– Ĉu vi mencios ĉi tion en via verko?
– Kion vi opinias? Ĉu tio ne igos min mokinda?
– Revenas via iama komplekso, laŭ kiu paroli pri anĝelo estas submeti sin al aliula rido. Klare, vi ne estas tute resaniĝinta.
– Kompreneble ne. Restas multaj spuroj el la pasinta tempo. Sed kion vi farus rilate al la verko. Ĉu enmeti la anĝelon aŭ ne?
– Mi enmetus. Kiu imagus, ke la faktoj, kiujn vi priskribas en via teksto, efektive okazis? Vi prezentas ilin romanforme, kaj vi pravas: kiel vera raporto ĝi aperus tro eksterordinara por kredebli, kaj do neniu legus ĝin. Ne gravas, ĉu oni prenos la aferon serioze aŭ ne, gravas nur, ke io luma el via iro tien transdoniĝu. Por la publiko ĉio raportita estos fikcia. La parto pri la anĝelo do estos nur plia fantaziaĵo.
– Sed ĉu ne unu troa?
– Kial vi ne demandus la anĝelon?
22
Viljamo sentis sin senstreĉa fizike, sed mense streĉita. «Mi tro trinkis,» li pensis. «Kiam estas tiel ete da lumo, oni ne konscias la efikon, kaj oni troas. Krome mi ne kutimas al viskio.»
Ĝuste tiumomente, d‑ro Martin kriis per sia forta, ĉiam tro laŭta voĉo:
– Harold! Du pliajn skotajn! Ni havis teruran tagon. Ni bezonas seriozan gluton por revivi.
Jes, la tago estis terura. Kiam Viljamo devis reflugi por venigi monten d‑ron Martin, li tremis tuttempe. La vento furiozis kaj minacis venki la helikopteron, kiu luktis kontraŭ ĝi. Kaj necesis lukti ankaŭ kontraŭ la mensa bildo, ne pensi pri la rokbloko, kiun tiu ŝtorma vento faligis. Kaj kiam ili sukcesis atingi la junan paŝtiston, kaj d‑ro Martin devis … La mensa bildo estis tiel abomena, ke Viljamo, rememorante, fermis la okulojn … devis surloke fortranĉi la kruron, ĉar la roko pezis tunojn kaj ne eblis alimaniere savi lin … estis terura tago, ververe.
Kelnero Harold alportis la du glasojn. Reflekse, Viljamo tuj ektrinkis. «Mi ne kutimas al viskio, mi devus ĉesi,» li ripetis al si, sed lia mano samtempe, kvazaŭ memvole, reprenis la glason kaj kondukis ĝin lipen. «Kiam mi tro trinkas, mi parolas tro, kaj poste mi tion bedaŭras. Kial mi rakontis al li pri mia mensa problemo? Se mi estus sobra, mi certe tion ne farus. Kvankam, kompreneble, mi devis paroli pri io, io ajn, por forgesi la knabon tie supre …» Li konsciiĝis, ke d‑ro Martin parolas.
– Tiun Sativan mi ne konas, – diris ĉi-lasta. – Mi aŭdis la nomon, nenion pli. Sed mi havas principon pri tiaj aferoj: neniam konsultu psiktuŝiston. Ĉiu el ili estas pli freneza ol ĉiuj aliaj.
– Nu, kuzino mia havas edzon, kiu …
– Ĉiuj samaj! Ĉiuj frenezaj! – interrompis la kunulo, kun sendubeco tute firma, kiu kontrastis kun la malnetiĝo de la voĉo, pli kaj pli markata alkohole. – Ne oftumu kun ili, jen mia konsilo. Mi scias, kio okazis al vi. Ili influis vin per siaj sensencaj rakontoj. Kaj kiam vi perdis Javorskin, vi sentis vin respondeca, kaj vi ne eltenis la respondecon, ke vi iel rolis en la perdiĝo de loka famulo. Kiu scias? Eble vi estis iom febra tiutage. Sufiĉas kelkfoje malvarmumo. Kaj dum kelkaj sekundoj, vi febresonĝis tiun pejzaĝon: estis maniero savi vin el la respondeco: «Se tiu valo ekzistas, Javorski estas tie, do mi ne kulpas pri lia malapero.» Sed vi ne kulpas, amiko, vi tute ne kulpas. Vi faris ĉion, kion vi povis fari. Kiam vi faris ĉion, kion vi povis, vi faris ĉion, kion vi devis.
– Eble vi pravas.
Malplezure Viljamo aŭdis sian voĉon. Li ŝatus ĝin pli neta kaj firma.
– Kompreneble mi pravas. Mi konstante alfrontas verajn realojn, ne frenezaĵojn kiel tiuj. Mi povus kuraci vin en eta tempo … en malpli ol tiom.
Li gestis fingroklake por signi neniomon.
– Nu, nu, tio estus bonega! – raŭkis Viljamo.
– Vi transportos min tien. Kaj ni ambaŭ tutforte puŝos tiun rokon. Vi rekonos ĝin, ĉu ne?
– Ho jes! Mi tre bone identigis ĝin, kiam Prof Jasko … kiam li malaperis. Ĝi elstaras inter la grizaj.
D‑ro Martin vaste oscedis, kvazaŭ preta ekdormi.
– Kaj vi konŝtatoŝ, ke okaĵaŝ nenio … kaj el via problemo reŝtoŝ … pfu … tiel.
Al Viljamo la konturo de la kunulo pli kaj pli malprecizis.
– Ŝe ne eŝtuŝ nokto, mi borbo.. brobonuŝ al vi iri tuj – la kuracisto aldiris.
– Ne, ne. Kompatu! – La ideo residi en helikoptero estis abomena. – Mi iras hejmen, mi bezonas dormi nun. Dankon pro la viskio. Ĝi estis ege bona.
D‑ro Martin ne respondis. Liaj okuloj estis fermitaj, kaj ronka sono eliĝis el ia profundo naza-palata.
*
Kelkajn tagojn poste.
Puŝo, stumblo, faaaaaaaaaaaaaaaaaalo. Mola alfundiĝo.
– Viljamo! Ĉu ankaŭ vi? Kie vi estas, se entute vi estas …?
– Ĉi tie, d‑ro Martin. Atendu. Ne zorgu. Niaj okuloj certe alkutimiĝos al la senlumeco.
– Ha! Jen vi estas. Mi estas kontenta tuŝi vin.
– Ankaŭ mi ĝojas pri via apudeco. Sed ĉu mi resaniĝas, aŭ iĝas pli kaj pli freneza?
D‑ro Martin ne estis embarasita. Lia ĉefa trajto – jen utila, jen maltrafa – estis certeco.
– Vi ne estas freneza. La roko, kontraŭ ĉia atendo, iel glitis kaj ni ambaŭ falis, ĉu ne? Tio estas fakto. Se vi estus freneza, ankaŭ mi frenezus. Kaj tio ne eblas.
Viljamo ne demandis, kial. Tia firmeco estis sekuriga. Sed kiel ofte (tro ofte, laŭ la konatoj), d‑ro Martin sentis la bezonon klarigi plu:
– Ĉar mi ne frenezas kaj spertis tute normalan falon en speco de natura vertikala tubo, kaj vi spertis la samon, ankaŭ vi ne frenezas. Diru, ĉu vi vidas min?
– Apenaŭ, tamen iomete. Mi pli divenas ol vidas. Sed estas iom da lumo tie fore.
– Ekzakte! Konfirmo, ke ni ne frenezas. Se estus halucino, ni ne vidus la samon, kaj tiun lumon mi vidis, kaj ne priparolis. Pruvo, ke mi ne influis vin. Ni iru al ĝi. Nenio alia eblas.
Ili ekmarŝis silente.
Post dekkvino da minutoj d‑ro Martin reparolis:
– Mi esperas, ke eblos plu. Ĉi tie la pasejo preskaŭ ne lasas spacon. Mi eniĝas en ĝin kiel farĉo en malplenan kolbason. Vi facile pasos, ĉar vi ne estas grasa, sed mi … Oj!
– Kio okazas?
– Vibro! Ĉu vi sentis strangan vibron, kiam ni falis?
– Jes.
– Nu, estas simile, kvazaŭ la haŭton pikus miliono da pingloj kaj la tuta interno de la korpo skuetiĝus. Ĉu vi estas religia, Viljamo?
La pensturniĝoj de d‑ro Martin ne ĉiam estis facile sekveblaj. Sed agrablis lia ĉefa trajto: li ĉiam estis gaja.
– Ne, mi ne interesiĝas pri religio, kial?
– Estas psalmo, en kiu diriĝas: «Mi estas vermo, kaj ne homo». Nu, tia mi devas iĝi por sukcesi pasi. La grasulo devas vermiĝi. Ne facila tasko. Mi esperas, ke mi ne restos fiksita ĉi tie. Estus malplaĉa morto. Kaj se la vojon mi blokos, kiel vi iros voki helpon? Ne eblas resupreniri laŭ la falejo.