Pli laŭtas la disput’; Eŭgeno
Tranĉilon kaptas en subit’,
Ekfalis Lenskij: tuj apenaŭ
Disiĝis ombroj; tra rigid’
Kri’ sonis… la kaban’ skuiĝis…
Kaj Tanjo en terur’ vekiĝis…
Jam estas lummatena hor’;
Skarlat-radio de l’ aŭror’
Tra l’ frosta vitro ludas brile;
Jen malfermiĝis tuj la pord’:
Pli ruĝa ol aŭror’ de l’ nord’
Enflugas Olga birdfacile
Kaj petas: «Diru do al mi,
Hodiaŭ kiun sonĝis vi?»
Sed tiu, eĉ ne rimarkante,
Kun libro kuŝas en la lit’,
Foliumante ĝin konstante,
Kaj ne respondas en medit’.
Demonstris tiu ĉi libreto
Nek dolĉ-elpensojn de poeto,
Nek saĝajn verojn sen rutin’;
Sed nek Virgilius, nek Racine[161],
Nek Scott, nek Byron[80], nek Seneca[162],
Nek eĉ Virina Modrevu’
Okupis iun kun sam-ĝu’:
Ĝi estis ja Martin Zadeka[163],
Ĉef’ de kaldea saĝular’,
Sonĝdivenisto sen kompar’.
Ĉi tiun verkon multesaĝan
Migranta foje komercist’
Venigis do en la vilaĝon
Kaj vendis post marĉand-insist’
Al Tatiana por dispono
Ĝin por tri rubloj kun duono,
Preninte krome kun avar’
Kolekton grandan da fablar’,
Du «Petriadojn»[164], gramatikon
Kun volumet’ de Marmontel[165].
Martin’ Zadeka iĝis cel’
De Tanjo kara plej… Efikon
En ĉiuj fojoj havas ĝi,
Kaj ĉiam dornas ĝi kun ŝi.
Ŝi la misteran sonĝon miras.
Sen sci’ kompreni, en korvibr’
Signifon de l’ inkub’ deziras
Eltrovi Tanjo en la libr’.
En la mallonga indekseto
Ŝi trovas laŭ la alfabeto
La vortojn jen: arbar’, abi’,
Mallum’, pontet’, river’, rabi’,
Urs’ kaj ceteraj. Tre nature
Zadeka ŝin en ŝia dub’
Ne helpas; tamen la inkub’
Avertas multajn aventurojn.
Dum kelkaj tagoj poste jam
Ŝi maltrankvilis pri la sam’.
Kaj jen per sia man’ skarlata[166]
L’ aŭror’ el la matena val’
Venigas kun la sun’ naskata
Nomfeston gajan kun regal’.
Jam svarmas de post frumateno
La dom’ de Lárina en pleno;
Tutfamilie najbarar’
En droŝkoj venis, jen en ĉar’.
Puŝiĝo regas en vestiblo,
Novrenkontado en salon’,
De hundoj boj’, ŝmackisa son’,
De l’ gastoj rido, bruo, siblo,
Kliniĝoj, riverenc’ laŭ mor’
Kaj de l’ infanoj kri’ kaj plor’.
Alvenis: Pustjakóv-dikulo
Kun sia dikulin’-edzin’;
Kaj de malriĉaj servutuloj
Tre riĉa posedant’ Gvozdin;
Skotinin-famili’ grizhara
Kun geidaro diversjara
De du ĝis tridek laŭ la pov’;
Distrikta dando Petuŝkóv;
Jen ankaŭ mia kuz’, Bujánov,
En sia ĉap’ kun vizier’[167]
(Ja vi bonkonas lin en ver’),
Kaj la ekskonsilanto Flanov,
Manĝema klaĉa fiperson’,
Korupteblulo kaj fripon’.
Monsieur Triqué alvenis ankaŭ
Kun famili’ de Harlikóv,
Spritulo en peruko stranga
Kaj okulvitroj, el Tambóv[169].
Laŭ vera franc’, al Tatiana
Gratul-kupleton laŭ infana
Melodiet’ alportis li:
Reveillez vouz, belle endormie[170].
En iu polva almanako
Presita estis la kuplet’;
Triqué, sagaca poetet’,
Ĝin tiris el malnova sako,
Kaj nur anstataŭ «belle Ninà»
Li uzis «belle Tatianà»[171].
Kaj jen el la urbet’ proksima —
De l’ tuta fraŭlinar’ idol’
Kaj de l’ patrinoj ĝoj’ senlima —
Rotestro venis laŭ bonvol’;
Tuj flugis sensaci’ momenta:
Muziko estos regimenta!
Ĝin sendis mem la kolonel’.
Do estos balo: kia bel’!
La knabinaĉoj gaje saltas[172]!
Tagmanĝo pretas. Kun agrabl’
La paroj iras al la tabl’.
Ĉe Tanjo la fraŭlinoj haltas;
Kaj mansignante je krucum’
Eksidas la amas’ kun zum’.
Momente haltis babiladoj;
La buŝoj maĉas. Sole nur
Sonoras la manĝiloj, pladoj
Kaj vinglasetoj en konkur’.
Sed baldaŭ kune la gastaro
Tumulton levas jam sen baro.
Aŭdiĝas krioj, babilad’,
Pepado, rido kaj debat’.
Subite malfermiĝas pordo:
Vladimir venas kun Eŭgen’.
Ekkrias la mastrin’: «Nu jen!
Finfine!» La gastar’ sen ordo
La du amikojn kun afabl’
Invitas ĉien al la tabl’.
Kaj ili kontraŭ Tanjo rekte
Lokataj estas kun intenc’,
Sed ŝi, palega laŭaspekte,
Tremante pro ekscit-potenc’,
Okulojn levi eĉ ne povas;
Ŝi sufokiĝas kaj senmovas;
Ŝi flamas kaj ne aŭdas eĉ
Gratulojn malgraŭ sia streĉ’;
Jam preskaŭ larmoj fluis; pretis
Ŝi sveni jam pro l’ emoci’,
Sed tamen volo de l’ raci’
Triumfis. Ŝi elprononcetis
Responde iujn vortojn du
Kaj sidis ĉe la tablo plu.
Nerv-tragediajn fenomenojn
Kaj larmojn, svenojn de fraŭlin’
Ne ŝatis por toler’ Eŭgeno:
Sufiĉe ili tedis lin.
Trafinte al la grand-festeno,
Li jam koleris. Sed apenaŭ
L’ impeton de l’ fraŭlina kor’
Li vidis, en malbon-humor’
Ekmalkontentis li kaj ĵuris
Al Lenskij venĝi pro la tromp’
Kaj ekscitigi lin kun pomp’.
Nun li triumfon jam aŭguris
Kaj groteskigis ne sen sprit’
Li ĉiujn gastojn en medit’.
Konsternon Tanjan tre nature
Rimarkus ĉiuj kun dedukt’,
Sed tiam ĉies celo nure
Centriĝis ĉirkaŭ grasa kuk’
(Tre bedaŭrinde tro salita);
Jen en botelo gudrumita
Post la rostaĵ’ kun oportun’
Cimlana vin’[173] portatas nun;
Jen sekvas longaj vinglasetoj
Similaj al la beltali’
De vi, kristal’ de l’ kor’, Zizi[174],
Objekt’ de miaj poemetoj,
Pokal’ alloga da pasi’,
Pro kiu tut-ebriis mi!
Liberiĝinte de korketo,
Ekklakis la botelo; vin’
Eksiblis, kun la verskupleto
Triqué gravpoze levis sin;
La societo eksilentas
Kaj lin profunde ekatentas.
Sin Tanjo streĉas, sed en van’;
Triqué kun la foli’ en man’
Ekkantis false. Laŭdo brua
Salutas lin. Por la kantint’
Ekriverencas ŝi kun ind’.
Kaj trinkas la poet’ unua
Pro san’ kaj la kupleton for
Al ŝi transdonas en furor’.
Nun ĉiuj vice bondeziris,
Kaj ĉiujn Tanjo dankas mem.
Sed kiam jam Eŭgen’ aliris,
Konfuzo ŝia kaj lacem’,
Metantaj ŝin en svenan staton,
En li revekis la kompaton:
Li klinsalutis en silent’,
Kaj plenis je karesa sent’
Rigardo lia. Ĉu pro tio
Ke kortuŝiĝis li en ver’,
Ĉu li koketis sen sincer’,
Ĉu vole, ĉu pro inercio,
Sed staris li kun dolĉesprim’:
Vigliĝis Tanjo en anim’.
вернуться
Jean de Racine (prononcu: Ĵan de Rasín) — granda franca verkisto (1639–1699), aŭtoro de kelkaj klasikismaj tragedioj.
вернуться
Lucius Seneca (prononcu: Lúcius Senéka) — Roma filozofo kaj tragediverkisto. Li naskiĝis en la jaro 4 antaŭ Kristo kaj memmortigis sin en la jaro 65 p. Kr. laŭ ordono de Nero, pro partopreno en konspiro kontraŭ tiu ĉi tirana imperiestro.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: La divenlibroj estas vendataj ĉe ni sub la firmo de Martin’ Zadeka, estiminda persono, neniam verkinta divenlibrojn, kiel rimarkigas V.M. Fédorov.
вернуться
«Petriado» — epopeo de M. Lomonosov, granda rusa scienculo kaj literaturisto (1711–1765), dediĉita al la caro Petro I.
вернуться
Jean François Marmontel (prononcu: Ĵan Fransuá Marmontél) — franca verkisto (1723–1799).
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Parodio de la konataj versoj de Lomonósov:
L’ aŭror’ per sia man’ skarlata
De la matena pacakvar’
Venigas kun la sun’ naskata, — k.c. вернуться
Noto de l’ aŭtoro:
. . . . . . . . . . Bujánov, la najbar’
Vizitis min hieraŭ tute ne razita,
Ĉifita, en lanug’, en ĉap’ kun vizier’ …
(«Danĝera Najbaro»).
[Bujánov estas heroo de la ŝerca poemo «Danĝera Najbaro», apartenanta al la plumo de V.L. Puŝkin (1770–1830), onklo de A.S. Puŝkin. Siatempe la poemo «Danĝera Najbaro» estis multe disvastigita inter la literaturaj rondoj kaj V.L. Puŝkin mem estis aktiva membro de la fama literatura societo «Arzamas». A.S. Puŝkin multe ŝatis sian onklon kaj ofte citis liajn verkojn, plejparte por ŝerco. Tial ankaŭ la personaĵon de Bujánov li ŝerce nomis sia kuzo aŭ parenco.]
вернуться
Tambóv — urbo en la centra Ruslando.
вернуться
Prononcu: Reveje-vu, bel andormí. Franclingve, signifas: Vekiĝu, bela dormulin’.
вернуться
Prononcu: «bel Nina» kaj «bel Tatiana» kun akcento sur la lastaj silaboj laŭ la franclingva maniero.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Niaj kritikistoj, fidelaj respektantoj de la bela sekso, forte kondamnis la nekonvenecon de tiu ĉi verso.
[Komparu la Ĉapitron Kvaran, strofo XLI.]
вернуться
Zizi — hejma nomo de Eŭpráksia Vulf, la malpli aĝa filino de P.A. Osipova kaj de ties unua edzo, unu el la konatulinoj de Puŝkin.