Выбрать главу

— Зараз, зараз...

— Сашка, «Салаўя»!

— Сашка, «Марусю»!

— «Зец-Зец», Сашка, «Зец-Зец»!

— Зараз, зараз...

— «Ча-ба-на»! — галасіў з другога канца залы не чалавечы, а нейкі жарабячы голас.

I Сашка пад агульны рогат крычаў яму па-петушынаму:

— Зар-ра-аз...

I ён іграў без адпачынку ўсе заказаныя песні. Мусіць, не было ніводнай, якой бы ён не ведаў напамяць. 3 усіх бакоў у кішэні яму сыпаліся срэбныя манеты, і з усіх сталоў яму прысылалі куфлі з півам. Калі ён злазіў са сваёй эстрады, каб падысці да буфета, яго ледзьве не разрывалі.

— Сашачка... Міл чал'век... Адзін куфлік.

— Саша, за ваша здароўе. Ідзі ж сюды, чорт, пячонкі, селязёнкі, калі табе гавораць.

— Сашка-а, піва ідзі пі-іць! — галасіў жарабячы голас.

Жанчыны, схільныя, як і ўсе жанчыны, захапляцца людзьмі эстрады, какетнічаць, выпінацца і рабалепстваваць перад імі, запрашалі яго шчабятлівым голасам, з гуллівым, капрызным смяшком:

— Сашачка, вы павінны абавязкова ад мяне выпіць... Не, не, не, я вас прасю. I потым сыграйце «кукувок».

Сашка ўсміхаўся, крыўляўся і кланяўся налева і направа, прыціскаў руку да сэрца, пасылаў паветраныя пацалункі, піў каля ўсіх сталоў піва і, вярнуўшыся да піяніна, на якім яго чакаў новы куфаль, пачынаў іграць якую-небудзь «Разлуку». Іншы раз, каб пацешыць сваіх слухачоў, ён прымушаў сваю скрыпку ў лад матыву скуголіць шчанём, рохкаць свіннёю або хрыпець страшэннымі басовымі гукамі. I слухачы сустракалі гэтыя жарты з дабрадушнаю хвальбою.

— Го-го-го-го-о-о!

Рабілася ўсё больш душна. Са столі цякло, некаторыя з гасцей плакалі ўжо, стукаючы сябе ў грудзі, другія з крывавымі вачыма спрачаліся за жанчын і за даўнейшую крыўду і лезлі адзін да аднаго, хоць іх і стрымлівалі больш цвярозыя суседзі, часцей за ўсё падхалімы. Лакеі цудам праціскваліся паміж бочак і бочачак, высока-высока трымаючы над галовамі ў гасцей свае рукі, з нанізанымі піўнымі куфлямі. Пані Іванова, яшчэ больш бяскроўная, абыякавая і маўклівая, чым заўсёды, распараджалася з-за буфетнай стойкі абслугаю, накшталт капітана судна ў часе буры.

Усіх адольвала жаданне спяваць. Сашка, які размяк ад піва, ад уласнай дабраты і ад той грубай радасці, што прыносіла іншым яго музыка, гатоў быў іграць усё, што ад яго патрабавалі. I пад гукі яго скрыпкі ахрыплыя людзі няскладнымі глухімі галасамі крычалі ў адзін тон, пазіраючы ў вочы адзін аднаму з бяздумнай сур’ёзнасцю:

На что нам раз-азлучаться,

Ах, на что в разлу-уке жить.

Не лучше ль повенчаться,

Любовью дорожить?

А побач другая кампанія, стараючыся перакрычаць першую, напэўна варожую, галасіла ўжо зусім не ў лад:

Вижу я по походке,

Что пестреются штанцы.

В него волос под шантрета

И на рипах сапоги.

Гамбрынус часта наведвалі малаазіяцкія грэкі «дапгалакі», якія прыплывалі ў рускія порты на рыбныя промыслы. Яны таксама заказвалі Сашку свае ўсходнія песні, з нудным, гугнявым аднастайным завываннем на дзвюх-трох нотах, і са змрочнымі тварамі, з гарачымі вачыма гатовы былі спяваць іх цэлыя гадзіны. Іграў Сашка і італьянскія народныя куплеты, і хахлацкія думкі, і яўрэйскія вясельныя танцы, і шмат чаго іншага. Аднойчы зайшла ў Гамбрынус купка матросаў-неграў, якім, гледзячы на другіх, таксама вельмі захацелася паспяваць. Сашка хутка ўлавіў на вуха жывую негрыцянскую мелодыю, тут жа падабраў да яе акампанемент на піяніна, і вось, на вялікую радасць і захапленне сталых наведвальнікаў Гамбрынуса, піўная напоўнілася дзіўнымі, капрызнымі, гартаннымі гукамі афрыканскай песні.

Адзін рэпарцёр мясцовай газеты, Сашкаў знаёмы, упрасіў неяк прафесара музычнага вучылішча пайсці ў Гамбрынус паслухаць тамтэйшага знакамітага скрыпача. Але Сашка здагадаўся пра гэта і знарок прымусіў скрыпку больш чым звычайна мяўкаць, бляяць і раўсці. Госці Гамбрынуса так і разрываліся ад смеху, а прафесар сказаў з пагардаю:

— Блазенства.

I пайшоў, не дапіўшы свайго піва.

IV

Нярэдка далікатныя маркізы і п'янаватыя нямецкія паляўнічыя, тоўстыя амуры і жабы бывалі са сваіх сцен сведкамі такой вясёлай гулянкі, якую рэдка дзе можна было б убачыць, апрача Гамбрынуса.

Прыходзіла, напрыклад, падгуляўшая кампанія злодзеяў пасля ўдалай аперацыі, кожны з каханкай, кожны ў шапцы, па-заліхвацку заламанай набакір, у лакіраваных ботах, з вытанчанымі шынковымі манерамі, з пагардлівым выглядам. Сашка іграў для іх зладзейскія песні: «Загінуў я, хлапчына», «Не плач ты, Маруся», «Прайшла вясна» і іншыя. Танцаваць яны лічылі ніжэй за сваю годнасць, але іх сяброўкі, якія ўсе былі нішто сабе з твару, маладзенькія, некаторыя амаль дзяўчынкі, танцавалі «Чабаны» з віскам і цокатам абцасаў. I жанчыны і мужчыны пілі дужа многа,— блага было толькі тое, што злодзеі заўсёды заканчвалі сваю гульбу даўнейшымі грашовымі непаразуменнямі і любілі знікнуць, не разлічыўшыся.