li estis varbita al E per leteroj de Meray. Post iom da hezito li senlace laboris por E. Li prezidis la unuan UK en Boulogne-sur-Mer (1905). Poste li ĉeestis ĉiujn kongresojn, krom du. Elektita de D-ro Z kiel prez. de la Lingva Komitato, li subtenis energie la fundamentajn principojn dum la Idistaj atakadoj. Lia raporto al la Kvara Kongreso pritraktas lian partoprenon al la laboroj de la Delegacio kaj la konduton de tiu ĉi. En la lingvaj laboroj li partoprenis per gravaj verkoj, kaj lia granda Vortaro E-E-a estis unu el la plej gravaj libroj por la lingvolaborantoj. B. sin montris unu el niaj plej bonaj stilistoj kaj spertuloj. Per sia fluanta voĉo kaj ridetanta bonhumoro, kaj eble per sia psika influo, kune kun sia persona aŭtoritato, li ĝuis grandan influon en la E-istaj kunvenoj, kaj estis ĉiam tre atente aŭskultata. Li fondis diversajn grupojn kaj altiris al E gravajn Universitatanojn. Krom siaj multaj artikoloj en revuoj francaj (speciale en la Revuo Pedagogia) kaj E-aj (kiel la Revuo), li verkis: Trad. de Leibniz Monadologio, 1902- ŝlosileto kvarlingva 1903 - Perdita kaj retrovita 1905 - Qu’est-ce que l’E? 1906 - Le Congrès E-iste de Genève, 1906 - Pri la homa radiado, 1906 — Trad. de Moliere: Don Juan aŭ la ŝtona festeno, 1909 — Trad. de Van Dyke: La kvara Mago aŭ la alia Saĝulo, 1909 - Plena Vortao E-E-a 1909 - Le probleme de la langue int., 1911 - Vortaro de la Oficialaj Radikoj 1911 - Fundamentaj principoj de la vortaro E 1911. — L. BASTIEN.

Boks kaj Koks. Komedieto de J.M. Morton, el la angla trad. Ch. Stewar. 1907, 2? p. Teatraĵo de la UK en Cambridge, 1907.

Bolivio, Suda Ameriko. Unuaj pioniroj: Victor Munoz y Reyer kaj Daniel Canedo, kiuj presis artikolojn en la ĵurnaloj de La Paz «La Verdad», «La Integridad» kaj «El Comercio» kaj en 1905 fondis societon. Laŭ la Dietterle-statistiko en 1928 E-istoj troviĝis en tri lokoj. En 1933 UEA ne havis defegiton en B.

I. ŜlRJAEV.

Bonde Viktor, svedo, bindisto. Nask. 8 marto 1892 en Falun. Pacifisto, abstinenculo. E-isto de 1916. Kursoj; gvidado de la koresponda kurso de SEF, 1927–32. Del. de UEA, 1919–29. Tradukoj el la sveda en Svenska Arbetar E-isten ktp.

Bonhumoraj Rakontoj de J. Korczak, el la pola trad. Anna Weinstein. 1927, 64 p. «Sangaj satiroj. La verkisto bonege konas la homan animon kun ĉiuj virtoj kaj malvirtoj. La traduko estas tre klara». (J.F.J., La Socialisto, 1927, p: 80.)

Bonnet (bone) Fanny, francino, prof. de angla lingvo kaj de stenografio. Nask. 9 sept. 1870 en Paris. E-iĝis en 1903. Kas. de SFPE de 10 jaroj, komitatanino de la «Federation Universitaire Esperantiste de France».

Bonnevie (bonevi) Honoratus, norvego, licenciato de filologio, pensiulo. Nask. 19 okt. 1858. Studis ĉe la universitato filologion, precipe latinan, germanan, grekan kaj pranorvegan lingvojn, okupiĝis pri kalendaraj demandoj, verkis libron pri la problemo. Eklernis E-n 29 okt. 1906. Prez. de EK en Oslo kaj sekr. de NEL. Ĉefred. de N E-isto 1912–14, kunred. 1915–20, 1922–24, kaj dum 1932. Tradukis literaturaĵojn kaj kunverkis lernolibrojn.

Bontemplanoj, v. Senalkohola kulturo.

Booth (budh) Norman, anglo. Nask. 9 apr. 1894 en Netherton, Huddersfield. Estro de skolta grupo. Dum 10 jaroj ĝen. sekr. de Skolta E-ista Ligo. Verkis multajn artikolojn pri E kaj skoltismo.

Bord (bor) Emile, franco, prof. Nask. 15 febr. 1858, mortis 23 sept. 1919. Fondis grupojn, faris multnombrajn paroladojn kaj varbis membrojn centope, de 1904 ĝis sia morto. Verkis prop. monologojn.

Borel Emile, franco, radiostaciestro de Lyon (la Doua). Nask. 27 apr. 1884 en Lyon. Fervore propagandis, kaj nome ĉe la radiostacio, kiun li direktas. Lia edzino estas unu el la fondintoj de la feminista ES:UDEV.

Borel Jean, (ps. J.B.; D. Spero), sviso, publicisto, eldonisto. Nask. 23 aŭg. 1868 en Couvet. Studis diversajn sciencojn, precipe historion kaj ĵurnalismon. Fariĝis E-isto en sia patrolando, kunfondinto de Svisa ES; 1902. En 1903 estis unu el la unuaj kaj plej fervoraj iniciatintoj por E en Germanujo. Kunfondinto de «E Verlag Möller kaj Borel», 1903 kaj de Berlina EG, 1903. Fondinto kaj red. de G E-isto, 1904. L.K. de 1905. Verkoj: germanlingva lernolibro, en 10 eldonoj,100.000 ekzempleroj, 1904–10; broŝuro en 250.000 ekzempleroj, 1903–10. Fondinto kaj red. de E Biblioteko Int., kies plurajn volumojn li verkis aŭ tradukis, ekz. Sub la neĝo de Porchat el la franca. Franclingvaj verketoj kaj artikoloj pri E.