Disput’ pri ĉio, malkonsentoj
Instigis ilin al rezon’;
Kontraktoj de antikvaj gentoj,
Sciencofruktoj, bon’, malbon’,
Jarcenta superstiĉo forta,
Fatalo de la viv’ postmorta,
La vivo kaj la sort’ en tut’,
Subiĝis ĉio al diskut’.
En flam’ debata la poeto
Forgese legis kun talent’
Poemojn nordajn po fragment’;
Kaj lin kun pardonema preto
Aŭskultis kun atent’ Eŭgen’,
Eĉ kvankam ofte sen kompren’.
Diskutis tamen plej pikpinte
Ermitoj niaj pri la am’.
Potencon ĝian forskuinte,
Onegin ĝin pricitis jam
Kun spir’ nevola de bedaŭro:
Feliĉas, kiu post la daŭro
De I’ amsufer’ ĝin lasis for;
Sed pli feliĉas, kies kor’
Ne sciis ĝin, kaj kiu ruze
Per disa viv’ mutigis ĝin
Kaj eĉ oscedis kun edzin’
Kaj kun amikoj senĵaluze,
Kaj kapitalon de l’ av-ras’
Ne fidis al malica as’[94]!
En tempo, kiam ni atingos
Al la trankvila saĝa pac’,
Flam’ de pasioj sin estingos
Kaj ni konstatos en sagac’
Ridindon de ĉi tiuj sentoj,
Impetoj kaj malfruaj pentoj, —
Humiligitaj ne sen pen’,
Ni ŝatos aŭdi kun ĉagren’
Ribelon fremdan de l’ pasioj,
Ĝi estas por la kor’ incit’;
Maljuna same invalid’
Volonte turnas aŭdon sian,
Solul’ lasita, al rakont’
En mez’ de junbravula rond’.
Kaj ankaŭ la junaĝ’ nenion
Kapablas teni en sekret’:
Ĉagrenon, ĝojon, simpation
Malkaŝi povas ĝi en pret’.
Je am’ estante invalido,
Onegin grave kun solido
Aŭskultis, kiel kun sincer’
Sin montris la poet’ en ver’;
Konfidoplenan korkonscion
Nudigis li tre simple jen,
Eŭgen’ eksciis tuj sen pen’
De lia amo historion,
Abundan je diversa sent’,
Al ni ne nova por atend’.
Ah, amis li ĝis tia limo,
Ne restis kia nun en pur’;
Ĉi tiel la poetanimo
Ankoraŭ povas ami nur:
Konstante unu nur sopiro,
Kutima unu nur deziro,
Kutima unu nur dolor’!
Nek malproksim-restado for,
Nek longa temp’ da pacienco,
Nek horoj da servad’ al Muz’,
Nek alilanda mir-amuz’,
Nek gaja bruo, nek scienco
Eĉ iom aliigis lin,
Benitan de virgec-destin’.
En la knabaĝo, dum ne konis
Ankoraŭ korturmentojn li,
Al Olga ĉiam li patronis
En la infana idili’;
Li ĉiam ŝin ĉe bosk’ apuda
Kunulis dum amuzo luda,
Kaj la najbaroj-patroj jam
Kunsvatis ilin por ĉiam’.
En la kampar’, sub ombr-vualo,
En senkulpeco sen skrupul’,
Sub la gepatra zorg-okul’
Ŝi floris kvazaŭ bel-konvalo
En herb’ kaŝita sub foli’
For de abel’ aŭ papili’.
Al la poeto ŝi ja donis
Unuan sonĝon de l’ inspir’,
Kun la ide’ pri ŝi eksonis
Unua ĝem’ de lia lir’.
Adiaŭ, ludoj facilpensaj!
Al li ekplaĉis boskoj densaj,
Soleco kaj silento nun,
Kaj nokto, kaj stelar’, kaj lun’, —
La lun’, ĉiela lampiono,
Al kiu iam en vesper’
Dediĉis ni kun la sincer’
Sopirojn, larmojn, amadmonon…
Sed nun en ĝi ni vidas nur
Lanternon bonan de l’ natur’.
Konstante milda, obeema
Kaj gaja kiel la maten’,
Tre simpla kiel viv’ poema,
Kaj ĉarma kiel kisa ben’,
Kun la okuloj bluĉielaj,
Rideto, bukloj line helaj,
Kun movoj, voĉo kaj statur’,
Jen Olga… tamen prenu nur
Romanon ĉiun, sendispute
Portreton ŝian trovos vi:
Tre ĉarmas ĝi; ĝin amis mi,
Sed tedis ĝi al mi jam tute.
Permesu do okupi min
Pri la pliaĝa nun fratin’.
Ŝi havis nomon Tatiana[95].
Unue do sen ironi’
La dolĉajn paĝojn de l’ romano
Per tia nom’ sanktigu ni.
Nu kion? Estas ĝi sonora,
Sed scias mi, ke en memoro
Ĝi vekas bildon de malnov’
Aŭ de servistinej’. Kun pov’
Konfesi, ni konstatu: mankas
Pri nomoj bona gust’ al ni
(Eĉ sen parol’ pri poezi’);
Por la klereco ni ne dankas,
De ĝi nur restis la influ’
De afektem’, — nenio plu.
Do ŝi nomiĝis Tatiana.
Nek per beleco de l’ fratin’,
Nek per freŝeco ties sana
Atenton tirus ŝi sur sin.
Tre silentema kaj amara,
Timema kiel cerv’ arbara,
En sia propra famili’
Knabino fremda ŝajnis ŝi.
Ŝi karesemi ne aspiris
Al la gepatroj kun volont’.
Infano, en infana rond’
Ŝi ludi, salti ne deziris,
Kaj ofte sidis ŝi sen plend’
Ĉe la fenestro en silent’.
Plej multe ŝi pensemon amis
De post plej frua sia jar’
Kaj ĝi per rev’ al ŝi ornamis
La vivenuon de l’ kampar’.
Fingraro ŝia ne laboris
Per la kudrilo; kaj ne floris
Brodita silka filigran’
Sur blanka tol’ sub ŝia man’.
Jen signo de regem’ kutima:
Infan’, ludante per la pup’,
Preparas sin por ekokup’
De la posten’ en ord’ reĝima
De l’ mondo kaj edukas ĝin
Laŭ lecionoj de l’ patrin’.
Sed pupon, eĉ en aĝ’ infana,
Neniam prenis laŭ la plaĉ’
Kaj ne babilis Tatiana
Kun ĝi pri mod’ aŭ urba klaĉ’.
Ne logis ŝin infanpetolo,
Sed mirrakontoj de l’ popolo
En vintra temp’, en nokta hor’
Konvenis pli al ŝia kor’.
Kaj kiam sur herbej’ kunvenis
Laŭ voko de la vartistin’
Infanoj por la ludkombin’,
Ŝi tute ĝin ne partoprenis,
Enuis ŝi ĉe gaja rid’,
Ĉe luda bru’ kaj kurrapid’.
Ŝi satis ofte sur balkono
Renkonti venon de l’ aŭror’,
Dum sur la pala blua fono
Stelaro malaperas for,
Terrand’ heliĝas en silento,
Ekblovas frumatena vento
Kaj venas malrapide tag’.
En vintro, kiam nokt’ en vag’
Pli daŭre terduonon tenas
Kaj la malvigla orient’
Pli longedaŭre en silent’
Sub la nebula luno svenas,
El lito en kutima hor’
Ŝi kun kandelo iris for.
Ekŝatis paĝojn ŝi romanajn
Kaj frue jam ekamis tro
La emociajn trompojn vanajn
De Richardson[96] kaj de Rousseau.
La patro ŝia estis brava
Bonulo de l’ epok’ antaŭa;
Ne vidis, ne legante mem,
Danĝeron li en la legem’
Kaj librojn traktis je ludilo,
Ne zorgis, kiu libro jen
Sekrete dormas sub kusen’
Ĉe la filino en trankvilo.
Kaj la edzino sen opon’
Favoris mem al Richardson.
Ne ĉar ŝi legis la aferon,
Favoris ŝi al Richardson,
Ne ĉar donacis ŝi preferon
Pli ol Lovelace al Grandison[97];
Sed iam la princin’ Alina,
En Moskvo ŝia bonkuzino,
Pri ili informetis ŝin.
Ŝi estis tiam fianĉin’,
Sed tiel estis pro devigo;
Alia logis ŝin person’,
En kiu menso, kor’ kaj ton’
Al ŝi pli plaĉis sen instigo;
Kaj Grandison do tiu ĉi
Serĝento estis de gvardi’.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: La plej dolĉesonaj grekaj nomoj, kiel ekzemple: Agatono, Filato, Teodora, Tekla kaj aliaj, estas uzataj ĉe ni nur inter la homoj el la simpla popolo.
вернуться
Samuel Richardson (prononcu: Sémjuel Riĉardsón) — angla romanverkisto (1689–1761). Li estis fondinto de la romanspeco por familia legado, kie la bonvirto estas rekompencata, la malvirto punata kaj la moralo estas prezentata kiel ĉefa vivprincipo.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Grandison kaj Lovelace estas herooj de du famaj romanoj [de Richardson].
(Lovelace — prononcu: Lovlés).