- En fremdaj landoj turisto esperantisto ghuas la plezuron paroli la Internacian Lingvon en Esperanto-kluboj au che amikoj kun kiuj li jam korespondas. Estas nenecese diri, ke la personaj kontaktoj en Esperanto estas tre agrablaj kaj ghenerale la vizitatoj faras sian eblon por plezurigi au faciligi la restadon de la vizitantoj.
- Unu el la plej valoraj aplikoj de la Internacia Lingvo estas la delegita reto de UEA, kiu funkcias jene: UEA sendas chiujare al siaj membroj "Jarlibron" enhavantan laulandan liston de la "delegitoj" kun iliaj adresoj kaj fakoj. La membroj rajtas peti senpagajn servojn al iu ajn delegito, kondiche ke ili skribu petleteron en Esperanto kaj kunsendu respondkuponon, acheteblan en poshtoficejo (por ke la ricevonto ricevu che sialanda poshto la afrankon de la respondletero). Interalie oni rajtas peti informojn pri: komerco, industrio, trafiko, laboro, dungo, salajroj, turismo, instruado, junulaj, studentaj kaj virinaj aferoj. La reto konsistas nuntempe el pli ol 3500 delegitoj, kaj etendighas en 66 landoj. Dank' al ghi sennombraj servoj estis kaj estas farataj chiutage en la mondo, de la simpla mendo de chambro en hotelo ghis la plej humana tasko favore al bezonulo. Chi tie oni povus facile prezenti longan ekzemplan liston de tiuj servoj, sed la verkisto, kiu estas fakdelegito por "edukado", mencios nur du ekzemplojn.
Unu okazis en la urbo Sao Carlos, kie nun mi loghas. Antau nelonge iu mia laborkolego, kiu havis fileton tre malsanan, plendis pri la jena problemo: li devas acheti kuracilon fabrikatan nur de "Institut Pasteur" en Parizo, kaj li ne scipovas la francan. Tuj mi proponis al li solvon pere de Esperanto. Kun lia permeso, mi skribis al "Union Francaise pour l' Esperanto", kaj post kelkaj tagoj la kuracilo alvenis aviadile, protektata per specialaj zorgoj por ke la malsanuleto povu ghin konsumi ghustatempe kaj bonefike! Letero de "Union Francaise pour l' Esperanto" kompletigis, per humanaj vortoj, la servon montrantan, ke solidareco ne estas vana parolo en Esperantujo.
La dua fakto okazis antau kelkaj jaroj, kiam mi ankorau loghis en la urbo San-Paulo. Tiam mi ricevis leteron el usona universitata profesoro, per kiu li petis informon por sia verkata libro pri specialaj vestoj uzataj de studentoj en la tuta mondo. Mankis al li informoj pri la vestoj uzataj de brazilaj studentoj. La profesoro aldonis, ke li antaue sendis leteron en la angla al la Instituto Mackenzie en San-Paulo, sed li ne ricevis respondon. Mi tuj sendis la deziratan informon, kaj per tio montrighis, ke Esperanto solvis aferon tie, kie la angla ne funkciis.
Estus facile prezenti pliajn trafajn ekzemplojn de la praktika valoro de Esperanto, sed la du prezentitaj estas sufichaj por doni ideon pri ghi.
Tamen oni devas kompreni, ke estas limo por tiuj petoj al la delegita reto kaj al la ceteraj adeptoj. La esperantistoj estas komunaj homoj, ghenerale nerichaj, kaj havas la samajn problemojn pri mono kaj tempo kiel la aliaj personoj. Do ne estas korekte postuli multon de ili. Malgrau tio, kiel en chiu nobla movado, aperas bedaurinde la ekspluatuloj, kiuj troprofitas el tiu solidaremo de la esperantistoj.
Ankau ene de la asocioj oni emas provi konstante la malavarecon de la adeptoj, kaj dank' al ghi pluraj valoraj iniciatoj plene sukcesis. Tamen, shajnas, ke estas pli alloge, anstatau peti sen redoni, organizi lertajn financajn planojn, kiuj permesu atingi movadajn celojn kaj samtempe havigi al la kunlaborantoj monan profiton.
— Alia praktika apliko de Esperanto okazas en la disvastigado de filozofiaj, religiaj au alispecaj ideoj. Tio estas komprenebla: dum nacia lingvo permesas atingi ghenerale nur unu popolon, Esperanto atingas tuj multajn landojn. Konsultante la liston de libroj haveblaj che Libroservo de UEA, oni facile konstatas, ke tiu apliko estas larghe uzata.
Chu tiu filozofia, religia au alispeca disvastigado kontraustaras la neutralecon de Esperanto?
Tute ne. Kiel movado direktata de Universala Esperanto Asocio, fakte la Internacia Lingvo devas esti, kaj estas, neutrala. Sed neneutralaj asocioj au unuopuloj povas tute korekte uzi ghin por disvastigi siajn idealojn. Ne nur neneutralaj sed ankau fakaj organizajhoj, kial jurista, medicina, pedagogia ktp., uzas Esperanton por fakaj celoj.
— Turismo estas alia brancho de aktiveco kie jam de longe oni uzas la Intemacian Lingvon. Jaron post jaro pligrandighas la nombro de landoj kaj urboj kiuj reklamas ankau per Esperanto.
La Internacia Lingvo ankau kontribuas por la praktikado de turismo. Chiujare ghi estigas naciajn kaj internaciajn kongresojn, kaj multaj esperantistoj shuldas al ili la oportunon turismi.
Chi tie ni diru kelkajn vortojn al la adeptoj kiuj ankorau ne kuraghis partopreni Esperanto-kongresojn. Tiuj aranghoj permesas praktiki intensive la lingvon, konatighi kun kleraj personoj kaj intershanghi ideojn kaj spertojn, krom kompreneble turismi. La partopreno en naciaj kongresoj ne estas nepre multekosta, ghi dependas ankau de iom da bona volo, sed la kompenso estas granda.
— Alia ekzemplo de la praktika valoro de la lingvo estas la Internaciaj Someraj Universitatoj, kiuj utiligas la Universalajn Kongresojn de Esperanto por disvastigi la sciencajn atingojn. Ili funkcias seninterrompe ekde la UK 1950.
* * *
"Esperanto estas uzata en neniu intemacia renkontigho."
Tio estas malverajho. Ghi estas uzata en la gravaj Universalaj Kongresoj de Esperanto okazantaj chiujare ekde 1905, escepte de la periodoj de monda milito.
Jen la listo de tiuj kongresoj:
1. 1905. Bulonjo che maro, Prancujo.
2. 1906. Ghenevo, Svislando.
3. 1907. Kembrigho, Britujo.
4. 1908. Dresdeno, Germanujo.
5. 1909. Barcelono, Hispanujo.
6. 1910. Vashington, Usono.
7. 1911. Antverpeno, Belgujo.
8. 1912. Krakovo, Pollando.
9. 1913. Berno, Svislando.
10. 1914. Parizo, Francujo.
11. 1915. San-Francisko, Usono.
12. 1920. Hago, Nederlando.
13. 1921. Prago, Chehhoslovakio.
14. 1922. Helsinki, Finnlando.
15. 1923. Nurenbergo, Germanujo.
16. 1924. Vieno, Austrujo.
17. 1925. Ghenevo, Svislando.
18. 1926. Edinburgo, Skotlando.
19. 1927. Dancigo
20. 1928. Antverpeno, Belgujo.
21. 1929. Budapesto, Hungarujo.
22. 1930. Oksfordo, Britujo.
23. 1931. Krakovo, Pollando.
24. 1932. Parizo, Francujo.
25. 1933. Kolonjo, Germanujo.
26. 1934. Stokholmo, Svedujo.
27. 1935. Romo, Italujo.
28. 1936. Vieno, Austrujo.
29. 1937. Varsovio, Pollando.
30. 1938. Londono, Britujo.
31. 1939. Berno, Svislando.
32. 1947. Berno, Svislando.
33. 1948. Malmo, Svedujo.
34. 1949. Bournemouth, Britujo.
35. 1950. Parizo, Francujo.
36. 1951. Munkeno, Germanujo.
37. 1952. Oslo, Norvegujo.
38. 1953. Zagrebo, Jugoslavio.
39. 1954. Haarlem, Nederlando.
40. 1955. Bolonjo, Italujo.
41. 1956. Kopenhago, Danlando.
42. 1957. Marsejlo, Francujo.
43. 1958. Majenco, Germanujo.
44. 1959. Varsovio, Pollando.
45. 1960. Bruselo, Belgujo.
46. 1961. Harrogate, Britujo.
47. 1962. Kopenhago, Danlando.
48. 1963. Sofio, Bulgarujo.
49. 1964. Hago, Nederlando.
50. 1965. Tokio, Japanujo.
51. 1966. Budapesto, Hungarujo.
52. 1967. (Tel-Avivo)-Roterdamo (Nederlando)
53. 1968. Madrido, Hispanujo.
54. 1969. Helsinki, Finnlando.
55. 1970. Vieno, Austrujo.