Выбрать главу

Vere h ne prezentas malfacilajhon: ghi reprezentas sonon similan al tiu, kiun ni faras blovante en la manojn, por ilin varmigi.

Male h^, cetere tre malofta, respondas sendube al malfacila sono, kaj Esperanto, kiel vivanta lingvo, prezentas la tendencon anstatauigi ghin per k. Tiel, ekz., flanke de hhaoso, hhemio kaj hhirurgio, ekzistas kaoso, kemio kaj kirurgio.

Sc (ekz. disciplino) estas ankau malfacila, sed kompense tre malofta.

Pri la grupo nkc, aperanta ekz. en funkcio, oni povas diri, ke ghi ne estas pli malfacila, ol en la latina functio, la franca fonction au la angla function.

* * *

3.2.5. "La konstanta ripetado de la finajhoj -oj, -aj, -ojn, -ajn kaj de kelkaj tre komunaj vortoj lacigas la bushon kaj la orelojn."

La konstanta ripetado de sonoj estas malagrabla en chluj idiomoj. En la portugala, estas tre facile ripeti la sonon ao (aun) kiel ekz.: Pedimos-Ihe antorizacao para a realizacao de uma reuniao em que se tratarao os seguintus assuntos... (Ni petas al vi permeson efektivigi kunvenon en kiu oni pritraktos la jenajn aferojn...).

Certe oni evitas tion facile, uzante sinonimojn au allajn vortkonstruojn: Pedimos-Ihe licenca para realizar uma reuniao, a fim de tratar-se dos seguintes assuntos...

La samo okazas al Esperanto: ni povas en ghi eviti la ripetadon de -ojn, -ajn samkiel de tre komunaj vortoj kieclass="underline" estas, kiu, tiu chi ktp. Iom da atento kaj bona volo plibonigas la stilon kaj silentigas la kritikon.

<< >>

3.3. Kritikoj pri aliaj gramatikajhoj

3.3.1. Se oni konsentas la principon, ke artefarita idiomo devas esti supera al la ekzistantaj lingvoj, kaj forigi ties neperfektajhojn, ne pravighas ekz. la konservado de la akuzativo: la angla kaj la latinidaj lingvoj vivas tiel bone sen ghi! La akordo de la adjektivo kun la substantivo konsistigas alian lukson" (Ronai).

* * *

Pri tiuj du gramatikajhoj bonvolu legi respektive la paghon 14 de tiu chi libro.

* * *

3.3.2. "La ses participoj estas nenecesaj" (Ronai).

* * *

Ni imagu, ke ni observas la movadon en konsultejo: estas unu persono atendanta, ghis konsulti la kuraciston: li estas konsultonta kliento; alia persono jam konsultas; li estas konsultanta; kiam tiu chi eliros el la konsultejo, li estos konsultinta. Siavice la kuracisto estas respektive konsultota, konsultata kaj konsultita.

Do ekzistas tri aktivaj participoj: futura, en -onta; prezenca, en -anta; kaj preterita, en -inta; kaj tri pasivaj: futura, en -ota; prezenca, en -ata; kaj preterita, en -ita.

En la portugala, ekzistas nur la participo prezenca aktiva: "consultando", kaj la preterita pasiva: "consultado". La aliaj kvar participaj formoj ne ekzistas, kaj, por esprimi ilin, oni devas uzi ne ununuran vorton kiel en Esperanto, sed adjektivajn propoziciojn kun tri au pliaj vortoj: "pessoa que vai consultar" (persono konsultonta) au "que ja consultou (konsultinta); "doutor que vai ser consultado" (doktoro konsultota) au "que esta sendo consultado" (konsultata).