Ела мой хлеб,
Піла маё малако,
Але каб сказаць —
Не сказала нічога.
Зноўку замкнулася ад мяне,
Зноў адхінулася —
Ці то ў здзіўленні,
Ці то ў расчараванні,—
Нібы яна
Мне прызналася ў нечым,
А я не здолеў пачуць.
28
Не прадаецца —
Бы золата,
I не купляецца —
Нібы срэбра.
Усюды знаёмая ўсім,
Ні ў кога
Не выклікае ні зайздрасцi,
Ні захаплення.
Хінуся да гліны:
Не купіць
I не прадасць,
Але навучыць справе.
29
З таго боку часу
Доўжышся да мяжы
Гэтага дня
I хвіліны гэтай.
I запаўняеш сабою
Усе прагалы,
Разломы,
Разрывы,
Расколiны,
Што раз’ядналi
Адказ i пытанне,
Прычыну i вынiк,—
I з цягам часу
Нас прысвячаеш
У шлях.
30
Бы пераможаная,
Ляжыш пад нагамі
У кожнага ваяра,
У кожнага заваёўцы.
Бурацца вежы,
Руйнуюцца гарады,
Гінуць дзяржавы,
Якія былі аздобай
I гонарам свету —
I ты іх бярэш
У сваё бязмежжа,
Але не становішся
Ні знакамітай,
Ні зруйнаванай.
I гэтак
Заўжды.
31
Разломіцца раптам
Зямная кара —
I ў разломе
З’явіцца голае цела
Гліны.
Нібыта ўва мне самім
Убачылі вочы нешта,
Што забаронена бачыць —
Уражваюся,
Што я ёсць
I бачны
Зоркам i глiне.
32
Наносішся кропкамі,
Рысамі
I кругамі
На рукі,
На твар,
На грудзі.
Датворваеш,
Дамалёўваеш чалавека,
Упэўніваеш яго,
Што ён дужы,
Разумны,
Прыгожы
I блаславёны Богам.
Але калі ты сціраешся —
Чалавек
Губляецца ў акалічнасцях
I ўяўленнях
I скардзіцца Богу,
Што той
Ад яго адступіўся.
33
За курганамі
Свеціцца і не блякне
Далечыня.
Сцежкі знайшлі,
Куды слацца,
I болей не ўводзяць у зман
Вандроўцаў.
Мінуў
Спякотлівы дзень,
А вечар
Не надышоў.
Пара
Знаходзiць паразуменне
З глiнай.
34
Пусцеюць радовішчы,
Рэкі
Спрабуюць цячы назад.
Безгалоса
Выстройваюцца тысячагоддзі
Адно за адным,
Ды нічым
Не могуць дапамагчы
I парадзіць нічым не могуць
Гэтаму крайняму дню,
Гэтаму крайняму году.
I толькі гліна
Бярэцца правесці
Па-над прадоннем
Сваёю дарогай
Пакінутага чалавека.
35
Ты дазваляеш
Рабіць з сабою
Усё,
Што надумае чалавек
I што здолее,—
Нават Бога.
Ужываешся ў вобраз,
Якім чалавек надзяляе
Таго,
Хто мусіць яго зразумець
Глыбей, чым ён сам.
Услухоўваешся ў таямнiцы,
У якiх чалавек адкрывае
Сябе перад тым,
Хто сам
Найвялiкшая таямнiца.
I застаешся ўсё роўна
Сабой —
Спрадвечнай магчымасцю
Быць інакшай.
36
Па рэках крыві
Цячэш
У інакшыя далячыні.
I, прысвячаючы чалавека
У немінучую смерць,
Прысвячаеш
У немінучую неўміручасць.
Апошняй праводзіш
I сустракаеш
Першай.
37
Збочваем:
З бальшакоў
На патайныя сцежкі,
Каб забароненае забрала
У нас нямогласць,
А даравала моц.
Гліну,
Якая адольваецца,
Мяняем
На гліну,
Якая паволі,
Але няўхільна,
Адольвае нас.
38
Накрэслiваю на глiне
Знакi,
Узоры,
Вобразы —
I яны
З яе выпаўзаюць,
З яе вылятаюць,
З яе выходзяць,
Яе пакідаючы,
I пачынаюць
Адно за адным паляваць.
Калі сустракаюся з імі
У наваколлі,
Яны пужаюцца,
Уцякаюць,
Злуюць,
Быццам яны
Насампраўдзе жывыя,
Быццам яны
Насампраўдзе —
Я н ы.
39
Змена,
Што ўсё перайначвае,
А сама
Застаецца нязменнай.
Сабранае траціцца,
I рэчаіснасць
Разгортваецца ў здагадку,
Каб адшукацца
З таго боку слоў.
Вяртаюся ў заўтра,
Дзе гліна значыць
Болей,
Чым постаці
Уздоўж перыметру
Сцен.
40
Штодня сустракаемся
I штодня
Марым аб нейкай iншай —
Тут немагчымай —
Сустрэчы.
Дрэвы
Нас памятаюць,
А гліна
Вядзе да свайго небакраю,
Дзе Бог
Не будзе адрознівацца
Ад чалавека
I жыццё —
Ад жыцця.
41
У глыбіні — пласты,