Sed kiu estas Tatiana?»
— Ŝi estas la malgajulin’
Kaj ŝi simile al Svetlana[113]
Sidigis ĉe fenestro sin.—
«Do ĉu vi amas la alian?»
— Sed kio? — «Se mi havus vian
Pasion, prenus sen hezit’
Ne ŝin mi por la vivdivid’.
Ĉar Olga, laŭ Van-Dijk — Madono[114],
Vizaĝon havas kvazaŭ prun’
Samkiel tiu stulta lun’
Sur tiu stulta ĉielfono.»
Vladimir sek-replikis lin
Kaj plu silentis ĝis vojfin’.
Sed de Onegin la vizito
Ĉe Lárina persone mem
Impresis ĉiujn per subito
Kaj tuj fariĝis klaĉa tem’.
Konjekto sekvis post konjekto.
Kaj oni kredis en suspekto,
Ke edzo, laŭ kuranta fam’,
Por Tatiana pretas jam;
Eĉ iuj diris kun distingoj
Pri la edziĝa procedur’
Kelktempe prokrastita nur,
Ĉar ne troviĝis modaj ringoj.
Pri Lenskij laŭ malnov-decid’
Neniu emis al hezit’.
Aŭskultis Tatiana tion
Domaĝe, tamen en sekret’
Ŝi havis strangan sugestion
Pripensi tion mem en pret’;
Kaj pens’ eniĝis en la koro;
Ŝi enamiĝis, venis horo.
Ekĝermis tiel en la ter’
Sub la printempa sun’ grener’.
Delonge ŝia kor-intimo
En la angoro kaj sopir’
Bezonis nutron en aspir’;
Delonge ŝia jun-animo
Premiĝis en vizia ŝajn’;
Atendis ŝi… eĉ iun ajn.
Kaj jen jam estas. Ŝi ekvidis
Kaj diris ĝoje: estas li!
Ho ve! nun ĉio ekrapidis
En tag’ kaj sonĝo pli kaj pli
Kun la ide’ pri li; nun ĉio
Al ŝi kun forta emocio
Pri li insistas. Sen sukces’
Ŝin tedas vortoj de kares’
Kaj zorgopenoj de l’ servantoj.
Droninte en melankoli’,
La gastojn ne aŭskultas ŝi,
Koleras pro iliaj vantoj,
Pro ven’ ilia sen atend’
Kaj pro ilia ĝen-pretend’.
Nun ŝi romanon dolĉan legas
Kun kiom alta atentem’,
Kun kiom da soif’ trinkegas
Trompaĵon ŝi de ĝia tem’!
Kreaĵoj vigle vivigitaj
Per fort’ de revoj helspiritaj,
Amato de Julie Wolmar,
Malec Adel kaj de Linard[115]
Kaj Werter, suferul’ ribela[116],
Kaj senkompara Grandison,
Nun nin lasanta sen impon’,
Ĉe nia revulino bela
Kuniĝis ĉiuj ili jen
En solpersono de Eŭgen’.
Sin imagante heroino
De l’ plej amata romanar’,
Clarissa, Julia, Delphina[117],
En la silento de arbar’
Solece Tatiana vagas,
En libro serĉas kaj imagas
Ŝi proprajn revojn kun fervor’,
Produktojn de l’ tro plena kor’;
Alpropriginte kun korbato
La fremdajn sentojn de la libr’,
Parkere flustras ŝi kun vibr’
Leteron al hero’-amato…
Sed tiu ĉi hero-person’
Ja estis jam ne Grandison.
Farinte gravmienon pian,
Malnov-aŭtor’ kun inda dec’
Heroon ĉiam faris sian
Ekzemplo de la perfektec’.
Li faris lin laŭ sia gusto
Persekutata pro maljusto,
Kun bonanimo, sprita saĝ’
Kaj kun alloga belvizaĝ’.
En flamo de pasio ĉasta
La ĉiam brava heroet’
Oferis ĉiam sin en pret’,
Kaj fine en ĉapitro lasta
Punata estis la malbon’,
La bon’ laŭdata per la kron’.
Kaj nun nebulas ĉiuj planoj,
Nin endormigas la moral’,
Kaj la malvirt’ eĉ en romanoj
Triumfas kiel ideal’.
Per trompoj de la muzo brita
Knabin’ nun estas venenita,
Kaj ŝi revadas kun admir’
Jen pri la pensemul’ Vampir’,
Jen pri Melmot, vagul’ inerta
Pri jud’ eterna, pri Korsar’
Aŭ jen pri misterul’ Sbogar[118].
Pro Byron[80] per arbitro lerta
Fariĝis morna romantism’
Eĉ senespera egoism’.
Amikoj, kiu senc’ en tio?
Per vol’ ĉiela, en probabl’,
Min plu ne logos poezio,
Eniĝos nova min diabl’,
Ignore al minac’ de Phoebus[119],
Per prozo verkojn mi ekstebos;
Romanon tiam pri malnov’
Maljuna verkos mi laŭ pov’.
Ne pentojn pri krim-ago iu
Severe pentros mi en ĝi,
Sed simple nur rakontos mi
Pri unu rusa familio,
Pri dolĉaj sonĝoj de l’ amlog’,
Pri moroj de l’ malnov-epok’.
Priskribos simplajn mi rakontojn
De l’ patr’ aŭ onklo-maljunul’,
De la infanoj amrenkontojn
Ĉe tiliaro en angul’;
Turmentojn de ĵaluz’ malĝoja,
Plorlarmojn dum disiĝo voja,
Malpacon novan kaj en fin’
Mi geedzigos lin kaj ŝin…
Mi rememoros kun inklino
Parolojn de l’ sopira am’,
Ĉi tiujn, kiujn iam jam
Ĉe la pied’ de l’ amatino
Mi havis mem sur mia lang’
Kaj kiujn lasis mi en flank’.
Ho, mia kara Tatiana!
Kun vi nun larmojn verŝas mi,
Al manoj de l’ modul’ tirana
Fordonis vian sorton vi.
Pereos, kara, vi; antaŭe
Vi tamen al la ĝuo rave
Aspiras nun kun blindesper’,
Ekscias vi pri vivmister’,
Venenon trinkas vi de l’ ĝuoj,
Vin persekutas la revar’:
Imagas ĉie vi en klar’
Azilojn por amrendevuoj;
Kaj ĉie restas per vizi’
Tentulo via antaŭ vi.
Pro amsopiro Tatiana
Por distro iras al ĝarden’,
Kaj en maldiligent’ malsana
Ne plu ŝi volas paŝi jen.
La brust’ altiĝas, flamo stranga
Aperas en la ruĝo vanga,
Spir’ reteniĝas kvazaŭ bul’,
Bru’ en orel’, bril’ en okul’.
Alvenas nokto; ĉirkaŭpasas
La lun’ ĉielon en deĵor’
Kaj najtingal’ en paca hor’
Sonorajn sonojn jam ellasas.
Kaj Tatiana movas sin
Kaj diras al la vartistin’:
«Vartinjo, dormo ne influas!
Sufoko premas ĝis malpov’.»
— Vi kion, Tanjo? — «Mi enuas,
Al mi rakontu pri malnov’.»
— Pri kio, Tanjo! Mi pli frue
Konservis en memoro plue
Fabelojn multajn sen kompar’
Pri la fraŭlinoj kaj fear’;
Sed nun forgesis mi en fin’ ja
Eĉ kion sciis, Tanjo. Jes,
Malbona estas la forges’!
Maljun’ alvenis… — «Vartistinjo,
Rakontu tamen sen kaŝem’,
Ĉu iam ajn vi amis mem?»
— Nu, kion, Tanjo! Pri la amo
Nenion tiam aŭdis ni;
Ĉar bopatrin’ pro tio sama
Inferon montrus tuj al mi.—
«Sed kiel edziniĝo via?..»
— Laŭ dia volo. Vanja[120] mia
Pli juna estis eĉ ol mi,
Dum havis jarojn mi dek tri.
Marĉandis min dum du semajnoj
Ĉe la gepatroj svatistin’,
La patro fine benis min.
Ploregis mi pro timoŝajnoj;
Min oni veis plore plej
Kaj forkondukis al preĝej’.
вернуться
Svetlana — personino de unu el la baladoj de la fama rusa poeto V.A. Ĵukovskij (1783–1852). Li estis unu el la ĉefaj reprezentantoj de la rusa romantismo kaj krome li donis al la rusa literaturo multajn bonajn tradukojn el la alilandaj, precipe germanaj, aŭtoroj.
вернуться
Antonis van-Dijck (prononcu: van-Dejk) — fama flamanda pentristo (1599–1641). Li pentris multajn bildojn kun precipe religia enhavo. Al tiaj bildoj apartenas ankaŭ lia «Madono».
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Julie Wolmar — «La Nova Héloïse». Malec Adel — heroo de mezkvalita romano de M-me Cottin. — Gustave de Linard — heroo de ĉarma novelo de baronino Krüdner.
[Julie Wolmar — prononcu: Ĵilí Volmár. Héloïse — prononcu: Eloíz. Tiu ĉi romano estas verkita de J.J. Rousseau — prononcu: Ĵ.Ĵ. Rusó. Malec-Adel — prononcu: Malék-Adél. Cottin — prononcu: Kotén. Gustave de Linard — prononcu: Gistáv de Linár. Krüdner — prononcu: Krídner].
вернуться
«La suferoj de juna Werter» (prononcu: Vérter) — estas unu el la famaj verkoj de Goethe (prononcu: Géŭte).
вернуться
Clarissa, Julia, Delphina (prononcu: Klarísa, Julia, Delfina) — heroinoj de la respektivaj romanoj de Richardson, Rousseau kaj Staël.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Vampiro — novelo malĝuste atribuita al la lordo Byron. Melmot — genia verko de Matjurin. Jean Sbogar — konata romano de Charles Nodier.
[Eterna judo aŭ Ahasvero — legenda persono, eterne migranta tra la mondo, uzita de multaj aŭtoroj kiel temo por siaj verkoj. Korsaro — verko de Byron. Jean Sbogar — prononcu: Ĵan Zbogár. Charles Nodier — prononcu: Ŝarl Nodjé; li estis konata franca romantisma poeto, romanverkisto, scienculo kaj historiisto (1780–1844).]
вернуться
Phoebus (prononcu: Féŭbus) — Febo aŭ Apolo, dio de suno kaj poezio laŭ la antikva greka mitologio.