La morale est dans la nature des choses.
[En la komenc’ de l’ viv’ min regis
La bela, ruza, mola seks’;
Arbitron ĝian mi volegis
Konfesi nur en plenampleks’.
L’ animo brulis kun emfazo,
Kaj la virin’ aspektis kvazaŭ
Diaĵo pura por la kor’.
Kun senta, pensa ortrezor’
Ŝi kiel idealo brilis.
Mi ŝin adoris en silent’;
Kaj al mi ŝia ama sent’
Neatingebla eĉ similis.
Formorti ĉe l’ pied’ kun ĝu’ —
Nenion mi deziris plu.
Jen mi malamis ŝin subite,
Mi tremis, ploris en sincer’,
En ŝi mi vidis timigite
Kreaĵon de l’ malbon-infer’;
Rigardo penetrema ŝia,
Rideto, ton’ konversacia,
Kaj korpo ŝia kaj spirit’
Plenplenis je malbon-perfid’;
Ŝi larmojn, ĝemojn nur avidis
Kaj nutris sin per mia sang’ …
Jen la marmoron nur sen mank’
En ŝi mi plenadmire vidis,
Pro la Pigmaliona pet’
Viv-varmiĝantan en komplet’[129].
Mi diru per esprim’ poeta,
Konata por eterna fam’:
Temira, Dafna kaj Lileta[130] —
Nun estas forgesitaj jam.
Sed estas unu en amaso…
Mi ŝin adoris sen forlaso…
Sed ĉu ŝi ankaŭ amis min,
Ĉu longe, kie?.. Kial vin
Intrigas tio? Ja ne gravas!
Estinto restas en obskur’,
La ĉefafero estas nur,
Ke de post tiam jam ne havas
Varmecon aman mia kor’,
Ĝin lumo ankaŭ lasis for.
Eksciis mi, ke la virinoj
En la anim’ sen diferenc’
Pri ni miregas mem senfine,
Taksante sin laŭ konscienc’.
Admiroj niaj senrifuzaj
Al ili ŝajnas tre amuzaj;
Kaj prave, en la am-okup’
Ridindaj estas ni sen dub’.
Kateniginte nin sengarde,
Ni petas pri amrekompenc’,
Freneze vokas ni sen senc’,
Kredante ke postuli arde
Pasion eblas de lili’
Aŭ de facila papili’!
Ĉu mi konfesu, ke pasion
Mi tiam sciis dum la jun’;
Mi ŝatis mian afekcion,
Kaj mi pri ĝi bedaŭras nun.
Sed la enigmon ĉarman loge
Suferis tamen mi nelonge,
Kaj la virinoj helpis mem,
Al mi dirinte sen kaŝem’
La vorton jam konatan ĉie
Kaj ankaŭ ne ridindan jam
Pro longa plej truisma[131] fam’
(Do mi divenis tre racie),
Mi diris: nur do kaj ne pli! —
Malsagaculo estas mi!
De la pasi’ ribelaj zorgoj
Forpasis kaj ne venos plu!
Sensentan dormon mian morgaŭ
Jam ne agitos am-influ’.
Belaĵoj de l’ malvirt’ intima
Ja plaĉas nur ĝis tempo lima.
Nun venis tempo por kun saĝ’
Glatigi agojn de l’ junaĝ’! —
Komencajn miajn jarojn junajn
La fam’ nigrigis kun provok’,
Ĝin multe helpis la mensog’,
Sed spitis la amikojn kunajn.
Feliĉe tamen blinda fam’
Kontraŭpruvata estas jam.][132]
Ju malpli amas ni virinon,
Des pli al ŝi ni plaĉas tre,
Kaj des pli baldaŭ vivdestinon
Ni ŝian tiras al pere’.
Malvirto en epok’ iama
Gloriĝis kiel arto ama,
Trumpetis ĉie ĝi pri si
Kaj ĝuojn donis sen pasi’.
Sed tiu ĉi amuzo grava
Ja pli konvenas sen kompar’
Al la maljuna simiar’
De la laŭdita tempo ava:
Kun pufperukoj pasis for
De la Lovelace-oj vanta glor’.
Enue estas hipokriti,
Diverse diri pri la sam’,
Penege kun gravec’ agiti
Pri kio ĉiuj certas jam,
Aŭskulti kontraŭdirojn samajn,
Ekstermi antaŭjuĝojn amajn,
Pri kiuj eĉ ne ĝenis sin
La dektrijara junknabin’!
Al kiu do ne tedus petoj,
Ĵurado kaj trompad’ sen ĉes’,
Leteroj sur folioj ses,
Ĉikanoj, larmoj, braceletoj,
De l’ onklinar’ admon’ pri dec’
Kaj de l’ edzar’ pezamikec’!
Eŭgen’ meditis tiel mia.
Li estis jam en juna aĝ’
Viktimo de la viv’ pasia
Kaj de la vant-erar’ sen saĝ’.
Tro dorlotite per kutimo,
Jen ravigate super limo,
Jen sen iluziiĝ’ en tut’,
Jen aspirante kun akut’,
Sentante de l’ sukcesoj tedon,
Aŭd-atentante en intim’
Eternan flustron de l’ anim’,
Kovrante per ridet’ oscedon,
Ĉi tiel li en efektiv’
Ok jarojn perdis de la viv’.
Ne plu li belulinojn amis,
Nur amindumis iom ajn;
Rifuz’ — li konsolite samis;
Perfid’ — ripozis li kun gajn’.
Li serĉis ilin nur apenaŭ
Kaj forlasadis sen ĉagreno
Kaj eĉ sen rememor’ en last’.
Simile pacanima gast’
Alvenas por vespera visto[133],
Li sidas ĝis finiĝas lud’:
Li hejmen iras sen diskut’
Kaj dormas laŭ kutim-ekzisto
Kaj eĉ ne scias mem laŭ ver’,
Nun kien iri en vesper’.
Sed, ricevinte la leteron,
Onegin estis en anim’
Tre kortuŝita per sincero
De la knabina revesprim’;
Li rememoris Tatiana-n,
Aspekton ŝian diafanan
Kaj li ekdronis per spirit’
En dolĉa revo kaj medit’.
Malnovaj sentoj eble ŝlime
Lin ekposedis por minut’;
Sed ne deziris li kun krud’
Senkulpan koron trompi krime.
Nun ni transiĝu al ĝarden’,
Ŝi kie lin renkontis jen.
Komence pro subit-ekvido
Silentis ili, sed en fin’
Onegin diris: «Skribis vi do,
Ne neŭ. Mi tralegis ĝin,
Konfeson de l’ anim’ sincera,
Elmontron de la amo vera.
Min ĉarmis via korkonfes’;
Ĝi vigle vekis en impres’
Jam longe ekdormintan senton;
Sed vin ne volas laŭdi mi;
Kaj same pagos mi al vi;
Akceptu ankaŭ mian penton;
Konfesos mi al vi sen art’:
Do juĝu min laŭ bonrigard’.
«Se mi per sola hejma rondo
Limigi vivon volus nur,
Se volus la destin’ de l’ mondo
Min fari edzo kun plezur’;
Se iom bildo familia
Konvenus nur al plaĉo mia:
Tutcerte ja krom sola vi
Ne serĉus fianĉinon mi.
Sen falsa bril’ de madrigalo
Al vi mi diras kun sincer’:
Nur vin elektus mi en ver’
Laŭ mia juna idealo,
Kaj kun ĉi tiu bela trov’
Feliĉa estus mi… laŭ pov’!
«Sed por feliĉo ne kreitas
Animo mia laŭ natur’;
Kaj ankaŭ tute ne meritas
Mi je perfekta via pur’.
Min kredu (konscienc’ atestus),
Edziĝo nur sufero estus.
Eĉ malgraŭ se mi amus vin,
Ne plu mi amos jam en fin’;
Se vi ekploros, viaj ploroj
Min ne kortuŝos per sincer’,
Sed nur instigos al koler’.
Do mem konstatu, kiaj floroj
De Himeneo[134] je bedaŭr’
Atendas nin por longa daŭr’!
вернуться
La moralo estas en la naturo de l’ aferoj (Nekér).
Jacque Necker (prononcu: Ĵak Nekér) — franca financisto kaj ŝtatfunkciulo (1732–1804). En 1789 lia devigita eksiĝo el la posteno de ĉefa financadministranto en la registaro de la franca reĝo fariĝis senpera kaŭzo de popola ribelo kaj de la fama konkero de Bastilio. Li verkis kelkajn interesajn verkojn pri la financa politiko kaj pri la granda franca revolucio. Li estis patro de la konata verkistino S-ino de Staël.
вернуться
Pigmaliono (Pygmalion) — laŭ la greka mitologio reĝo de l’ insulo Cipro (Kypros), enamiĝinta la skulptitan de li mem statuon de knabino. Pro lia varmega preĝo la statuo viviĝis.
вернуться
Temira, Dafna (aŭ Daphne) kaj Lileta — kondiĉaj nomoj de iuj virinoj.
вернуться
Truismo — plej ordinara, al ĉiuj konata veraĵo sen iu originaleco.
вернуться
La unuaj kvar strofoj de la ĉapitro kvara estis presigitaj de Puŝkin aparte; la kvina kaj sesa strofoj estas konataj nur en malneta manuskripto.
вернуться
Himeneo (Hymenaeus aŭ Hymen) — dio de geedziĝo laŭ la greka mitologio.