– А ты адкуль? Я ― палачанін. То вы што, калі Іван Крывавы падышоў пад муры…[1]
Перапыніўся, цікаўна зірнуў на кіраўніка.
– Что это?
– Рукопись, очевидно, ― разкавата адказаў мужчына. ― Мне необходимо знать, оригинальная ли она. Срочно.
Данік паціснуў плячыма і паклаў далоні на старонкі.
Праз акно, завешанае тонкімі фіранкамі, падалі цьмяныя промні. Ішоў дождж і адначасова з гэтым праз хмары прабівалася сонца, як часта бывала ў жніўні.
За сталом ля акна сядзеў цёмнавалосы мужчына год трыццаці. Рукавы белай адпрасаванай кашулі закатаныя.
На стале нічога, акрамя аркушаў, спісаных тымі самымі акуратнымі літарамі. У аркушах амаль ніводнага выпраўлення. Мужчына задумліва варушыў вуснамі, нібы падбіраў лепшыя выразы. Раптам нахіліў галаву, прымружыў вочы, разглядаючы промні на паперы. Слаба ўсміхнуўся.
Шэптам вымавіў:
– Я магу гуляць сабою. Але я не гуляю роднай зямлёй.[2]
І прыняўся пісаць.
– Это оригинал, Эдуард Львович, ― юнак выдыхнуў і расплюшчыў вочы.
– Вот и прекрасно. Будем надеяться, это последний экземпляр, – мужчына пацягнуўся да аркушаў, але Данік не прыбраў рукі.
– Чем это может быть опасно? ― спрабуючы схаваць зацікаўленасць, запытаўся ён.
– Мыслями, Данька. Хочешь почитать?
Юнак закусіў вусны. Ён ведаў хроснага дастаткова добра, каб чакаць падвоху. Урэшце нясмела кіўнуў.
– Читай. Только здесь, в Лаборатории.
– Почему вы не боитесь, что эти мысли будут опасны и для меня?
– Потому что тебе от системы никуда не деться. Такие, как ты, без неё не существуют. Хорошего вечера.
За апошні час у цэнтры дзявятай акругі распачала актыўную дзейнасць сепаратысцкая арганізацыя «Лабірынт». Важныя артэфакты знікалі з-пад рук. Неабходныя будынкі траплялі ў прыватную ўласнасць. Людзі, цікавыя «С.О.Н.», раптам апыналіся дзе-небудзь у Аўстраліі ці Японіі ― па-за межамі ўплыву арганізацыі.
І калі вышэйшае кіраўніцтва мела на «Лабірынт» зуб за пагрозу ідэалогіі і суцэльнасці Аб’яднання Рэспублік, дык Эдуарда Львовіча цікавіў іншы аспект. «Лабірынт» таксама збіраў каштоўныя рэчы. Хадзілі чуткі, што арганізацыя нават мае ўласнае Сховішча. А Эдуард Львовіч правяраў усё чуткі…
Толькі звестак пра гэтую арганізацыю было катастрафічна мала. У іх быў адрас, на якім мусіла месціцца штаб-кватэра «Лабірынта». Але ні разу не было заўважана, што гэта нешта большае за звычайную кнігарню. Эдуард Львовіч асабіста меў файлы на самых актыўных удзельнікаў. Толькі арыштаваць іх не было за што. Хіба што раз затрымалі дваіх. Эдуард Львовіч нават атрымаў афіцыйны дазвол на допыты.
Але дазвол раптоўна анулявалі, а затрыманых дэпартавалі на поўнач краіны. З забаронай вяртацца паводле прысуду, які не меў нічога агульнага з праўдай.
На кіраўніка арганізацыі файл быў напаўпустым. У «С.О.Н.» былі і нагоды, і магчымасці, і нават спробы яго затрымаць, аднак ён кожны раз пазбягаў гэтага нейкім чароўным чынам. Падначаленыя ў рапартах вярзлі абсалютную лухту. І Эдуард Львовіч ніяк не мог знайсці адэкватнага тлумачэння. Пакуль год таму Данік не пачаў размаўляць па-беларуску і ціха вар’яцець…
Ён бачыў мінулае рэчаў. Дакранаўся і бачыў. Адкуль узялася, каму належала, як выкарыстоўвалася. Ігар ужо цягаў сына па лекарах, але Эдуард Львовіч сябра спыніў. Данік яму быў патрэбны менавіта такі. Хворы. Забраў хлопца ў Мінск, уладкаваў у Лабараторыю. Той, на дзіва, не супраціўляўся.
Цяпер Эдуард Львовіч вытлумачваў няўлоўнасць лабірынтаўцаў хваробай. Называць гэта звышздольнасцямі неяк не паварочваўся язык. Якія могуць быць звышздольнасці ў сепаратыстаў?
Эдуард Львовіч планаваў зруйнаваць «Лабірынт» знутры. Давялося разыграць працяглую п’есу пра тое, як беднага «асаблівага» хлопчыка пераследуе «С.О.Н.», каб увесці Даніла ў «Лабірынт». Яны не адразу звярнулі ўвагу. Але Эдуард Львовіч умеў трываць.
Калі бытнасць «Лабірынта» ў жыцці хрэсніка стала відавочнай, злосная Сістэма паспрабавала гвалтоўна зацягнуць яго на допыты, пры гэтым вельмі натуральна надаваўшы кухталёў. План спрацаваў. Цяпер заставалася толькі спадзявацца, што Даніл не падвядзе. І чакаць…
Калі Эдуард Львовіч быў Эдзікам, ён вельмі любіў паляваць на кратоў. У яго нават была пэўная тактыка. За дзень трэба знайсці некалькі купак зямлі, што блізка адна да адной. Прытаптаць. На раніцу ўзнятую зямлю прытаптаць яшчэ раз. Раней ці пазней крот зноў пачне падымаць зямлю.
Пачуць яго можна нават раней, чым убачыць. Тады справа за малым ― апусціць рукі ў ход ды схапіць.
Акуратна. Кусаюцца.
Лабірынты
Даніл мала што ведаў пра хроснага. Ведаў, што Эдуард быў адзіным бацькавым сябрам. Ведаў, што сяброўства гэтае мела даволі дзіўныя формы ― яны ўвесь час спаборнічалі.