— Хлопцы, бяром паравоз! — ён нацягнуў тужэй на голаў кепку і ўжо каротка загадаў: — Бяжымо па адным. Я заходжу з левага боку...
I, як сам не свой, у нейкай раз’ятранай гарачцы бегма прыпусціўся да доўгага, з шырокім навіслым дахам пакгауза. Крохкімі, гарачымі вуглямі пад нагамі ў яго пахрумстваў і рыпеў зледзянелы снег.
Лобаў з Ярафеевым, сцяўшы ў руках вінтоўкі, у дрыготкай нервовай нацятасці пільна сачылі, як знікаў Рэпка, зліваючыся з чарнатою высокага, збітага са шпал і шчыльнага плота. За ім быў вугальны склад. Недалёка ад яго і чмыхаў парай распалены манеўровы паравоз — у пройме дзвярэй варушыўся калматы цень, шоргаў шуфель, чэрпаючы з тэндэра вугаль.
— Ну, пара,— адлучыўся ад сцяны і паволі патрухаў, несучы перад сабою настаўленую дзесяцізарадку Пашка Лобаў.
Услед за ім, раскідваючы доўгія ногі і слізгаючыся па пацямнелых, пабітых іржою рэйках, што там-сям вылезлі з-пад снегу, спяшаўся Кеша Ярафееў. Абягаючы чорны, з навіслай дзюбай слуп помпы, яны спяшалі да паравоза ад невысокай рампы, заваленай маткамі дроту і застаўленай вялікімі, збітымі, з сырых гаркаватых ад смалы дошак, белымі скрынямі. Цьмяна адбівалі месячнае святло пастаўленыя ў рад, прывезеныя сюды у Дварчаны, недзе з наваградскіх касцёлаў і цэркваў, вялікія званы. Лобаў нават на які міг прыцішыў крок, дзівячыся на іх. Але з гэтай кароткай радасці і замілаванасці яго вырваў і ачуціў незнаёмы крык, чужая гутарка.
— Koks cia sustojimas?
— Nežinau. Atstok[4].
Ён азірнуўся: напроці вакзала цямнеў, свецячы двума чырвонымі агнямі на заднім вагоне, караткаваты таварняк. Каля яго ў сінявата-скупым месячным святле варушыліся і бегалі ў доўгіх шынялях незнаёмыя салдаты.
— Літоўцы,— дагнаўшы Лобава, цяжка задыхаў Ярафееў.— Шаўлісі[5] ...маць іх!
Нечакана каля іх пудкім зайцам марскануў, мусіць, выскачыўшы з паравоза, мужчына ў круглай фуражцы і чорным камбінезоне.
— Куды ён?..— Ярафееў бездапаможна ўзіраўся на чорную калматую пляму, што кацілася, плыла да доўгага саставу з чужою, неразборліваю гутаркаю.
— Уцёк, падлюга,— з клубка белай, падсвечанай ружаватым святлом пары, што шыпела і падала на вялікія колы паравоза, высунуўся Рэпка.
— Да вона дьявол,— паказаў на састаў Ярафееў.— Обузил меня, я вначале и не смекнул.
— Прыкладам трэба было, а то, глядзі, немцам скажа.
— Не немцы тама. Шаулиси.
— Разбяромся потым, цяперака пільнуй, каб і праўда не прывёў іх сюды. А я ў будку падскочу, стрэлачніка прывяду,— Рэпка адступіўся ў ружаватую пару і папярхнуўся яе сухою гарачынёю.— Трэба ж стрэлкі адамкнуць.
Стрэлачніка — высокага сутулаватага паляка, на галаве ў якога сплюснулася зношаная, сцёртая дашчэнту чорная з цёмна-малінавым аколышам рагатыўка,— Жэнік Рэпка прыгнаў скоранька. Разам з ім, прыхаваўшы пад сваю суконную на кудзелі куртку настылы аўтамат, і адамкнуў стрэлкі.
Выстаўляючы нібы незнарок з-пад суконнага каптана свой новы, што пахнуў яшчэ ружэйнай змазкай ППШ, здзекліва пасмехваючыся, сказаў:
— Я думаю, пан Дабрынеўскі не пойдзе заяўляць немцам, што бачыў нас?
— Што вы, пане партызанту,— рука ў Дабрынеўскага, што трымала за круглы вочап нейкага старога, таксама польскага ліхтара, дробна калацілася.
— Ды той, што ўцёк, таксама не скажа.
— Вядома, пане партызанту...
— А хто ж ён?
— Ды тутэйшы. Нядаўна ўзялі памочнікам... Барысюк,— вызірнуў з паравознай будкі і адказаў за Дабрынеўскага стары, з абвіслымі вусамі таксама яшчэ польскі машыніст.
— Знаю падлу, брат у паліцыі.— Рэпка хапіўся за доўгую скабу поручня, падняўся ў паравоз, дзе абапал машыніста стаялі Ярафееў з Лобавым, і ўладна махнуў галавою: — Гані на асноўны пуць, на мост пойдзем.
— Пачакай, успеем з козамі на торг.
— Ты што? — ажно падступіўся на дыбачкі Рэпка.
— Зірні на манометр, хлопец. Не бачыш, што пары яшчэ малавата.
— Гони, говорю! — разам з лаянкай крыкнуў ужо і Лобаў.
— Хлопцы, я вас не перабрашу,— зноў падняў свой наздраваты нос на манометр і спакойна адказаў машыніст.— Але мацюкамі паравоз не падгоніш. Трэба трынаццаць атмасфер.
Нервова сплёўваючы, чакалі яшчэ хвілін пятнаццаць. Паглядалі то на шырокага, гладкага ў плячах і занадта спакойна-маўклівага машыніста, то на хваставы з двума чырвонымі агнямі вагон вайсковага саставу. Покуль не ўбачылі ў даўгаватых шынялях з вінтоўкамі цераз плячо двух падазроных, што, засланіўшы чырвоны ніжні ліхтар і пераступаючы рэйкі шырокай каляі, ішлі сюды да паравоза.