Старшы лейтэнант умеў рабіць некалькі спраў адразу. Ён і слухаў Ваню, увесь час падтакваў і ў той жа час набіраў нумары на тэлефоне і камусьці гаварыў: «Адбой... Адбой!» Нават з двара выклікаў міліцыянера з машыны і яму загадаў перадаць па рацыі, каму трэба: «Адбой!» Потым і ў бальніцу званіў, каб усіх так званых хворых з Бярозаўкі і Клінцоў выпісалі і, не марудзячы ні хвіліны, даставілі ў кантору калгаса. Праўда, загадчыца санэпідстанцыі спрабавала запярэчыць: «Яшчэ ж нічога дакладна невядома! Яшчэ ж не абследавалі іх, не ўзялі ўсе аналізы! А раптам хтосьці з іх сапраўды хворы?» На гэта таварыш старшы лейтэнант сказаў: «Правільна, сярод насельніцтва трэба праводзіць прафілактычную работу, усякае абследаванне. У звычайным парадку, а з сірэнамі не лётайце, не нервуйце людзей».
І быў яшчэ тэлефонны званок у кабінет старшыні - ці з райцэнтра, ці з самога Менска. Старшы лейтэнант спачатку слухаў моўчкі, а потым сёе-тое перапытваў і нават пачаў усміхацца:
- Ну-у?! Накіравала міліцыю зусім у іншы бок? Ну і Танька... Карацей, ну і ну... Ага, яны самі вярнуліся. Толькі што... Каля мяне ён, у кабінеце старшыні, - лейтэнант коратка зірнуў на Ваню, і яму давялося апусціць вочы. - Расказвае пра свае прыгоды... і пра гэтага, з неба што спусціўся. Два спусціліся, абодва тут! Нічога асаблівага яны не натварылі, трывогу біць не трэба... Нос абы-куды не совалі, не! Так што і ў вас аб'яўляйце адбой, таварыш маёр. Ага, разбяромся самі, не трэба ніякай камісіі ствараць. Эпідэмія? Няма ніякай эпідэміі, проста непаразуменне было... Акадэмія навук зацікавілася? Позна, праз паўгадзіны ў іх адлёт. Ага, і вам усяго добрага!
І паклаў трубку старшы лейтэнант, адкінуўся на спінку крэсла. Надзьмуў шчокі, як хлапчук, і шумна выдыхнуў паветра. Паклаў рукі на стол, пайграў пальцамі, як па клавішах піяніна. І ўсе ўлавілі, што ён выстуквае матыў: «Мы рождены, чтоб сказку сделать былью...» А вочы ў яго былі вясёлыя, твар свяціўся ад палёгкі.
- Вам смешачкі? - не ўтрывала, узнялася са свайго месца загадчыца санэпідстанцыі. - А я павінна ізаляваць гэтых вашых пудзілаў агародных! Трэба праверыць, мо яны даставілі на сабе якіх заразных мікробаў. У іх, скажам, тыя мікробы нічога шкоднага не робяць, а ў нас, у новых для іх умовах, пачнуць катастрафічна размнажацца. Выбух, успышка інфекцыі!
- А як цяпер адрозніш, іхнія гэта мікробы ці нашыя? На лбе ж у іх не напісана! Ха-ха... - на ўсякі выпадак рагатнуў старшыня калгаса.
- Мы разбяромся! - храбрылася цётка ў белым.
- А хіба вы не чыталі, паважаная таварышка, што ўсе нашы касмічныя апараты і вымпелы, якія закідваюцца на іншыя планеты, праходзяць усякую стэрылізацыю і дэзінфекцыю? Каб не занесці, значыць, нічога такога туды... - зусім сур'ёзна сказаў старшы лейтэнант. - То няўжо ж можна дапусціць, што іншапланецяне дурнейшыя за нас і не зрабілі таго ж самага? Калі змаглі прыляцець да нас з іншай планетнай сістэмы, не з Сонечнай, то такую дробязь, як стэрыльнасць, яны прадугледзелі.
Потым старшы лейтэнант задаў некалькі пытанняў дзядзьку Мікалаю і шафёру дзядзьку Міцю, якія дагэтуль моўчкі, з шапкамі ў руках, тапталіся каля дзвярэй. І дазволіў ім ісці.
- Усё, таварышы! Пойдзем да робатаў! - устаў ён з-за стала.
- Як усё?! - абурыўся Трафім Іванавіч. - Праз іх такая заварушка ў калгасе пачалася, а я павінен маўчаць? Ды я ім такое скажу, такое... - старшыня нават кулаком патрос.
- Во-во, трэба сказаць! І вы абавязкова скажыце! - згадзіўся старшы лейтэнант.
20
Вуліца сустрэла Ваню выбухам рогату. Эрпідаў не было відаць, вакол іх шчыльна стаяў натоўп. Але неяк людзі расступіліся, і з вышыні ганка Ваня заўважыў, што дзеці водзяць серабрыстага за ручкі, як малога хлапчука.
- Эрпід, скажы: Піліп да ліпы прыліп! - прарэзліва крычаў хлапчукоўскі голас, каб перамагчы смех і гаману. І стала ціха...
- Пілі б, далі б прыліп, - адказаў Эрпід-адзін і адразу пацікавіўся: - А што гэта за пітво «прыліп»?
Людзі так і пакаціліся ад смеху.
- Няхай скажа: ішоў кныр з кныранятамі! Пра кныра хай скажа! - падскоквала за спінамі дарослых цыбатая дзяўчынка, нечым падобная на Таню.
Але Эрпід маўчаў, бо на яго з усіх бакоў пасыпаліся іншыя просьбы і пытанні:
- Скажы на вашай мове што-небудзь!
- А ў вас таксама школы ёсць?
- У вашых людзей такія самыя органы, як у нас?
- Скажы, як вам наша Зямля спадабалася?
Ваня рашуча пралез у сярэдзіну натоўпу:
- Ціха, калі ласка! Усім - ціха-а!!! У Эрпідаў засталося зусім мала часу! Трафім Іванавіч хоча прамову сказаць ім на дарогу! Каб запісалі!