10. Fraszka autobiograficzna powstała ok. r. 1573, w pierwszych latach pobytu w Czarnym Lesie. [przypis redakcyjny]
11. odziane lasy — pokryte lasami (Góry Świętokrzyskie) lub może: lasy piękne (liściaste). [przypis redakcyjny]
12. na statek człowiek mało dbały — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości). [przypis redakcyjny]
13. Sybilline lochy — groty pod Neapolem. [przypis redakcyjny]
14. przypasany do miecza rycerz — Kochanowski brał udział w wyprawie inflanckiej z r. 1568 (por. Pieśni, I 13); tutaj powtarza żart Cycerona o wojowniku małego wzrostu. [przypis redakcyjny]
15. cichy Ksiądz w Kapitule — proboszcz poznański mający prawo zasiadać w radzie biskupiej. [przypis redakcyjny]
16. dwojaki płat — szkaplerz zakonny: część habitu zbliżona krojem do ornatu; tylko że nie z mnichy w szarej kapicy a z dwojakim płatem — zagadkowa wzmianka o zabiegach o jakieś opactwo. Próbę rozwiązania zagadki podjął Julian Krzyżanowski w studium O paru fraszkach Kochanowskiego („Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, 1964). Usiłował tam wyjaśnić, iż poeta zabiegał o godność komendatariusza, tj. przełożonego zakonu Bożogrobców w Miechowie, inaczej opata, że jednak starania te z powodu śmierci Zygmunta Augusta do skutku nie doszły. Klucza do rozwiązania zagadki dostarcza list Kochanowskiego do Stanisława Fogelwedera (t. II, s. 288). [przypis redakcyjny]
17. czemu nic — czemu nie. [przypis redakcyjny]
18. Proteus — bóg mórz południowych, wieszczek. Pasł on Neptunowi stada cieląt (według innych wersji fok). Miał dar przemieniania się w różne postaci, zwierzęta i przedmioty. [przypis redakcyjny]
19. Adam Konarski (zm. 1574) — biskup, humanista, wielokrotnie posłował do różnych krajów w misjach dyplomatycznych. W r. 1573 był członkiem poselstwa, które towarzyszyło Walezemu z Francji do Polski. [przypis redakcyjny]
20. Aluzja do legendy o pochodzeniu klejnotu, tj. herbu Habdank, związanej z posłowaniem Jana z Góry od Bolesława Krzywoustego do cesarza Henryka V. Gdy cesarz przechwalał się swymi skarbami, Jan wrzucił do nich własny pierścień mówiąc, że Polacy ufają żelazu. Z odpowiedzi cesarza: „Hab Dank — dziękuję” wywodzono nazwę herbu. [przypis redakcyjny]
21. pod zimne Tryjony — do kraju północnego. [przypis redakcyjny]
22. łzy krokodylowe — przysłowiowe łzy fałszywego współczucia. [przypis redakcyjny]
23. wrzód... szkodliwy — cierpienie. [przypis redakcyjny]
24. podwika (starop.) — dziewczyna, panna. [przypis edytorski]
25. lice (a. lico) — twarz. [przypis edytorski]
26. obiad nie chciał pojąć żony — obiad nie chciał połączyć się z wieczerzą. [przypis redakcyjny]
27. mimo libraryją — koło księgarni. [przypis redakcyjny]
28. Lubimir — Kochanowski nazywa tchórza ironicznie Lubimirem, tj. miłośnikiem miru (pokoju). [przypis redakcyjny]
29. Bitwa u Huły — zapewne pieśń o bitwie nad Ułą (1564), gdzie Mikołaj Radziwiłł rozbił wojsko moskiewskie. [przypis redakcyjny]
30. Łaski (trzy Gracje) były służebnicami Wenus i Apollina. [przypis redakcyjny]
31. różą oboje — białą i czerwoną. [przypis redakcyjny]
32. kasztelan — Mikołaj Firlej mianowany został kasztelanem wiślickim na sejmie Unii Lubelskiej (1569 r.). [przypis redakcyjny]
33. Mikołaj Wolski (1550–1630) — miecznik koronny, a za Zygmunta III marszałek wielki, miłośnik sztuki i literatury, po którym zachował się w Bibliotece Jagiellońskiej duży zbiór książek hiszpańskich, podróżował wiele po Europie, zwłaszcza w młodości. Odbywał poselstwo m.in. do papieża Klemensa VIII. [przypis redakcyjny]
34. Symplegady — mityczne ruchome skały, miażdżące przepływający między nimi statek. [przypis edytorski]
35. korab — statek. [przypis edytorski]
36. od umarzłego morza... do brzegu murzyńskiej granice — od bieguna do równika. [przypis redakcyjny]
37. Według jednego z mniej znanych podań greckich, Orfeusz zginął od pioruna za zdradzenie tajemnicy bogów. [przypis redakcyjny]
38. ono jabłko... pierzchliwej Atalanty — Atalanta, słynna z piękności córka króla Scyru. Warunkiem otrzymania jej ręki była wygrana w wyścigach z nią w biegu. Udało się to Hippomenesowi, który ścigając się z królewną rzucał po drodze otrzymane od Wenus złote jabłka, a Atalanta zatrzymywała się, aby je podnosić. [przypis redakcyjny]
39. taśma szczęśliwa — przepaska Wenery rozbudzająca miłość. [przypis redakcyjny]
40. do zimnej wody — do samobójstwa. [przypis redakcyjny]
41. marmurowy — u Kochanowskiego zgodnie z dawną ortografią jest: „marmórowy”. [przypis edytorski]
42. zewłoki poimania swego — zwłoki swego niewolnika. [przypis redakcyjny]
43. Facelet (a. falcelit) — chusteczka, chusteczka do nosa. [przypis edytorski]
44. z uszyma puść do domu... — staropolskie przysłowie: „Ze złego targu — z uszyma do domu” o znaczeniu: z awantury (bójki) wyjść możliwie cało. [przypis redakcyjny]
45. skrzydlatych Miłości — Amorków. [przypis redakcyjny]
46. wóz... białym łabęciom zwierzony — Wenus wyobrażano na wozie zaprzężonym w gołębie lub łabędzie. [przypis redakcyjny]
47. służywa (starop. liczba podwójna) — (niechaj ci) służymy. [przypis edytorski]
48. Pokryłeś dudki — ukryłeś pieniądze. [przypis edytorski]
49. płaci kryć — czy opłaca się ukrywać. [przypis edytorski]
50. Lecz kiedy czas do ciebie — czy pora dla ciebie dogodna. [przypis redakcyjny]
51. syna pięknej Kalijopy — Orfeusza, który brał udział w wyprawie argonautów do Kolchidy po złote runo, „po kożuch barani”. [przypis redakcyjny]
52. zacni poetowie — przypuszczać można, że chodzi tu o przyjaciół dworzan, wspomnianych we Fraszkach: Górnickiego, Trzecieskiego, Rojzjusza, Porębskiego, którzy odwiedzali Kochanowskiego w Czarnym Lesie. [przypis redakcyjny]
53. Pryszko — imię utworzone może od łac. prisca (stara, dawna). [przypis redakcyjny]
54. Pelijas (właśc. Pelias) — król Jolkos w Tesalii. Zabiły go własne córki zwiedzione przez Medeę, która dała im zioła mające jakoby po wygotowaniu w nich ciała Peliasa przywrócić mu młodość. [przypis redakcyjny]
55. Reina (z łac. regina) — królowa. [przypis redakcyjny]
56. przewirzgnąć — przedzieżgnąć, przemienić. [przypis edytorski]
57. Jeśli jest czas do niego — czy w porę właściwą. [przypis redakcyjny]
58. wczas — wypoczynek. [przypis edytorski]
59. wiłować — zachowywać nieodpowiedzialnie, oddawać się szaleństwom (od: wiła: żartowniś, błazen, a nawet: szalony). [przypis edytorski]
60. Stanisław Wapowski (zm. ok. 1564) — podkomorzy sanocki, dworzanin i dyplomata. [przypis redakcyjny]
61. giermak szary — zwykły strój szlachecki. [przypis redakcyjny]
62. ty — tu: te (dzisiejsze). [przypis edytorski]
63. Jedwabne bramy — wystawną odzież bramowano jedwabiem lub futrem. [przypis redakcyjny]
64. maszkary — tu: strojne przebrania. [przypis redakcyjny]
65. na staniu — w stajni. [przypis redakcyjny]
66. Biskupom... u świętego Frącka — biskupom krakowskim, których portrety wiszą w krużgankach kościoła Franciszka. [przypis redakcyjny]
67. Adresatem fraszki był zapewne Stanisław Kempiński, starosta muszyński w latach 1579–1589. [przypis redakcyjny]
68. na Muszynie — Muszyna leży pod Nowym Sączem na ważnym szlaku handlowym wiodącym na Węgry. [przypis redakcyjny]