Angeliko. — Mi? mi mokas? neniel!
Georgo Dandin. — Mi scias, kion vi pensas, kaj mi konas … (Klitandro kaj Angeliko sin denove reciproke salutas.) Denove! Ha, ĉesu do fari ŝercojn! Mi scias tre bone, ke pro via nobeleco vi rigardas min, kiel starantan tre malsupre de vi; sed la respekto, pri kiu mi parolas al vi, tute ne koncernas mian personon. Mi parolas pri tiu respekto, kiun vi ŝuldas al ligo tiel estimeginda, kiel estas la ligo de edzeco … (Angeliko faras signon al Klitandro.) Ne levu la ŝultrojn, mi tute ne parolas malsaĝaĵojn.
Angeliko. — Sed kiu levas la ŝultrojn?
Georgo Dandin. — Mia Dio! Mi vidas tre klare. Mi diras al vi ankoraŭ unu fojon, ke la edzeco estas ĉeno, al kiu oni devas rilati kun la plej granda respekto, kaj estas tre malbone, fari el ĝi tian uzon, kian vi faras. (Angeliko faras al Klitandro signon per la kapo.) Jes, jes, tre malbone de via flanko; kaj vi tute ne bezonas balanci la kapon kaj fari al mi grimacojn.
Angeliko. — Mi? mi ne scias, kion vi volas diri.
Georgo Dandin. — Sed mi tion scias tre bone; kaj vian malestimon mi konas. Se mi ne naskiĝis nobelo, almenaŭ mi estas el familio, al kiu oni povas fari neniun riproĉon; kaj la familio de la Dandinoj …
Klitandro malantaŭ Angeliko, nerimarkate de Georgo Dandin. — Nur unu vorton!
Georgo Dandin ne vidante Klitandron. — Kio?
Angeliko. — Kio? mi nenion diris.
Georgo Dandin turnas sin ĉirkaŭ sian edzinon, kaj Klitandro foriĝas, farante grandan riverencon al Georgo Dandin.
Sceno kvara
Georgo Dandin, Angeliko.
Georgo Dandin. — Jen li vagis ĉirkaŭ vi!
Angeliko. — Nu, ĉu ĝi estas mia kulpo? Kion vi volas, ke mi faru kontraŭ tio?
Georgo Dandin. — Mi volas, ke vi faru kontraŭ tio tion, kion faras virino, kiu volas plaĉi nur al sia edzo. Kion ajn oni dirus, la amistoj altrudas sin nur tiam, kiam oni tion akceptas. Ekestas certa dolĉa mieno, kiu ilin altiras, tiel same, kiel la mielo la muŝojn; sed la honestaj virinoj havas rimedojn, kiuj forpelas ilin tuj en la komenco.
Angeliko. — Mi ilin forpeli! Sed pro kia kaŭzo? Mi tute ne vidas en ĝi ian skandalon, se oni min trovas bela kaj tio faras al mi plezuron.
Georgo Dandin. — Jes! Sed kiun rolon la edzo povas ludi ĉe tiu ĉi amindumado?
Angeliko. — La rolon de honesta[47] homo, kiu ĝojas, se lia edzino estas ŝatata.
Georgo Dandin. — Mi vin tre dankas por tio. Ĝi tute ne estas laŭ mia gusto; kaj la Dandinoj tute ne alkutimiĝis al tiu modo.
Angeliko. — Ho, la Dandinoj alkutimiĝos, se ili volos; ĉar miaflanke mi deklaras al vi, ke mi ne havas la intencon forrifuzi la mondon kaj vivante enterigi min en edzon. Kio! ĉar viro ekpensas edziĝi kun ni, tial estas necese, ke ĉio finiĝu por ni kaj ke ni rompu ĉiujn interrilatojn kun la vivantoj! Ĝi estas mirinda afero, tiu tiraneco de sinjoroj la edzoj; kaj tio al mi plaĉas, ke ili volas, ke oni mortu por ĉiuj amuzoj kaj oni vivu nur por ili! Mi mokas tion, kaj mi tute ne volas morti tiel juna.
Georgo Dandin. — Tiele do vi plenumas la ŝuldiĝon de la ĵuro[48], kiun vi faris al mi publike?
Angeliko. — Mi? mi ne faris ĝin al vi propravole, vi ĝin elŝiris de mi. Ĉu antaŭ la edziĝo vi demandis pri mia konsento kaj ĉu mi vin volas? Vi demandis pri tio nur mian patron kaj mian patrinon; en efektiveco ja nur ili edziĝis kun vi[49]; tial estos bone, se vi ĉiam al ili plendos, se oni agas kun vi maljuste. Kio koncernas min, kiu ne petis vin, ke vi edziĝu kun mi, kaj kiun vi prenis, ne demandinte miajn sentojn, mi pretendas, ke mi ne havas la devon sklave submeti min al viaj deziroj; kaj mi volas ĝui, mia sinjoro, la kelkan nombron da belaj tagoj, kiun donas al mi mia juneco, preni al mi la dolĉan liberecon, kiun la aĝo al mi permesas, vidi iom la belan societon, kaj gustumi la plezuron aŭdi dolĉajn vortojn, kiujn oni diras al mi. Prepariĝu al tio, ke ĝi estu via puno, kaj danku la ĉielon, ke mi ne estas kapabla por io pli malbona.
Georgo Dandin. — Jes, tiel vi prenas la aferon! Sed mi estas via edzo kaj mi diras al vi, ke mi tion ne volas.
Angeliko. — Kaj mi, mi estas via edzino, kaj mi diras al vi, ke mi tiel volas.
Georgo Dandin al si mem. Mi havas grandan deziron fari kompoton[50] el ŝia tuta vizaĝo kaj meti ŝin en tian staton, ke ŝi plu neniam en sia vivo plaĉu al la dirantoj de flataĵoj. Iru, Georgo, Dandin; mi ne povus min deteni, kaj estas pli bone forlasi la lokon.
Sceno kvina
Angeliko, Klaŭdino.
Klaŭdino. — Kun malpacienco mi atendis, sinjorino, ke li foriru, por ke mi transdonu al vi ĉi tiujn liniojn de tiu, pri kiu vi scias.
Angeliko. — Ni vidu.
Klaŭdino al si mem. — Kiom mi povas rimarki, tio, kion oni skribas al ŝi, ne tre malplaĉas al ŝi.
Angeliko. — Ha, Klaŭdino, kiel ĝentile ĉio estas esprimita en tiu ĉi bileto! Kian agrablan manieron la korteguloj havas en ĉiuj siaj paroloj kaj en ĉiuj siaj agoj! Kaj kio estas, en komparo kun ili, niaj provinculoj?
Klaŭdino. — Mi pensas, ke, post kiam vi vidis tiujn, la Dandinoj[51] ne povas plaĉi al vi.
Angeliko. — Restu ĉi tie, mi iros skribi la respondon.
Klaŭdino sola. — Ŝajnas al mi, ke mi ne bezonas rekomendi al ŝi, ke ŝi faru la respondon agrabla. Sed jen …
Sceno sesa
Klitandro, Lubin, Klaŭdino.
Klaŭdino. — Vere, sinjoro, vi tie prenis al vi lertan komisiulon!
Klitandro. — Mi ne kuraĝis sendi iun el miaj homoj. Sed, mia bona Klaŭdino, mi devas ja rekompenci vin por la bonaj servoj, kiujn, kiel mi scias, vi faris al mi.
Li serĉfosas en sia poŝo.
Klaŭdino. — Ho, sinjoro, ne estas necese. Vi tute ne bezonas fari al vi tiun klopodon; mi faras al vi servojn, ĉar vi ĝin meritas, kaj mi sentas en mia koro inklinon por vi.
Klitandro donante monon al Klaŭdino. — Mi vin tre dankas.
Lubin al Klaŭdino. — Ĉar ni edziĝos, tial donu tion al mi, por ke mi ĝin konservu kune kun mia mono.
Klaŭdino. — Mi ĝin konservos por vi tiel same, kiel la kison.
Klitandro al Klaŭdino. — Diru al mi, ĉu vi transdonis mian bileton al via bela mastrino?
Klaŭdino. — Jes; ŝi jam skribas respondon al vi.
Klitandro. — Sed, Klaŭdino, ĉu ne estas eble, ke mi povu persone paroli kun ŝi?
Klaŭdino. — Jes; venu kun mi, mi donos al vi la eblon paroli kun ŝi.
Klitandro. — Sed ĉu ŝi tion aprobos? kaj ĉu estas nenia risko?
Klaŭdino. — Ne, ne! Ŝia edzo ne estas en la loĝejo; kaj krom tio ne pri li ŝi devas plej multe zorgi: nur antaŭ siaj gepatroj ŝi devas sin gardi; kaj se nur pri ili estas zorgite[52], ĉion ceteran oni ne bezonas timi.
[48]
[50]
[52]