Выбрать главу

Пэнк! - у Эрпіда-адзін адляцелі ў бакі ручкі і ножкі.

Пэнк! - пападалі ў пясок і пыл рукі і ногі другога Эрпіда.

- Ах! - спуджана ўскрыкнула нейкая цётка.

А другая залямантавала на ўсю вуліцу:

- Ба-абы-ы-ы! Каровы ідуць! Не пускайце сюды кароў, а то яшчэ ў малако прамяні тыя самыя ўскочаць! Або бабахне, на мэтлахі кароў паразрывае.

- Што рабіць, Іван Аляксеевіч? - закрычалі да Вані жанчыны, быццам ён быў тут галоўны кансультант па эрпідна-касмічных справах.

- Таварышы! Не трэба панікаваць! Пра атамную энергію мне Эрпід нічога не гаварыў. Я ўвесь час быў з ім і я сябе добра адчуваю! Каб было такое выпраменьванне, то ён бы не клікаў мяне да сябе! А каровы няхай ідуць... Глядзіце толькі, каб не перакулілі Эрпідаў! Да старту яшчэ шмат часу!

Сказаў «глядзіце», а сам першы кінуўся на абарону Эрпідаў. Стаў спінаю да іх, тварам да кароў, расставіў рукі ў бакі. А тыя падыходзілі і праходзілі міма спаважна, ім начхаць было на ўсе касмічныя справы. Яны былі каровы, ім трэба было несці людзям малако. Некаторыя з кароў запытальна рыкалі, не пазнаючы свайго двара: надта ж многа тоўпілася там людзей.

Калі каровы разбрыліся па дварах, Ваня аглянуўся на Эрпідаў - а антэн у іх ужо і няма! Толькі малюсенькія бугрынкі-мецінкі на галовах. Мо скінулі, як алені рогі скідваюць ці як самі толькі што паадкідвалі рукі і ногі? Не... Нічога падобнага на антэны не валялася. Уцягнулі іх унутр, няйначай.

«Ой, гараць, мабыць!» - «Не, гэта пара пайшла!» - «Глядзіце, чырванець пачалі!» - закрычалі адразу некалькі галасоў. Хто дасюль не схаваўся за вароты, то захацеў гэта зрабіць зараз. Адзін Ваня стаяў бліжэй за ўсіх да Эрпідаў, ён і сам не ведаў - чаму. Ці прыбавілася ў яго храбрасці (мо серабрысты напаследак гэтак уздзейнічаў на яго?), ці быў так упэўнены, што нічога страшнага з ім не здарыцца?

Чырванець пачалі Эрпіды адразу ў некалькіх месцах: там, дзе злучалася галава з тулавам, па лініі шыі, і ў розных месцах тулава і галавы - плямамі. Цэнтры чырвоных плям усё больш яснелі, ірдзелі, распаляліся, сталі зыркія, як іскры. І раптам з цэнтраў тых плям засвісталі, закучаравіліся струменьчыкі пары ці дыму. А ўслед пачалося і самае сапраўднае вывяржэнне, нібы адкрыліся невідочныя дасюль жаролы вулканчыкаў. Бурліва, з пенай-шумам, з бурбалкамі, пачало выплываць штосьці падобнае на лаву. Вогненна-вадкая, але і трохі вязкая маса распаўзалася падцёкамі па галовах, па тулавах. Падцёкі большалі, злучаліся, на месцах злучэнняў успучваліся рубцы-валікі, але потым згладжваліся, а бурбалкі лопаліся. Вогненныя панцыры Эрпідаў увачавідкі выроўніваліся, і ўжо не робаты стаялі пасярод вуліцы, а нейкія агніста-чырвоныя «агуркі».

І пакуль чырвань не блякла, вяршэчкі гэтых «агуркоў» выцягваліся, танчэлі, завастраліся, нібы нябачная рука ганчара надавала ім такую форму. І ўрэшце ўсе ўбачылі: не Эрпіды стаяць пасярод вуліцы, а самыя сапраўдныя ракеты, нават невялічкія закрылкі-стабілізатары ёсць. Зыркасць ракет пачала згасаць, яны зрабіліся густа-чырвоныя, потым вішнёвыя і цёмна-вішнёвыя. Урэшце зусім пацямнелі. Толькі сяды-тады па іх баках прабягалі іскры, успыхвалі зеленавата-фасфарычныя палоскі. Урэшце і яны патухлі.

І нейкае расчараванне-ўздых, нібы парыў ветру, прабегла па натоўпе. Чакалі, што дзівосы будуць працягвацца няспынна - і раптам звычайныя, толькі маленькага памеру ракеты. А хіба ж ракеты дзіва? Іх кожны бачыў або на парадзе, або ў тэлевізары, прытым - усякіх памераў.

Увага людзей рассейвалася, напружанне спадала. Сям-там напаўголаса пачаліся перагаворы...

І раптам гамана выбухнула з новаю сілаю. Убачылі, што з гравійкі-гасцінца звярнула ў вуліцу і прыпусцілася сюды, у бок канторы, машына-«рафік» - «хуткая дапамога». З брэхам ляцелі навыперадкі з машынаю два сабакі - Ванеў Жучок і яшчэ нейчы пярэсты.

Старшыня калгаса сышоў з ганка, ступіў насустрач і закруціў праваю рукою ў паветры так, нібы паказваў шафёру, куды падруліць, і падняў урэшце руку - «Стоп!» Першымі пабеглі да машыны Ваня, Трафім Іванавіч, загадчыца санэпідстанцыі і старшы лейтэнант. З кабіны «рафіка» скокнула на дол жанчына ў такім жа белым халаце, як і загадчыца, «халаты» сышліся і пра штосьці хутка-хутка загаварылі, размахваючы рукамі. А з другіх дзверцаў скокнуў на дол Лёня не Лёня, а нейкі бледны юнак, палавіна чупрыны ў яго была зусім белая. Ваня ўсё-такі пазнаў яго і адразу павіс на шыі, задрыгаў падкурчанымі нагамі. А старшыня калгаса абдымаўся ўжо з Ваневым бацькам - Аляксеем Гардзеевічам. Трактарыста перадавалі з рук у рукі, ціскалі, штурхалі ў плечукі, ляпалі па спіне. Потым паволі з машыны вылезла мама, і Ваня адразу ўткнуўся ёй тварам у грудзі і заплакаў.