Ariste Paul, estono, magistro de filozofio kaj filologio, fonetikisto. Nask. 3 febr. 1905 en paroĥo Torma. Kursoj en Tallinn kaj Tartu. Kunlaboranto de E gazetoj kaj tiu de EIE, membro de la komisiono por la granda vortaro E Estona.
Arnaudov Miĥail, bulgaro, d-ro, univ. prof. de literaturo. Prezidis publikan kunvenon dum prop. E‑semajno en Sofia en 1924 kaj faris paroladon pri E.
Arnessen Arne, norvego, antaŭe: telegrafisto, librotenisto, kontorĉefo, nun: revizoro en Bondernes Banken Oslo. Nask. 11 nov. 1884. Ekstudis Volapükon en 1903 kaj E-istiĝis 16 majo 1904. Fondis E klubon kaj gvidis la unuan kurson en Narvik 1907, la duan en Bergen 1910. Kas. de NEL depost 1923, ĝia ĝen. sekr. de 1932. Prez. de EK en Oslo 1924–26, kaj de-post 1929. Del. de UEA de-post 1922 kaj ĉefdel de 1932, ktp. Skribis sian unuan artikolon pri E en 1906 kaj poste multajn en diversaj gazetoj, redaktas regulan ĉiusemajnan E-kronikon en ĉefaj por-instruistaj gazetoj de-post 1931. Organizinto de ĉiuj (ĉ. 50) Cseh-metodaj kursoj, gviditaj de eksterlandaj instruistoj dum 1930–33, gvidanto de la unua somera E kurso por instr. en 1930. Multaj paroladoj pri E ankaŭ en radio. Laboro precipe inter geinstruistoj kaj rotarianoj. Prop. broŝuro, 1933: Ĉefkunlaboranto de la Enciklopedio.
Arnhold Georg, germano, bankisto, sekreta komerca konsilanto Würtemberg-a konsulo. Nask. 1 marto 1859 en Dessau. Unu el la gvidantaj ekonomiaj fakuloj de G. Eminenta pacifisto. Precipe pro pacifistaj motivoj li lernis kaj propagandis E-n, grave helpis la movadon idee kaj materie. Li kunfondis la Saksan E Instituton kaj estis ano de ties patrona societo.
Arnbold Heinrich Gustav, germano, bankisto, bavara konsulo, d-ro de jurscienco. Nask 22 jul 1885. Instigite de la konata pacifistino Bertha von Suttner li fariĝis E-isto. Ĉefe al li oni dankas la prezentadon de Ifigenio ĉe la UK en Dresden. De 1912 kasisto de GEA, 1911–14 prez. de la Saksa E Ligo. Partoprenis en ĉiuj UK ĝis la milito. L K Dumviva membro de UEA, ktp. Senlaca propagandisto per paroladoj kaj artikoloj. Enkondukis E-n en la propra bankejo (kreditleteroj, diversaj formularoj, korespondado.) Per disponigo de ĉambrego en la bankejo li donas konstante belan hejmon al la E Societo en Dresden. Atingis multe ĉe aŭtoritatuloj por E.
Artigas Lasala Jozefo, hispano, lernejestro en Madrid. Nask. 21 nov. 1870 en Pina. E-isto de 1911. Membro de HEI. Kursgvidado, grupfondado. Artikoloj en nacia gazetaro.
Artigues (artig). René, (ps. ERA), franco, militkuracisto, Nask. 21 majo 1860 en Besangon Konata precipe pro literaturaĵoj: La Marmalsano, La filino de la feinoj, La Filo de la Sorĉisto, La Maskito (L. I, Revuo, ktp) kaj kritikaj saĝoplenaj flugfolioj (LI 1908–1913). Faris raporton pri pluraj Kongresoj. Agema propagandisto en medicinaj kaj ruĝ-krucaj medioj. — LK, 1909.
Artikolo. En E ekzistas nur la difina artikolo la. Ĝia uzo prezentas malfacilon ĉefe al tiuj, en kies lingvo ĝi ne ekzistas, ĉar la Fundamento ne orientas pri ĝia uzo, dirante nur, ke ĝi estas uzata kiel en la naciaj lingvoj.
La A-on oni devas uzi:
l. se temas pri io jam konata, difinita, jam priparolita;
2. se temas pri io kiel reprezentanto de sia klaso, kategorio;
3. se temas pri io ununura, sola en sia speco.
Do la A. propre anstataŭas la vortojn: tiu, tiu certa, ĉiu, sola, ununura; kaj ĝi estas kaj devas esti uzata nur, se anstataŭ ĝi prove estas meteblaj tiuj ĉi vortoj sen la aliigo de l’ senco.
Pli vastan pritrakton pri la uzo de l’ A. oni trovas en: Fruictier Grenkamp: Kompleta Gramatiko kaj Vortfarado, 1930; Kalocsay: Lingvo, Stilo, Formo: 1931.
A. nedifina ne ekzistas en E. Tamen oni renkontas la vorton unu uzatan tiasence. Tio estas, se ne eraro, almenaŭ nekorekteco de stilo; en ĝia uzo oni estas gvidata de nacilingvaj kutimoj. En okazo de efektiva neceso oni povas uzi iu (se temas pri io apartigita el certa grupo), aŭ ia (se temas pri io tute nedifinita). Ekzemple: «Mi vidis iun serviston» (iun el certa nombro de servistoj). «Mi vidis ian serviston» (ian ajn, neniel difinitan).
Kelkaj lastatempe pretendas la uzon de unu, kiel nedifina A. Sed ĝia enkonduko estus tute kontraŭ la ĝisnuna lingvokutimo. Tiamaniere ja oni devus diri: «Li estas unu bona homo», kiel germane oni diras: «Er ist ein guter Mensch» v. Sintakso. KALOCSAY.
Arvisto Max Erik, estono, magistro de kemio en Nomme. Kunorganizinto de la Tartua ES, de la unua Estonuja E-kongreso (1922) ktp. Verkinto de la plej detala E lernilo estona por memlernantoj, 1926, 2. 200 p.
Asai Erin, japano, prof. de lingvoscienco, malaja lingvo en Kolegio por fremdaj lingvoj de Osaka; bonzo. Nask. 25 marto 1895 apud Kanazawasi. 1918, finonte studentan vivon, al Imp. Univ. de Tokyo li prezentis tezon, skribitan en E «Polineziaj popoloj kaj iliaj lingvoj». Unu profesoro opiniis, ke E ne estas lingvo, malgraŭ tio tezo akceptita. Poste kelkaj imitis tiun ekzemplon. Estis ano de J E Komerca Korporacio. Unu el la tri fondintoj de JEI.
Ashby (aŝbi) Joseph, anglo, svedenborga pastro. Nask 1847 en Ellington, mortis 30 okt 1922 en Southport. E-isto de 1904. Tradukis kaj disdonis multe da E flugfolioj pri Svedenborgismo
Ashley (aŝli) Archibald John, anglo, anglikana pastro. Nask 1 aŭg. 1884 en Kent. De 1915 paroĥestro en Farntey Tyas, apud Huddersfield. E-istiĝis 1906. Iniciatis fondon de Eklezia E-ista Ligo, 1913; ĝia sekr. 1913–25; poste neoficiale daŭrigis tiun laboron. Red. kaj parte trad. La Libron de Komuna Preĝo; kunlabore kun pastro Curry trad. Reĝo Lear de Shakespeare. Red. de La Eklezia Revuo, 1917–22.
Asocio de E-istaj Libro-Amikoj, v. AELA.
Aspazio. Tragedio en 5 aktoj el la antikva greka tempo. Verkis A. Svjentoĥovski, el la pola trad. Leono Zamenhof. Kolekto de La Revuo. 1908, 157 p. «Vi trovos en la dramo perlojn de malvarma penso filozofa kaj rubenojn de varma kredo je venko de grandaj koroj kaj animoj geniaj.» (El la Postparolo de Belmont.)
Atanasov D. Atanas, (ps. Ada), bulgaro, privata oficisto, antaŭe gimnazia instruisto de literaturo. Nask. 12 febr 1892 en Sofia, loĝas samloke. En 1910 fondis kaj prezidis studentan E grupon ĉe la Sofia Universitato. En 1911 sekr. de BEL, de 1920 ĝis 1926 vicprez. de BEA kaj red. de BE-isto. Prez. de BEA 1927–28. Tradukis kelkajn verkojn, aŭtoro de lernolibroj, el kiuj unu aperis en 7 eldonoj kaj 36.000 ekzempleroj. Ĉefkunlaboranto de la Enciklopedio.
Atanasov Georgi, bulgaro, pianisto. Nask. 12 dec. 1881 en Nova Zagora, loĝas en Sofia. Kunlaboris por Rondiranto, trad. Unuaj lecionoj de Cart, verkis E. muzikaĵojn, estis kunred. de Danubo.
Ateistoj, v. Liberpensuloj.
Atta Troll. Somernokta sonĝo (poeziaĵo) de Heine, el la germana trad. Zanoni. 1925, 96 p. «Peni redoni en E la esencon de la spriteco kaj lerteco de la aŭtoro, estas kvazaŭ elekti plej armitajn malamikojn, por ke la venko estu pli triumfa. La tradukinto laboris sukcese.» (G. &, „E“ 1925, p: 170.)
Aŭroro. Organo de SOĈNE, blindula societo en Ĉeĥoslovakujo, fond. en 1920; formato 28×25. Red. Vuk Echtner.
Austerlitz (austerlic) Vilmos, hungaro, d-ro, kuracisto en Bardejov-Bártfa (Ĉeĥos).) Nask. 28 majo 1873 en Eperjes.(nun Prešov en ĈSR). Aŭtoro de pluraj verkoj sciencaj. Fondinto de EG en B., UEA-del. Estis sekr. de TEKA. Faris vojaĝon por propagandi E-n tra Finnlando ĝis la nordpolusa cirklo en 1925. Artikoloj en Int. Med. Revuo ktp.
Aŭstralio: Lando kaj Popolo. Originale verkita de A. Delsudo kaj Lauri Laiho. 1927, 93 p., 29 fotoj. Bela kaj interesa libro pri la nuna Aŭstralio. Aperis ankaŭ en finna traduko.