Datita, en Almira, 19. III. 193…
En la nomo de Lia Reĝa moŝto, pere de la kabinet-kontoro:
Y’Sangerano di Costado Gomparez,
hidalgo p.m
L A L E T E R O D E J I M M Y L A Ĝ I S O R E L A
A L L I A A R K I D U K A M O Ŝ T O S T. A N T O N I O
Estimata Sinjoro Reĝo, Kara Sinjorina Reĝa Moŝto kaj la kara, bonkora patrina moŝto.
Krome mi tre ĝojis, ke vi malgajis pro mia morto kaj vi sincere kondolencis, mi kuraĝas esprimi mian kortuŝitan dankon en la nomo de la mortinto.
Estas malgaja afero, se iu mortas, sed evidentiĝis, ke ĝi estis nur mokincito. Kiam oni venas el la transmondo kaj vidas, kaj la Dokoj, la havenoj, deponejon, ĝojoj kaj vangofrapoj kaj ĉio estas ĝuste tia, kiel antaŭe.
Ĉar oni tamen konscias ĉi tie, ke Jimmy la Ĝisorela mortis, sed oni eĉ nun iras kaj bruas samel, kiel hieraŭ. Alico la Mensoga, la direktorino de la tranĉil-lokalo kaj pansio ĝuste tiel batas la ŝoforon, kiel hieraŭ.
Ĝuste tiel kuradas la aŭtoj, ĝuste tiom mensogas Tendenulo la Fervora, kaj ĝuste tiel sonorigas la tramoj, kaj kio la plej ĝena: la suno brilas same!
Mi ne scias, ĉu vi bonvolas kompenis tion?
Mi neniam pensis pri tio, ke mi mortos, tiam oni tafiku trafiku, kaj la sunbrilo estu fermota pro rekonstruo. Mi ne deziris, ke la oceano ĉesu, kaj Tendenulo la Fervora ne mensogu (pri kio ĝis nun eĉ detektivo nur per korpa puno povis persvadi). Kial deziri, ke ne dancu la multe da polvo ĉi tie en la klamo? Kial ne batu la direktorino Alico la Mensoga sian ŝoforon? Kaj tamen…
u …Ĝi estis gravas instruo. Kaj bedaŭrinde, nek pro tio mi serioziĝis. Nur tio konsolas min, ke nek al grandsinjoroj okazas alia. Se mi ekmeditas, kiom da grandan entombigoj estis en la mondo, festita kun pompo kaj granda homamaso, kion mi ne ŝatis, ĉar kiel signo de funebro iu ĉefinspektoro diris ĉiam, ke ĝsi la sekva tago mi estu en lia oficejo, dum okazos la ceremonio kaj tumulto. Ĝi ĉiam estas tre malagrala. Oni kredas, ke mi ŝtelas. Sed kion oni povas ŝteli en policeje oficejo?
Nun mi transiras al la afero. Kial oni rakontis, ke mi mortis? Mi jam plurfoje menciis al via Reĝa moŝto, ke estas ĉi tie homo, kiu nomiĝas Fred la Malpura. Li do mortis min. Li estas la plej bona faklaboristo, rilate la morton. Ĝi okazis tiel, ke la ĝenerala mokincito eksplodis sur la ŝipo. Mi forte tenis min inter la malfacilaj cirkonstancoj. Kiam Via Reĝa moŝto edziĝis al via sinjorina Reĝina moŝto, tiam la multe da moneroj falis, falis malantaŭ vian veturilon, kiam la vitrokaleŝo kun kvar ĉevaloj pretergalopis en polvonubo. Okazis la sama afero. Mi staris ĉe la balustrado kaj falis abunde tiom da vangofrapoj, ke tiuj preskaŭ polvis, kaj nur falis, falis la tuta societo, ĝis oni batis min je la kapo per portebla manlanterno kaj mi ĉesis, ĉar kontraŭ tuta kohorto eĉ Herulo estas knokaŭitta, kio koncernas min.
Tiel okazis, ke oni traktis min bone kaj fermis min en la ŝipo Brigita. Kaj diskoniĝis la informo pri mia morto, ĉar mi malaperis ankaŭ de sur tiu ĉi ŝipo.
Tiel ni veturis reen! Ĉiu atento koncentriĝis sur nin! La okuloj de la mondo aŭskultis la radion!
Theo estas bonega knabo, ĉar li laŭdis mian nomon en la afero. Mi estos sur ĉefplaco en gamaŝoj kaj uniformo, surkape kun blanka ĉapo. Tiu blanka ĉapo estas belega! La du ŝraŭbtiriloj simbolas la vorton savo, ke “antentu, se la trajno proksimiĝas!” Ĝi tute ne tion simbolas…) Ĝi estas slogano, mi nur forgesis tion. Via Reĝa moŝto scias, ke mi ne estas vanta, sed ĝi tre ŝveligos mian bruston, kiam venos la elegantaj sinjoroj, surkape kun brila ĵaketo, kaj ili eklevos tion inter siaj du fingroj.
Ni veturis reen kaj evidentiĝis, ke tiu ŝipo estas Radzeer! Oni nur renovigis ĝin kaduka! Kompreneble ĝi gajnos per sia rapideco ankaŭ la bluan rubandon Hilde Franc.
Sur la insulo Tsiui, minacante kaj koruptante, oni instuis al la kanibal-ĉefo Edmundo la fabelon, per kio sendis nin al la insulo Tonga. Ankaŭ la ĉefo de la insulo Tonga kondutis same, kion diri al la ŝipo Kiel fartas Tiu Wagner. Tiel do ili ŝtelis Quebra-on sed sur la insulo Sambi-Subi, kiu troviĝis ĝuste tie, kiel la profesoro. Li nun estas malsupre en la bilĝo, sed li tre bruis, kaj oni mallaŭtigis lin, sed li jam fartas tute bone.
La kapitano do havas cerbon, genian cerbon! Tio certas!
Sed foje mi aranĝos la konton kun li, tio ne povas esti objekto de diskuto por mi. Ĝi nun jam estas tutcerte! Mi pardonis lin, ke li ĉie kirlis, kie mi povintus havi negocon, kaj li trinkis la refreŝigilon el frambosiropo, se mi sonĝas pri tio, oni venkas min, ĉar mi ĝemeta. Sed kio nun okazis, mi ĵuras je nia trono, ke mi venĝos tion!
Ni jam proksimiĝis al San-Francisko. Mi purigis miajn gamaŝojn, la butonon de mia ĉapo, sur kiu la ŝaraŭbotirilo simbolas, ke “Fumi estas malpermesite”. (Nek tio estas la vera. Kvankam ĝi estas bona slogano.) En San-Francisko oni metis min sur la bordon, ĉar ili iris fari sian propran aferon kaj mi al Teho, ĉar vespere estos la solenaĵo! Sed ne estas permesite scii, ke mi venos aparte de la Ekspedicio. Tial oni deponis min en kesto sur la ŝarĝokajon.
Fred la Malpura sidis sur la kesto, en kiu mi kaŭris, kaj li cigaredis. Poste li diris: “Ĉu vi memoras, infano mia, ke foje mi petis vin en tia lignokesto, kaj vi ne ellasis min? Eĉ! Vi metis lignokestojn sur ĝin.” (Vere povis okazi tiaĵo foje.) Kaj mi diris: “Frategĉjo Fredy, ĉu vi ankoraŭ memoras tiun ŝercaĵon?” Li diris responde: “Mi ne kredas, ke mi estus distrita.” Mi rimarkas, ke tio estas vera. Ĝi ne estis agrabla sento por mi! Ĉar vespere diras al mi la okuloj de la mondo, kaj mi staras sur la ĉefplaco en gamaŝoj, portante ĉapon de ambulancistoj, la du ŝraŭbotiriloj simbolas sur mia kapo: “Atentu, profunda akvo!” (Nek tio estas la ĝusta). Li respondis tion, ke li ne estas venĝema, kaj li iros tuj en la urbon, ĉar tie li havas nenion farendan. Mi diris: Malfermu la lignokeston! Li respondis, ke li ne estas lignaĵisto, mi lasu lin trankvila. Kaj li foriris. Nek ĝi estas tiel granda problemo, ĉar mi havas ŝraŭboturnilon nek sur mia ĉapo. Perforte malferminte la lignokeston, mi elvenis, sed tiam jam multaj homoj staris ĉirkaŭ ĝi, malmulte da finacistoj kaj aliaj, malbonaj sonĝoj. Sed el tio ne estos problemo, ĉar Theo liberigos min por la solenaĵo. Ĉar li liberigas min de ĉie. Mi ekmoviĝis, sed tiam du-tri revolvertuboj direktiĝis al mi, kaj jam ankaŭ mi vidis…
Sur la lignokeston estis skribite per grandaj literoj:
V A P O R Ŝ I P O B R I G I T A
A T E N T O N! P E S T O! F O R B R U L I G I!
Nun sekvos kvaranteno! Oni tuj izolis tiun parton de la haveno kaj ŝprucigis min per karbolo kontraŭ pesto. Oni forportis min, kaj parolante kun miaj kelkaj agoniantaj kunloĝantoj, mi aŭdis la radiprogramon el la felgista ĉambro, kie la okuloj de la mondo parolis sur la ĉefplaco al la ekspecidio, dum kiu Fred la Malpura superruzis min. Mi estis ĉi tie kun la belega ĉapo, pri ĝi venas en mian kapon, kion signifas la ŝraŭboturnilo:
N I N Ĉ I U J N P O V A S T R A F I A K C I D E N T O
Nun mi finas mian leteron, kiun mi subskribis kun estimo. Datita nun sube, propra-kadavre, kiel miaj kolegoj diras en Londono: Mortis la reĝo vive la reĝo! Senkulpigante mian silenton, nur nun post mia morto mi ekshumas min. Malgaja kolego de via Reĝa moŝto.
Eks-, eĉ mortinta reganto:
don St. James di Ĝisorela.
T R I D E K K V A R A Ĉ A P I T R O
Sinjoro Theo partoprenis nenian solenaĵon. Li sidis hejme, kiel homo anime rompiĝinta. Sed posttagmeze virina voĉo telefonvokis lin: