Калі ж пашанцуе —
Ніхто не працуе,
Не робіць нічога!
Фаўст (як вышэй)
Мне проста грудзі распірае,—
Пакінем зброд смярдзючы гэты.
Мефістофель
Але хай кожны з нас прызнае,
Што малпы — добрыя паэты.
З катла, які малпа пакінула без дагляду, пабегла варыва. Падымаецца вялікае полымя і шугае ў комін. З полымя з дзікім лямантам вылятае ведзьма.
Ведзьма
Ай-яй! Праклятае звяр’ё!
Праклятае звяр’ё!
Апарылі мяне!
Праклятая звяр’ё!
(Убачыўшы Фаўста і Мефістофеля.)
Што гэта тут?
Хто гэта тут
Калоціць нам
Святы куток?
Вось зараз дам
Вам трасцу ў бок!
(Чэрпае лыжкаю з катла і пырскае полымем на Фаўста, Мефістофеля і на звяроў.)
Звяры скуголяць.
Мефістофель (падымае венік, які трымаў у руцэ, б’е шклянкі і гаршкі)
Шарах! Шарах! —
Па ўсіх гаршках,
Каб загуло
Тваё кубло!
Пасля, карга,
Твая чарга!
Ведзьма ў злосці з жахам адступае.
Ну што, старое пудзіла, пазнала
Свайго вялікага гаспадара?
Паб’ю, патрушчу, каб прапала
Хлам’ё тваё і ўся нара!
Забыла мой убор, крывая морда?
На капялюш з пяром зірнула б хоць!
Гляджу, задрала нос завельмі горда,
Што без візіткі ўжо і не заходзь!
Ведзьма
Даруй, васпане, старасць улічы,
Дала я маху, спудлавала ў злосці.
Дзе ж капыты твае, дзе хвост у ягамосці?
І дзе абодва крумкачы?
Мефістофель
Дарую, добра! Сапраўды,
Сплыло ці мала ўжо вады,
Як не прыходзіў да цябе на госці.
Цяпер культура на зямлі, прагрэс —
Не дзіва, што і чорт туды пралез.
Забыты ён, паўночны наш фантом;
Не мода ўжо з рагамі і хвастом.
А капыты, — пардон, мадам, не вінават,
Бо з імі я на людзях надта брыдкі,
Таму красуюся, як свецкі фат,
Фальшывыя прывязваючы лыткі.
Ведзьма (скача)
Дай абдыму і пацалую ў губы!
Мой кавалер, ах, сатана мой любы!
Мефістофель
Не кліч мяне, старая, сатаною!
Ведзьма
Чаму? Не ў свеце ж ты, — са мною?
Мефістофель
Спаганена імя няславай і лухтою.
Нутро людское брудам зарасло:
Бягуць ад ліха, а квітнее зло.
Лепш называй мяне ты — пан барон.
Дарамі я надзелены звыш меры —
І кроў блакітная, і маладзён,
Вось герб мой…
Глянь і дай мне веры.
(Робіць непрыстойныя рухі.)
Ведзьма (рагоча на ўсё горла)
Га-га! Усё ў вас на стары манер.
Раней быў шэльма, шэльма і цяпер.
Мефістофель (Фаўсту)
Вучыся, сябар мой, разяві рот! —
Такія штучкі любіць ведзьмін род.
Ведзьма
Чым паслужыць? Хацелі б мо чаго?
Мефістофель
Пітва чароўнага твайго.
Але прашу старога, каб штогод
Ставала больш жыццёвага імпэту.
Ведзьма
Ахвотна. Вось бяры бутэльку гэту.
Сама пітво я жлукціла не раз.
Смурод прапаў за доўгі час,
Дык шкляначку чаму ж і не ўдружыць.
(Ціха.)
Але калі твой друг яшчэ не ўмее піць,
То праз гадзіну ўжо не будзе жыць.
Мефістофель
За сябра не ў адказе ты — давай!
Налівак самых лепшых не шкадуй,
Шапчы свае закляцці, круг малюй,
Да берагоў у шклянку налівай.
Ведзьма з дзіўнымі рухамі малюе чароўнае кола і ставіць у яго розныя прадметы. Тым часам пачынаюць звінець шклянкі, загуў кацёл — гукі пераходзяць у музыку. Нарэшце ведзьма прыносіць вялізную кнігу, расстаўляе малпаў так, што спіны іх служаць ёй пультам. Малпы трымаюць паходні. Ведзьма дае Фаўсту знак падысці.