Вечарам, з 18.30 да 21.30 — у педагагічным універсітэце. Сустрэчу ладзіў Ул.Васілевіч. Сказаў: атрымалася нават лепш, чым мінулы раз (у снежні?). Падпісаў роўна сто асобнікаў кніжыцы “Ёсць зямля” (столькі У.В. узяў у выдавецтве): кожнаму не проста аўтограф, але і штось змястоўнае. Будучыя настаўнікі, кажуць — будзе дарагая памятка. Амаль дзве гадзіны падпісваў. Аж узмакрэў увесь. Запіскі-пытанні сведчаць, што студэнт “пайшоў” палітычна граматны і нацыянальна свядомы.
22-га сакавіка. Вечарам ездзіў у тэатр “Дзе-я?”, глядзеў спектакль па драматургічнаму жарту Ф. Аляхновіча “Баба і чорт”. Пераканаўся, што тэатр — ёсць, што мой зямляк Мікола Трухан — малайчына, што людзі ў яго калектыве — таленавітыя, і што трэба мне мець гэты калектыў на ўвазе. Пасля спектакля адбылася размова пра Аляхновіча (Сабалеўскі, Арлоў, Цвірка, Панізнік). Сказаў што-колечы і я, перш за ўсё — пра трагічны лёс драматурга і чаму такіх, як ён, знішчалі.
Гэта — вечарам, а днём — быў на мітынгу, каля Опернага, у гонар 80-годдзя БНР. Мітынг атрымаўся на славу, народу і сцягоў — мора. Найлепш выступіў
Багданкевіч (“власть в стране захватил человек очень низкой культуры, хам и невежда”). Добра гаварылі Шушкевіч, Баршчэўскі, Сідарэвіч і інш.
25-га сакавіка. Урачысты вечар у гонар 80-й гадавіны БНР (у палацы ВА “Сукно”). Пасля Быкава гаварыў я, у прамову ўставіў два васьмірадковыя вершы, якія выклікалі гарачыя воплескі. Увогуле, перажыў шчаслівыя хвіліны, бачачы, адчуваючы, як людзі (і не толькі маладыя) вераць у ідэалы БНР. Дамоў вярталіся з Быкавым у машыне актывіста БНФ (?), прадпрыемцы Ю. Бязрукага. А на вечары, як і ў нядзелю на мітынгу, не было ніводнага пісьменніка. Вось так!..
27-га сакавіка. Ідуць званкі наконт вершаў у “Народнай волі” (за 25.03). Вітаюць і віншуюць, віншуюць і зычаць. Дзякую, дарагія людзі! Калі будуць сілы, яшчэ я Роднай Беларусі паслужу. Толькі б быў літасцівы Бог!
Адвячоркам быў у Палацы Мастацтваў, на адкрыцці выставы “Палессе”. Нямала цікавых палотнаў. У асноўным — моладзь і нядаўняя моладзь. Дзяды амаль не выстаўлены. За маладых — радасна: таленавітыя, чэрці!
Доўга гутарылі з Шаранговічам. Падпірае час, калі я павінен “здаць” уступнае слова да яго юбілейнага альбома. Успомнілі, што маю кнігу “Зялёны востраў” ён афармляў, калі яму было 24. Гэта была “яго” другая кніга.
29-га сакавіка. Скончыў (як першы чарнавік) аднаактовую п’есу (камедыю!) “Пад коўдрай”. На сюжэт падштурхнула Ніна, невычэрпна дасціпная ў іроніцы. Праўда, трохі баюся, як успрымецца выкарыстанне ў камедыйнай сітуацыі гімнічнай песні М. Краўцова. Прадумаю яшчэ раз. Зрэшты, у Коласа п’яны Арцём у студні Марсельезу пяе.
30-га сакавіка. Схадзіў у “ЛіМ”, зняў з падборкі верш “Прысуд абвешчаны”, напісаны пад гарачую руку — у адказ на адну публікацыю у “НС” (у гэтым уся справа; свае ж ёлупні, можа, калі-небудзь паразумнеюць).
Вечарам пазваніў Быкаў — наконт кніжыцы “Ёсць зямля”, якую я падарыў яму на ўрачыстым вечары 25-га. Сказаў: “Можа, самая моцная твая кніга; купалаўскай вышыні і гарту; пасля Купалы ніхто так — усім сэрцам! — пра лёс Беларусі, пра наш лёс, не пісаў. А тым больш — ніхто так не піша сёння. Некалі, яшчэ ў Гродні, мне вельмі спадабаліся твае актавы... Ну, а цяпер — вось гэта кніга. Я проста дзіўлюся якойсьці незвычайнай шчырасці, напружанасці пачуцця, вастрыні думкі, само сабой — майстэрству”.
Ледзь не давёў, халерачка, да слёз, аж папрасіў яго спыніцца. Шчыра падзякаваў за такую своечасовую падтрымку.
Доўга гаварылі з Васілём пра справы літаратурныя ў нас і ў Маскве (расказаў мне, як там маладыя, постмадэрністы, бэсцяць “шасцідзясятнікаў”, абзываюць здраднікамі і да т. п. — Саша Сакалоў, Талстая і інш.), пра палітычную сітуацыю — таксама. Настрой у яго — як заўсёды. Не піша — нічога. Чытае. У асноўным — прэсу, “у якой, сказаў, адзін яд для душы; некалі была пустая, а цяпер — ядавітая”.
31-га сакавіка. Пазваніў у “Народную волю”, спытаў у сакратаркі, ці будуць заўтра мае сатырычныя вершы, у тым ліку — “Школьнікам Беларусі — каб ведалі”. Адказала: не будуць. Увогуле Сярэдзіч вярнуў іх сакратарцы разам з усім іншым, што “ў архіў”. Ніла Гілевіча — жывога! — у архіў! Брава, Сярэдзіч, брава! Не ведаю, дзе я іх апублікую, але такую сатыру здаваць у архіў рана, — гэта можна будзе рабіць тады, як не стане дыктатарскага рэжыму ў нас.
Ну, а ўвогуле — пачалося! “Звязда” два месяцы цыркае, як у насмешку, па староначцы ў два тыдні, мае “Роздумы”, хаця іх трэба было даць у адным нумары, а цяпер і “Народная воля” раптам крута павярнулася спіною... Што да апошняй — тут справа не ў баязлівасці Сярэдзіча, ён не з баязлівых, тут штось іншае...