Але жарт нікога не развесяліў. А менш за ўсіх Джэні.
Яна адвяла ад мяне вочы. Олівэр III холадна зірнуў на мяне:
— Я вельмі хацеў бы, Олівэр, каб ты калі-нікалі быў з намі душою.
Абед не прайшоў у невыносным маўчанні дзякуючы адно фенаменальнай матчынай здольнасці весці свецкую гутарку.
— Дык вашыя бацькі з Крэнстана, Джэні?
— Толькі тата. Маці з Фол-Рывэра.
— Барэты маюць заводы ў Фол-Рывэры, — заўважыў Олівэр III.
— Дзе яны эксплуатавалі пакаленні беднякоў, — дадаў Олівэр IV.
— У дзевятнаццатым стагоддзі, — парыраваў Олівэр III.
Маці ўсміхнулася, відавочна, задаволеная, што ў гэтым сэце мяне перайграў яе Олівэр. Але, як кажуць, яшчэ не вечар.
— А як наконт планаў аўтаматызаваць гэтыя самыя заводы? — нанёс я ўдар у адказ.
Зноў запала маўчанне. Зараз ён сцебане якой-небудзь рэплічкай.
— А як наконт кавы? — спыталася Элісан Форбс Барэт.
Мы вярнуліся ў бібліятэку на апошні раўнд. Абавязкова апошні: заўтра нам трэба ісці на заняткі, Стода чакаў банк, дый маці пэўна ж збіралася зранку ажыццявіць нейкую запланаваную годную акцыю.
— Табе з цукрам, Олівэр? — папыталася яна.
— Олівэр заўсёды п'е каву з цукрам, дарагая, — сказаў бацька.
— Але не сёння, дзякуй, — сказаў я. — Без малака і без цукру, мама.
Кожны ўзяў свой кубак, і мы ўселіся ў фатэлі, адчуваючы, што нам абсалютна няма чаго сказаць адно аднаму. Але раптам я знайшоў тэму.
— Скажы, Джэніфэр, што ты думаеш пра Корпус Міру? — пацікавіўся я.
Яна змрочна зірнула на мяне і змаўчала.
— Ты што, Олівэр, яшчэ не сказаў ім? — здзіўлена спыталася маці ў бацькі.
— Цяпер не час, дарагая, — сказаў Олівэр III з фальшывай сціпласцю, у якой, аднак, выразна чулася: «Спытайцеся ў мяне, спытайцеся!»
— Пра што гаворка, бацька?
— Нічога асабліва важнага, сын.
— Не разумею, як ты можаш так гаварыць, — сказала маці і павярнулася да мяне, каб з пыхаю паведаміць навіну. (Я ж кажу: яна заўсёды на ягоным баку.) — Твайго бацьку прызначаюць дырэктарам Корпуса Міру.
— О! — усклікнуў я.
Джэні таксама ўсклікнула: «О!» — толькі зусім інакш, голасам нашмат больш радасным.
Бацька зрабіў выгляд, што ён засмуціўся, а маці, здаецца, чакала, што я ці не вобзем грымнуся ад пашаны да такога таты. Можна падумаць, што яго дзяржаўным сакратаром прызначылі, няйначай.
— Віншую вас, містэр Барэт! — узяла ініцыятыву на сябе Джэні.
— Прыміце і мае віншаванні, сэр, — далучыўся да яе я.
Маці аж не магла, так хацела прадоўжыць гэтую гутарку.
— Я ўпэўненая, што гэта будзе вельмі цікавая і карысная праца, — сказала яна.
— О, вядома, — падхапіла Джэні.
— Згодны, — сказаў я без асаблівай перакананасці. — Э-э… мама, перадай мне, калі ласка, цукру.
8
— Джэні, яго ж, урэшце, не дзяржаўным сакратаром прызначылі!
— І ўсё ж такі, Олівэр, ты мог бы сустрэць гэтае паведамленне з большым імпэтам.
— Я яго павіншаваў.
— Глядзі ты — якая высакароднасць!
— Чорт, чаго ты ад мяне чакала?
— Божа, — адказала яна, — ды мяне проста выварочвае ад усяго гэтага!
— Мяне таксама, — заўважыў я.
Потым мы доўга ехалі моўчкі — аніводным словам не перакінуліся. Але я адчуваў: нешта тут не так.
— Дык ад чаго — «ад усяго» — цябе выварочвае, Джэн?..
— Ад таго, як ты ставішся да свайго бацькі.
— А ён да мяне як ставіцца?
І тут яна вываліла на мяне рандолю маралізатарскай лапшы. Дакладней, спагеці. Ведама ж, я зрабіў замах на сама святое, што было ў Джэні: на бацькоўскую любоў і на пачуцці да бацькі. Сама сапраўдны італійска-міжземнаморскі сіндром. Які ж я благі сын!
— Ты яго зневажаеш, зневажаеш і зневажаеш!
— А ён мяне не? Ці ты не заўважыла, Джэн?
— Ды я ўпэўненая, што ты ні перад чым не спынішся, абы дапячы няшчаснаму старому!
— «Дапячы» Олівэру Барэту Трэцяму немагчыма.
Памаўчаўшы — і маўчанне гэтае мяне насцярожыла, — яна раптам сказала:
— Хіба толькі ажаніўшыся з Джэніфэр Кавілеры.
Гэтыя словы так пранялі мяне, што я ледзь змог збочыць на стаянку каля прыдарожнага шынка. Спыніў машыну і павярнуўся да Джэніфэр, злы, як чорт.
— Ты што, і праўда так думаеш?
— Прыкладна так, — адказала яна вельмі спакойна.
— Джэні, ты што, не верыш, што я кахаю цябе?! — крыкнуў я.
— Веру, — зноў спакойна адказала яна. — Але ёсць нешта вар'яцкае ў тым, што ты ўпадабаў мой дужа сціплы сацыяльны статус.
Ну што я мог сказаць? Не — адназначна. Я паўтарыў ёй усё, што пра гэта думаю, некалькі разоў з сама рознымі інтанацыямі. Я быў такі засмучаны, што нават задумаўся: ці ж няма хоць каліўца праўды ў гэтым яе жахлівым меркаванні?