Вы уже умеете читать, писать, переводить и, надеюсь, немного говорить… А теперь научимся считать на Эсперанто.
Количественные числительные
1 — unu
2 — du
3 — tri
4 — kvar (сравните — кварта, квартет)
5— kvin (те же музыкальные ассоциации…)
6 — ses
7 — sep
8 — ок
9 — naŭ
10 — dek (ср. — декаграмм, декалитр)
Посчитайте несколько раз от 1 до 10 и обратно. Запомните счет!
Далее:
11 — dek unu,
12 — dek du,
13 — dek tri,
14 — dek kvar и т. д.
20 — dudek,
30 — tridek,
40 — kvardek и т. д.
100 — cent (сравните — центнер, цент).
Сотни образуются по тому же принципу, как и десятки:
200 — ducent,
300 — tricent,
400 — kvarcent…
Переходим к тысячам:
1000 — mil,
2000 — du mil,
3000 — tri mil…
1.000.000 — miliono,
2.000.000 — du milionoj и т;д. — до миллиарда (miliardo).
Думаю, пока нам достаточно!
А теперь поупражняемся.
Прочитайте и переведите (вернее, legu kaj traduku!):Mil naŭcent naŭdek sep. Правильно — 1997. Далее — без подсказок:
kvardek tri;
sepdek kvar;
dek ses;
kvincent dudek du;
tri amikoj;
sep tagoj;
cent gazetoj.
Mi havas unu fraton kaj kvar fratinojn.
Donu al ŝi sep belajn florojn.
Li estis en Kislovodsko en mil naŭcent naŭdek kvara jaro.
Запишите новые слова. Skribu novajn vortojn:oriento — восток (произносите четко — ориэнто)
okcidento — запад (произносите четко — окцидэнто, не акциденто!)
nordo — север
sudo — юг
vetero — погода
pluvo — дождь
vento — ветер
neĝo — снег
dankon — спасибо
paroli — говорить r
akonti — рассказывать
kompreni — понимать
varma — теплый (а холодный?)
sendi — посылать
veturi — ехать
trajno — поезд
aviadilo — самолет
salti — прыгать (ср. сальто)
fari — делать
semajno — неделя
monato — месяц
jaro — год
sezono — сезон, время года
lundo — понедельник
mardo — вторник
merkredo — среда
ĵaŭdo — четверг
vendredo — пятница
sabato — суббота
dimanĉo — воскресенье
kie — где
kiam — когда
universitato instituto
atento — внимание
popolo — народ
saĝa — умный (а как — глупый?)
ĵus — только что
placo — площадь
tuta — весь, целый (la tuta mondo — весь мир)
Traduku:— Kion vi faris en Moskvo?
— Mi rigardis belajn stratojn, placojn, domojn, parkojn.
— Ĉu vi vidis belajn monumentojn?
— Jes, ili estas tre belaj!
— Kiun vi renkontis?
— Mi renkontis miajn amikojn.
— Ĉu la vetero estis varma?
— Ne, estis malvarme. Estis vento kaj pluvo.
— Ĉu vi veturis per trajno?
— Ne, mi fluĝis per aviadilo.
— Ĉu vi vizitis teatrojn?
— Jes, mi estis en teatroj kaj en cirko. Estis tre interese!
— Ĉu vi estis en zooĝardeno?
— Jes.
— Kaj kion vi vidis?
— Mi vidis bestojn: elefanton, tigron, krokodilon, kanguruon, zebron, ĝirafon.
— Ĉu la elefanto povas salti?
— Ne, ĝi estas tre granda kaj ĝi ne povas salti.
— Ĉu la krokodilo estas bela?
— Ne!
— Ĉu la ĝirafo estas norda besto?
— Ne, ĝi estas suda besto. Girafoj vivas en Afriko.
— Al kiu vi sendis telegramojn kaj leterojn?
— Mi sendis telegramojn kaj leterojn al mia frato kaj al miaj fratinoj.
— Kion vi faros sabate?
— Sabate mi vizitos miajn amikojn.
— Ĉu vi rakontis al la fratino pri la vizito?
— Jes.
— Ĉu via amikino komprenas vin?
— Jes, ŝi min bone komprenas.
Если вы справились с переводом (а почему бы и нет?), составьте сами подобные предложения, варьируйте их, придумывайте различные ситуации, спрашивайте и отвечайте. Verku! Творите! Ибо изучение языка — это не механическое заучивание, а творчество!
Sukcesojn! Dankon pro la atento!
Урок 7 — Leciono 7
Bonan tagon!
Итак, мы с вами прошли довольно большую часть грамматики языка Эсперанто. В качестве разминки давайте поупражняемся в счете:
Посчитаем до двадцати и обратно. Хорошо! Теперь еще раз, но вдвое быстрей! Отлично! Теперь вслух будем называть числа: 132; 79; 14; 248; 923; 2 725; 5 893. Разумеется, вы справились с этим простым упражнением. Тогда продолжим тему «Числительные».
Порядковые числительные образуются от количественных так же, как прилагательные, т. е. прибавлением окончания — а (все так просто…):
один — unu первый — unua
два — du второй — dua
и т. д. — третий, четвертый, пятый — tria, kvara, kvina…
Одиннадцатый — dek unua, четырнадцатый — dek kvara, сорок первый — kvardek unua, триста семьдесят четвертый — tricent sepdek kvara, тысяча девятьсот девяносто седьмой — mil naŭcent naŭdek sepa.
Для дробных числительных употребляется суффикс — оп:
duono — половина,
triono — треть,
kvarono — четверть,
tri dekonoj — три десятых, и т. д.
Для кратных числительных употребляется суффикс — obclass="underline"
duobla — двойной,
triobla — тройной,
dekobla — десятикратный и т. д.
Собирательные числительные образуются с помощью суффикса — ор: