Хлопца зацікавіла празрыста-слюдзяністая постаць, якая скрушна тулілася побач з жанчынамі. Вобраз быў настолькі расплывісты, неакрэслены, што не распазнаць: дужы мужчына тое ці стары чалавек.
У адным Антак упэўніўся — побач з кабетамі не жанчына. (Бог мой, нікуды нельга падзецца ад жыхароў верхняга горада. Жывіце вы ў сваім асяродку, не лезце, не ўбівайцеся да нас. Навошта вяртацца ў незваротнае? Трэба змірыцца з тым, што ўжо маеш. Вось і ён, небарака, горнецца да паўнацелай кадушачкі, так і хінецца, а яна, не бачачы, адмахваецца рукой і чыхае раз, другі, трэці ў ягоны бок. Постаць расплываецца цыгарэтным дымам, прыліпае, распаўзаецца па шкле акна, а праз некалькі імгненняў зноў збіраецца згусткам і набліжаецца да гаманлівай пары.)
— Цябе пацягнула ўжо на старушэнцый? — Танька касавурыцца на столік з кабетамі. — І калі паспеў у герантафіла ператварыцца? Вас, мужчын, не зразумець: старым пердунам падавай для ўцех шаснаццацігадовых пігаліц, а юнцы ды маладзёны да цэлюлітных перачніц хінуцца. Нешта ў свеце збочылася і перавярнулася. Куды падзеліся ўстаноўленыя маральна-этычныя межы дазволенага і забароненага? Скажы мне, разумнік?
— Кожнаму сваё, — буркнуў Антак дзеля прыліку.
— Не гавары ты! А я, бач, не разумею. І што, растлумач, калі ласка, азначае паняцце «сваё»?
— Прыціхні. Не чапляйся да слоў. Навошта прыкідвацца авечкай? Мяняецца час, зрушваюцца прыярытэты. Хтосьці любіць стравы з соллю, а нехта ўпадабаў прэснае і поснае. Наколькі памятаю, ты гарбату п’еш без цукру, а я балдзею ад кавы з мёдам. На кожны тавар знойдзецца пакупнік.
— Балдзей, балдзёжнік, пакуль балда не адвалілася, — Танька надзьмула і так прыпухлыя вусны, прыцмокнула імі і шматзначна падміргнула, быццам прамовіла: «Усяму свой час, прыгажунчык».
Афіцыянт прынёс графін з каньяком і пузаты бакал з чырвоным віном, паставіў посуд з салатай і бутэрбродамі ды пакет ананасавага соку.
(Сітуацыя падобная да няўдалага школьнага спектакля. Праўда, хоць і без бутафорыі. А так усё на сваім месцы. Танька з найгранай радасцю пра будучае дзіця, якога ніколі не будзе. Мяцеліца-віхура (сапраўдная) на вуліцы таксама сапраўднага горада і нязменнае мроістае і аднастайнае надвор’е ў верхнім горадзе. А я, ірэальна-рэальны Антак, быццам сувязны паміж Танькай і яе ненароджаным дзіцем, злучаю танюсенькай жылкай-дротам горад жывых і горад зданяў. Дзякуй Богу, пра гэта пакуль ніхто не ведае. Хапае розуму маўчаць, не хваліцца, а таму і не выглядаць шызанутым блазнам у вачах знаёмых ды родных. Ведаю, наколькі проста, нават блізкія, умеюць прышпіліць ярлык да твайго цела, калі, барані Усявышні, ты хоць крышачку, на макавае каліва думаеш і бачыш не так, як агульная маса (вось-вось, менавіта маса) людзей вакол цябе. І ты ўжо выгнаннік, шыз, вар’ят... ланцужок можна доўжыць, пакуль не здаволішся. Ды нічога новага ў гэтым няма. Так было ці не ад стварэння свету і наўрад ці скончыцца з другім прышэсцем Хрыста. Бо ў нас выхавана пачуццё масавасці, статку, мы баімся (ія ў тым ліку) непаўторнай індывідуальнасці, самасці, выключнасці... І далёка па прыклады хадзіць няма сэнсу. Азіраюся і бачу, што апранаюся гэтак жа, як і бальшыня. Кінулі модны кліч пра скуру, і вось усе мы ледзь не пагалоўна ўсцягваем на плечы яе, здзёртую з жывёлін. А чаму так? Мо, прычына ў простым: усе мы выйшлі з ватовак-куфаек, якранейшыя пакаленнірускіх — з шынеляў... А мо проста модна?)
Антак нечакана ловіць на сабе здзіўлены позірк Танькі. Яна сасмягла-сасмактанай жуйкай прыліпла вачамі да твару хлопца. У позірку сяброўкі Перуновіч заўважае кактэйль са сполаху, замілавання, усхваляванасці ды любасці. Нябачным міксерам усё гэта так перамяшалася ў яе зеленаватых глядзелках, што Антаку падалося: вось зараз, праз адзін мірг тое месіва выплеснецца разам са слязамі на нясвежы абрус століка. Хоць які абрус? Лапік некалі белай тканіны.
Перуновіч падміргнуў, Танька адхіснулася да спінкі крэселка, шмаргнула далонькай па шчацэ, завучана пальцамі правяла па бровах, дакранулася да караткавата пастрыжаных валасоў і, урэшце, выдыхнула:
— У цябе ўсё ў норме?
— Ыгы.
— Не мані, хлус.
— Праўда, усё, як мае быць.
— Мо праблема з грашыма? — у поглядзе Танькі спачуванне. — Я магу субсідзіраваць. Пазаўчора заробак атрымала, багатая, быццам унучка Ракфелера. — Роцік прыадкрыты ў чаканні.
— Краска мая, прабач, але пакуль у альфонсы не запісваўся. Рукі, ногі ды і галава на месцы, а значыць — зарабіць на пражыццё магу і абавязаны. Канечне, дзякуй за клопат, — спахапіўся Антак.
— Вось ужо ў каго гонар падпірае шчэлепы. І як ты сківіцай, небарака, рухаеш. Ці не са шляхцюкоў твой род цягнецца? — у голасе Танькі адчуваецца гарката жоўці. Яна дэманстратыўна фыркае і падпірае падбародак кулачком. Скрушна выдыхае і папрасцецку заяўляе: — Няхай бы хто мне прапанаваў пару соцень долараў. Узяла б і ў носік цмокнула. Але пакажыце такіх дурняў, што без дай прычыны грашыма надзяляць захочуць. Адразу паслугі запатрабуюць. Беднае-беднае маё цела дзявочае, як яблык крамянае, — яна, выпрастаўшы спіну, выструньваецца і, схапіўшы ў прыгаршчы свае грудкі пад карункавым швэдрыкам, выторквае іх угору.
— Ёсць чым пахваліцца. І не яблычкі твае грудзі, а дынькі, — не то захапляецца, не то канстатуе Антак.
— Былі некалі, — скептычная ўсмешка на твары. — З такім жыццём хутка абвісаюць. — Танька прыгублівае віно і позіркам паказвае на графінчык з каньяком: маўляў, чаго сядзіш, налівай.
Перуновіч плёснуў у кілішак, заціснуў у жменьку, каб сагрэць, нахіліў галаву, уцягваючы ў сябе пах пітва.
— Нядрэнны, — адзначыў.
— Абы-чым не частую. — Танька задаволеная. — Але ўсё ж, можа, скажаш, што за клопат маеш? Бо выглядаў такім бедаком, аж кроў у мяне загусла.
— Не зацыклівайся, — Антак адсёрбнуў з кілішка, — проста задумаўся.
— Няхай коні думаюць, у іх галовы вялікія, — яна паставіла фужэр. — Навошта непрыемнай пустатой мазгі забіваць? Трэба жыць лёгка: дзень мінуў, ты жывы і здаровы, то і скажы дзякуй сілам нябесным. А што заўтра будзе, тое праз ноч і пабачыш. Ё-маё, я, цяжарная жанчына-адзіночка, дарослага бэйбуса мудрасці выжывання павінна вучыць, — Танька ёрзнула на крэселку. — Вось часы надышлі: ні даць ні ўзяць — вяртаемся да матрыярхату. І ўсё з-за дзёўбнутых эмансіпатак-псіхапатак!
— Навошта распальвацца? — Антак прыкрыў далонню Таньчыны пальчыкі.
— Ага, не распалішся тут! Я нават не ведаю, хто бацька майго дзіцяці. Не глядзі, быццам на ачумелую. Не ведаю — і ўсё!
— Перастань, усё будзе добра, павер мне, — супакойвае Антак. — Сама ж хвіліну таму даводзіла: жыві сённяшнім. Вось і пакажы прыклад. — Перуновіч прыўзняўся і праз столік пацалаваў у шчаку занурана-спахмурнелую былую каханку.
— Я нейкая ненармальная, — хлюпнула носам Танька, — нам жа было так добра разам. Праўда? — яна, быццам пабітае шчанё, уткнулася позіркам у хлопца. — Аж не, заманулася таемнай навізны спазнаць. Думала, што ўсё цішком, шыта-крыта пройдзе. Горад жа вялікі, а ты ўвесь час заняты. То чаму б сяды-тады і не гульнуць. Вось і гуль¬нула. Ды з кім? З тваім жа сябрам. Праўду кажуць: дзе тонка, там і рвецца. Не, я не крыўдую. Ты малайчына, Антак, здраду нельга дараваць. Цвёрда-непахісных людзей з дзяцінства паважаю. Ну і засталася я з носам. Юрка паматросіўся са мною з тыдзень і — гудбай, шаноўная, бывай... А ты з ім ці бачышся? — промнікам сонца бліснулі вочы.
— Так, — Перуновіч згодна хітнуў галавою.
— Правільна. Ён жа ні ў чым не вінаваты. Сябрамі не кідаюцца. Гэта я, лярва, Юрку празнусціла ды спакусіла. Усё правільна, так мне і трэба. Толькі шкада — не пайшла навука на карысць. Колькі ўжо разоў пасля таго выпадку я апякалася-абпальвалася... Дрэнная, паскудная я баба, Антачак. — Танька паднесла да вуснаў фужэр і праз зубы ўцадзіла глыток віна. У вачах нічога не бачна, як ноччу ў калодзежы.
(Усё адбываецца адпаведна плану. Наперад жа ведаў. І навошта згадзіўся пайсці? Існуе ж няпісаны мужчынскі закон: з той, з якой разбегся, — па-новаму не сустракайся. Сабе даражэй будзе. Але ўсё-ткі дзякуй Таньцы, хоць на пару гадзін забудуся пра горад у нябёсах і яго жыхароў. Ці не поўня цяперака? Менавіта ў такія дні нахлынае пачуццё дваістасці: не ведаеш дакладна — тут ты ці ўжо там, сярод прывідных насельнікаў, якія гойсаюць над галовамі нашага свету. Шчаслівы той, хто гэтага не бачыць і не ведае.