Але ўсё роўна
Заўсёднай апораю
Застаешся.
55
Тоесны
Нечаму іншаму,
Чым таму,
Кім існую,
Ад рэчаў
Скіроўваюся да гліны —
Жывы,
Але мёртвы,
Да мёртвай,
Але жывой.
I болей нікога няма
I нічога няма:
Адно перад тым
Як сустрэцца —
Р о с т а н ь,
Адно перад тым
Як расстацца —
С у с т р э ч а.
56
Перамагаеш
Без перамогі,
Дзейнічаеш
Без учынку,
Жывеш
Без жыцця.
Паміж назоўнікам і дзеясловам
Сутонішся ў спраўджаным
I світаеш
У тым, што спрабуе
Стацца сабой,—
Часціна
Iнакшай мовы,
Што не засвойваецца,
Як назоўнiк
I як дзеяслоў.
57
Паклікала —
Але не назвалася.
Уначы,
У цьмянай размове
З нераспазнаным,
Я ўпэўніўся,
Што не памру,
А памяняюся месцам
З нераспазнаным.
I стаў чакаць,
Калі развіднее,
А развіднела —
Убачыў мёртвую гліну
I прачытаў уголас
Яе імя.
58
Калі дакранаюся да яе,
Яна
Нешта інакшае ўжо,
Чым гліна.
Усё,
Што збылося,—
Знікла.
I што не збылося —
Знікла.
Няма ні жывых,
Ні мёртвых,
Ні пераможаных,
Ні пераможцаў.
I толькі страла
У нерухомай пространі гліны
Ляцiць
З пачатку ў канец.
1994
Камень
1
Шукаем:
Я — камень,
А камень — мяне.
Я —
На сваёй паверхнi,
Ён —
У сваёй глыбiнi.
Так проста
Было б аб’явiць:
«Ты тут!..» —
I адчуць
Шурпатую глыбу,
Намацаную рукамi.
Але не гэтак
Адшукваецца чалавек,
I камень
Адшукваецца не гэтак.
2
Мусiм з табою лiчыцца,
Але не ведаем,
Як.
Уводзiм цябе
У абсягi свайго жыцця,
А жыць па-твойму
Не ўмеем.
Чакаем,
Што ты загаворыш,
Аднак
Самi змаўкаем.
Падзея —
Якой не можам
Прыняць,
Падзея —
Якой не можам
Аспрэчыць.
3
Усёю моцай
Iстоты сваёй
Засяроджваешся на тым,
Што маеш
Iстотай сваёй.
Не займае
Цябе нiчога з таго,
Што прысутнiчае
Па-за табой.
Ты нават не ведаеш,
Цi ты дужы,
Ты нават не разумееш,
Цi ты вялiкi,
I не адрознiваеш ад веку
Хвiлiны малой.
4
Уцеляснiўся ў месца
I месца
Пераўтварыў у свой змест.
Адпускаеш
I зноў да сябе
Прыцягваеш чалавека:
Няхай спасцiгае,
Адкуль
Бярэцца тое, што ёсць,
I чаму
Тое, што ёсць,— заўжды
Уводзiны
У таямнiцу.
5
Рух,
Што ўвасобiўся
У нерухомасць,
Агонь,
Што схаваўся
У холад,
Святло,
Што памкнулася ўнутр
I супала са змрокам,—
Камень
На раздарожжы
Усiх стагоддзяў,
На скрыжаваннi
Усiх шляхоў.
6
Упiсаны ў наваколле,
Нiбы ў скрыжалi
Слова закона,
Вартуеш
Час наваколля —
Каб ён не скамечыўся
I не ўцёк,
А дазволiў
Насельнiкам наваколля
Зрабiцца сваiмi
I ўспадкаваць
Табою ўтрыманае…
Вечны:
А не стары,
Сённяшнi:
А не новы.
7
На небе — аблокi,
А на зямлi —
Камянi.
Прастора,
Пранятая плынным
I нерухомым,
Уцягваецца ў падзеi
I ўрошчваецца ў краявiд.
Такi недакладны
Вынiк —
А ён абумоўлiвае наступнасць,
Такi выпадковы вобраз —
А ён усталёўваецца
I жыве.
8
Самы тутэйшы:
Прысутнiчаеш цяпер,
Iснуеш заўсёды.
Усё ў цябе склалася,
Як у людзей
Скласцiся нават
За безлiч вякоў
Не можа,
I ўдакладняцца
Не мае патрэбы.
А людзi
Жывуць напавер,
I наступнасць
Iм вытлумачвае,
Што было
Некалi
З iмi.
9
Тое,
Чым ты выяўляешся,
Вылучае
Цябе з чарады
Разнаiсных рэчаў
I пазбаўляе
Месца ў нятоесным
Асяродку.
Зоркi
Запальваюцца i згараюць,
Кружачы над табою,
А месяц
Мяняецца ў тварах,
Гадаючы,
Цi далёка
Той час,
Калi свет замкнецца
I адамкнешся ты.
10
Мы разважаем краямi
I разумеем падзеяй,
I патрабуем
Усякi раз доказаў —
Каб згадзiцца
З тым блiзкiм, што хоча
Зрабiцца сваiм.