Выпальваючы першую люльку, пан Лабро павольна ішоў да порта. Дарогі было сама больш метраў сто — адразу ж за партовым гатэлем «Ноеў каўчэг» пачыналася мора.
Выгляд у пана Лябро ў час гэтага шпацыру быў сама што ні ёсць спакойны: шчаслівы буржуа на пенсіі дыхае свежым марскім паветрам.
Гэтаю парою каля мола можна было сустрэць і некаторых іншых паркэрольцаў. Рыбакі, што вярнуліся з мора, перабіралі рыбу або рапаравалі сеткі. Стаяў непадалёк ад іх са сваёй каляскаю грузчык з кааператыўнай крамы. Побач спыняў свой запрэжаны аслом вазок дзядзька з гатэля «Лавец лангустаў», што на другім канцы выспы.
На Паркэролі, дзе жыхароў было ўсяго толькі чатырыста чалавек, усе ведалі адно аднаго і кожны называў пры сустрэчы або па імені, або па прозвішчы. Лябро быў адзін, каго называлі панам: ён нідзе не рабіў, меў грошы, а раней чатыры гады быў на выспе мэрам.
— Вы яшчэ не на рыбалцы, пан Лябро? — пыталіся ў яго.
Два-тры словы ў адказ — абы адчапіліся.
Якраз у гэты самы час «Баклан», невялікі карабель, які паўгадзіны назад выйшаў з Паркэроля, ужо прычальваў да Ж'янскай касы, што віднелася на тым баку зіхоткага праліва, які аддзяляў выспу ад мацерыка. Ад Францыі, як казалі самі жыхары Паркэроля. Удалечыні была бачная маленькая белая кропка — гэта і быў «Баклан». У залежнасці ад часу можна было меркаваць, ці вернецца яно поўнае пасажыраў і грузу ці амаль зусім пустое.
Сто шэсцьдзесят восем разоў, дзень у дзень выходзіў пан Лябро сустракаць невядомага госця, назіраў, як заліты сонцам «Баклан» адплываў ад Ж'янскай касы і ішоў да Паркэроля.
Белая кропка спакваля павялічвалася. Неўзабаве можна было разгледзець пасажыраў на палубе, яшчэ праз нейкі час іх твары. Нарэшце судна прычальвала, і людзі на беразе і на палубе «Баклана» перагукаліся між сабою ў час манеўру слоўцам-другім.
Грузчык падымаўся на судна, выцягваў на бераг скрыні, бочкі, паштальён звальваў на свой вазок мяшкі з поштаю, турысты фатаграфаваліся сем'ямі і ішлі ў гатэль услед за прысланым адтуль хлопчыкам.
Сто шэсцьдзесят восем разоў! Пад страхам смерці, як пісаў Жуль.
Акурат побач з месцам, адведзеным для стаянкі «Баклана», пагойдвалася на вадзе лодка пана Лябро, зробленая па яго спецыяльным заказе на мацерыку. Гэта было сама прыгожае на выспе рыбацкае судна. Яно так зіхацела шклом і меддзю, адпаліраваным дрэвам і начышчаным да бляску металам, што астраўляне назвалі яго «Люстраной шафаю».
Пан Лябро няспынна ўдасканальваў лодку, аздабляў яе і рабіў усё больш камфартабельнай. І хоць даўжыня ў яе была толькі пяць метраў, уладальнік абсталяваў на ёй даволі прасторную, у свой рост, шкляную кабіну — так што судна выдавала больш на які-небудзь буфет, а не шафа.
І вось цяпер пан Лябро ўжо сто шэсцьдзесят восем дзён не карыстаўся лодкаю, хадзіў кожнае раніцы да прычала ў піжаме і пантофлях, пасля ўслед за паштальёнам на пошту — і першы на выспе атрымліваў карэспандэнцыю.
Але чацвёртай паштоўкі прыйшлося чакаць каля шасці месяцаў — і прыйшла яна з Александрыі.
«Не адчайвайся, старая порхаўка! Пад страхам смерці — цяпер як ніколі! А тут горача.
Жуль».
Ад Александрыі да Порт-Саіда, адкуль прыйшла папярэдняя паштоўка, — як плыць морам, дык амаль рукою падаць, варта адно на карту зірнуць. А прайшло ажно паўгода...
Чым мог ён займацца ў дарозе?.. І ўвогуле, чым ён займаўся ў жыцці? Які быў з выгляду? Якога ўзросту? Мусіць, яму не менш за пяцьдзесят, бо столькі ж было і Лябро.
Паштоўка з Неапаля. Праз некалькі тыдняў — з Генуі.
Можа, ён перасаджваецца з судна на судна?.. Але навошта так доўга затрымлівацца ў кожным порце?
Паштоўка сёмая.
«Я прыбываю, гарэза! Пад страхам смерці — ты зразумеў?
Жуль».
Марка на ёй — партугальская. Ну і ну!.. Значыцца, ён не спыніўся ў Марселі. Рабіў круг. Аддаляўся.
І раптам — паштоўка з Бардо!.. Ён зноў набліжаўся. Адтуль да порта насупраць Паркэроля — ноч дарогі чыгункаю.
Але наступная паштоўка прыйшла ўжо з Булоні.
Дзесятая была даслана з Антверпена.
«Пачакай яшчэ крыху, міленькі. Час не прыспешвае. Пад страхам смерці.
Жуль».
— А ён усё-ткі жартаўнік, ваш сябра, — сказала панна Марта, перадаючы Лябро гэтае паведамленне.
«Ці расказвала яна пра гэтыя паштоўкі каму-небудзь?» — узіраўся Лябро ў вочы дзяўчыне.
І вось, нарэшце, цудоўным лагодным ранкам — на моры быў поўны штыль, пад шчодрым сонцам вада так і зіхацела — незнаёмы з'явіўся.