Per veno de Eŭgen’ subita,
Per lia karesem-esprim’
Kaj per kondut’ kun Olga glita
Ĝis profundeco de l’ anim’
Ŝi penetritas; ne komprenas
Ŝi lin eĉ iel; kaj ĉagrenas
Ŝin ĵaluzema kormalsan’.
Samkvazaŭ malvarmega man’
Ekpremas koron kaj teruras
De nigrabismo fundekstrem’.
«Mi falos», Tanjo diras mem:
«Sed la pere’ pro li plezuras.
Ne plendas mi: por kiu cel’?
Ne helpos al feliĉ’ akcel’».—
Antaŭen, historio mia!
Novul’ atendas nin sur lim’.
Ĉe Krasnogórje idilia,
Bien’ de Lenskij, en proksim’
Nun loĝas, eĉ kun bonspirito,
Samkiel filozof-ermito,
Zaréckij, iam skandalant’,
Ĉeful’ de kartludista band’,
Drinkeja tribunul’ ekstrema,
Sed nun simplulo estas li
Kaj fraŭla patr’ de famili’,
Fidinda bienul’ pacema
Kaj eĉ honesta vir’ sen mok’:
Boniĝas tiel la epok’!
De l’ mond’ flatema iam voĉo
Instigis lin al eg-aŭdac’:
Per la pistolo sen riproĉo
Li povis trafi al kart-as’
Je la kvinklafta longdistanco,
Sed en milita cirkonstanco
Li distingiĝis en ekstaz’
En unu foj’: al kot’ kun ŝmac’
Li de l’ ĉeval’ ebrie falis
Kaj tuj la francoj kaptis lin!
Moderna Regulus[180], li sin
Al la katenoj mem installs
Por ĉiutage ĉe Verri[181]
Botelojn prunte trinki tri.
Li povis sprite polemiki,
Ŝajniĝi sen inteligent’,
Saĝulon lerte mistifki
Ĉu kaŝe, ĉu en evident’,
Eĉ kvankam liaj faroj multaj
Por li ne restis senrezultaj
Kaj iufoje en okaz’
Lin mem trafadis embaras’.
Li sciis iam gajsagaci,
Respondi kvazaŭ malsaĝul’,
Silenti iam kun kalkul’
Kaj iam kun kalkul’ malpaci,
Amikojn igi en koler’
Ekstari ĉe la barier’,
Aŭ ilin al la pac’ revoki
Por kuntagmanĝ’ en reciprok’,
Kaj poste ilin jam primoki
Per gaja ŝerco kaj mensog’.
Sed alia tempora[182]. Bravado
(Samkiel ankaŭ amrevado)
Forpasas kun la vigla jun’,
Kaj do Zaréckij mia nun,
Kaŝinte sin de l’ vivminacoj
Sub densa ombro de frangol’,
Saĝule vivas nun en sol’,
Brasikon plantas laŭ Horatius,
Anserojn bredas por negoc’,
Instruas bubojn pri aboc’.
Li estis tamen ne malsaĝa,
Kaj sen estim’ al lia kor’
Eŭgen’ lin ŝatis pro kuraĝa
De liaj rezonadoj mor’.
Li renkontadis lin kun ĝojo
Kaj ankaŭ en ĉi tiu fojo
Ne miris, kiam en maten’
Li lin ĉe si ekvidis jen.
Zaréckij rompis kun rideto
Komencajn vortojn de salut’
Kaj al Onegin sen diskut’
Leteron donis de l’ poeto.
Onegin ĉe fenestro ĝin
Tralegis mute ĝis la fin’.
Ĝi estis nobla kaj tre ĉarma
Elvok’ mallonga aŭ kartel’:
L’ amikon kun ĝentil’ malvarma
Elvokis Lenskij al duel’.
Onegin per ekmov’ unua,
Turninte sin sen vorto plua,
Al la sendito de l’ poet’
Respondis: ĉiam en la pret’.
Zareckij do ekstaris inde;
Li resti ne deziris pli,
Klopodojn hejme havis li,
Kaj tuj eliris; sed restinte
En sol’, Eŭgeno sen kontent’
Sin mem riproĉis en prudent’.
Kaj juste: lin jam ne amuzis
Sub sobra juĝo tiu dram’.
Li sin pri multo ekakuzis:
Unue li ne pravis jam,
Ke pri la milda jun-amsento
Li ŝercis tiom sen atento.
Kaj due, la dekokjarul’
Frenezi rajtas en korbrul’,
Ĝi pardoneblas. Sed Eŭgeno,
Ŝatante la junulon mem,
Ja devus sen ekscitiĝem’
Ne esti pilko je fadeno,
Ne esti bub’ kun luktfervor’,
Sed vir’ kun saĝo kaj honor’.
Li povus al sincer’ instigi
Kaj ne hirtiĝi kvazaŭ best’;
Li devus tute senarmigi
La junan koron. «Sed en rest’
Jam tro malfruas; tempo pasis…
Cetere — pensas li — okazis,
Ke intervenis kun insist’
Klaĉema, sperta duelist’ …
Jes, certe: nur ignoron fian
Meritus lia ruza klaĉ’,
Sed flustroj, mokoj, babilaĉ’ …
Kaj jen do opini’ socia![183]
Risorto de l’ honor’ kaj hont’!
Sur ĝi turniĝas do la mond’!
Bolante je malam’ sen baro,
Atendas hejme la poet’;
Kaj jen venigis la najbaro
Respondon de l’ duela vet’.
La ĵaluzul’ sin sentas feste!
Li timis nur, ke lertageste
Ŝercigus ĉion la rival’
Per elpensaĵo laŭ formal’
Kaj bruston turnus for de l’ pafo.
Nun ĉiuj duboj estas for:
Jam morgaŭ ili en aŭror’
Ĉe muelej’ kun ĝusta trafo
Alvenu kaj al la tempi’
Ekcelu aŭ al la tibi’.
Malami la koketulinon
Decidis kaj revidi eĉ
Ne volis Lenskij ŝin obstine,
Horloĝon sekvis li kun streĉ’,
Sed svingis li per mano fine —
Kaj venis al la najbarinoj.
Konsterni Olga-n per vizit’
Li opiniis en subit’,
Sed estis vane: tute same
Renkonte al la junpoet’
Ŝi saltis de la peronet’,
Simile je l’ espero, flame,
Kun ĝoj’, kun pura konscienc’
Kaj kun neniu diferenc’.
«Hieraŭ kial vi foriĝis?»
Unue ŝi demandis lin.
En Lenskij sentoj tuj miksiĝis
Kaj mute li konsternis sin.
Foriĝis la ĵaluz’, kolero
Sub tiu ĉi rigard-sincero,
Sub tiu dolĉa simpl-esprim’,
Sub tiu vigla bon-anim’!..
Kaj li kun ravo rigardetas.
Li vidas: daŭras plu la am’;
Kaj kun sincera peto jam
Li la pardonon peti pretas,
Li serĉas vortojn en sufiĉ’,
Li preskaŭ sanas pro feliĉ’ …
[Jes, jes, — atakoj de l’ ĵaluzo
Ja estas samo kiel pest’,
Samkiel febro, splen-kontuzo,
Samkiel frenezeca est’.
Ĝi flamas kiel tif’ akuta,
Ĝi ardas en delir-konduto
Kun sonĝ-inkuboj, kun vizi’.
Amikoj miaj, gardu di’!
Teruras tiu ĉi torturo
Pli ol eĉ iu gilotin’.
Se iu eltoleris ĝin,
Nu, tiu ĉi eĉ kun plezuro
En fajron irus en trankvil’
Aŭ metus kapon sub hakil’.
Mi per riproĉo ne deziris
Trankvilon tuŝi de la tomb’;
Ŝi mortis, kiun mi admiris
En mia juna viv’ sen tromp’,
Al ŝi mi dankas pro la sperto
Terura kaj pro l’ amkonverto.
Ŝi kiel al naivinfan’
Al la anim’ per dolĉa man’
Instruis pri l’ amara temo;
Flamigis sangon ŝi en kor’,
Ŝi ĝin agitis por ammor’
Kaj por kruela ĵaluzemo;
Sed pasis tiu peza tag’;
Do dormu mia vund-imag’!][184]
Kaj ree ema por sopiri,
Kun Olga apud sia brak’,
Vladimir ne kapablas diri
Eĉ vorton pri l’ pasinta tag’;
Li pensas: «Mi savanto estu.
Malhelpu mi, ke malhonestu
La kripligant’ de l’ juna kor’
Per sia flat’ kaj tent-labor’;
Ke vermo aĉa kaj venena
Penetru al la bellili’
Kaj velku ĝia junfoli’
Post viv’ apenaŭ dumatena».
Signifis tio laŭ logik’:
Duelu mi kun la amik’.
вернуться
Marcus Atilius Regulus (prononcu: Márkus Atílius Régulus) — Roma militisto, kiu en la jaro 255 antaŭ Kristo batalis kontraŭ Kartago, sed estis militkaptita. La Kartaganoj sendis lin al Romo kun misio por klopodi pri paco, kondiĉe ke li promesis revenon en okazo de malsukceso. Malgraŭ tio Regulus demarŝis en la Roma senato kun protesto kontraŭ la pacpropono kaj poste kun la rifuzo revenis Kartagon, fidele al sia promeso. Li estis torture ekzekutita de la Kartaganoj.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Pariza restoraciisto.
вернуться
Prononcu: Sed álja témpora. Latinlingve, signifas: Sed estas aliaj tempoj.
вернуться
Noto de l’ aŭtoro: Verso de Gribojedov. [A.S. Gribojédov (1795–1829) — rusa verkisto, aŭtoro de la fama komedio «Malfeliĉo pro saĝeco».]
вернуться
La strofoj XV, XVI kaj XXXVIII ne estis presigitaj de Puŝkin; ili estas konataj nur laŭ la informo de J.K. Grot.