Няўжо цярпець, як і цярпелі мы,
Ці толькі нам стае на ціхасць моцы,
Няўжо нямыты прыхадзень нямы
Чысцейшы, чымся нашыя прамоўцы.
Ці ў роднай хаце, рубленай з вякоў,
Мы будзем глухнуць, быццам кватаранты,
Каб злыдні мелі нас за дзівакоў,
Хвалілі люта: люд вы талерантны!
Каб пастка пашчу шчэрыла шырэй,
Каб рукі ў кайданах былі абедзве,
Каб абіралі нас яшчэ шчырэй,
Нам пакідалі воўчае аб’еддзе.
Каб зброд, няварты нашае гразі,
Меў за нікчэмнасць нас
Ды біў па твары,
Каб здзірца быў у рызе,
Мы — ў рыззі,
Каб мы прасілі ў ката самі кары.
Здаецца, род наш
Радавод вядзе
З таго, калі Гасподзь яшчэ ў лагодзе
Прымеркаваў, каго сяліць і дзе,
Суцешыў крывічоў:
Трывай, Народзе!
Пераганяем мы бяду ў хадзе.
Калі ж Гасподзь трываць нам скажа:
Годзе?!
Мы ёсць таму
Мы ёсць таму,
Што слова Бога
Назвала літасціва нас
І рупіцца на пэўны час
Асцерагаць ад вока злога.
Так і не ўцяміўшы нічога,
У цемру йдзём,
Адкуль прыйшлі.
Дасць іншым памяць на зямлі,
А нас забудзе
Слова Бога…
Табе
Скінь кляймо варожых трантаў.
Хай твой стан не абражае.
Мова ўсьлед ідзе чужая,
Як дзіця ад акупантаў, —
Хоць твае смактала грудзі,
Вырасла з душой сытою.
Аднакрэўцы сіратою
Выбіцца нялёгка ў людзі.
Ты вякуеш удавою,
Па чужых блукаеш хатах,
Пакаёўкаю ў багатых —
Ні пакоя, ні спакою.
А сыны?
Яны зацята
Чубяцца паміж сабою.
Сэрца не шчыміць журбою,
Што гніе ў матулі хата.
Як сваю патраціш сілу,
Свет твайго не ўчуе кроку,
Шашаль помслівы папроку
Сточыць сцены небасхілу.
* * * Што валун?
Што валун?
Толькі бокі вылежвае
У злінялым сваім каптане.
А зямля з-пад рыдлёўкі
Вясною
І абветранай баразною,
І магілай свежаю
Тхне.
І пасланніцай Усявышняга
На грахоўнай зямлі сьвятая
Маладзенькая вішня
Першы раз зацвітае.
…Што магіла,
Што градка —
Адна ў іх апратка…
Агонь
Юр згадаўшы, расплыўся ва ўсмешцы Ярыла,
І зляцела іскрынка з усмешкі ягонае —
І прачнуўся агонь,
Полымя завірыла,
І пажар пакаціўся ярамі, адхонамі.
І курылася купа, стагналі аблогі,
Вывіваўся ўшалела агонь у агоніі.
Хмара чухала бок чарналессю аб рогі,
Туманом слаўся дым над загнанымі гонямі.
Навальніца-нявольніца шал затушыла,
Задушыла рахрыстанага залеваю.
Па сваім нарачонку цямней затужыла
Беспрасветная цемра ўдавою ззалелаю.
Цемра думае суха ў зацятай жалобе,
Як бы выкрасці ёй бліскавічнае крэсіва.
Да пары спіць у дрэве, ў заломе, ў сломе
Нецярпліўца агню гаманкая экспрэсія.
Слуцкім паўстанцам
Пакутнікаў хапала нацыі,
Змаганцаў не было каб густа.
Паўстанцы слуцкія!
Выгнанацамі
Акрыла вас жалобы хуста.
Як і ў часіны Каліноўскага,
Паўстала шляхта й аратаі.
Анёлы —
Воі войска боскага
Хацелі быць у вас братамі.
Вы не чакалі раю скорага,
Да чужакоў не мелі веры.
Вам з двух бакоў хапала ворага.
Вам адчынялі ў пекла дзверы.
Паўстанцы!
Ва ўвайшлі ў гісторыю,
Трывацьме у ёй ныне й прысна.
Свая зямля была апораю.
У сведках Семежава й Вызна.
Палеглі вы,
Ды жыць працягвае
Гнеў, незатушаны гадамі.
Дасюль ваш спеў гучыць прысягаю:
— Мы выйдзем шчыльнымі радамі…