— І хто тут што шукаў? Хацелася б мне ведаць… І няўжо ты не чуў ніякага шуму? — пацікавіўся Судзір.
— Я спаў,— адрэзаў Радж. — А што яшчэ прапала?
— Не ведаю. Дэльфінчыкі, здаецца, усе… Магнітафон на стале стаяў, навідавоку — няма. Добра, што «дыпламат» не пакідаў нанач. Я да цябе занясу яго, хай у каморы пабудзе пакуль што… І хадзем да Крафта, трэба званіць у паліцыю… І хай прадстаўленне адмяняе. — Судзір лапнуў пяцярнёю Янга за твар і груба адштурхнуў. Янг чуць не цапнуў зубамі за палец, далонь Судзіра смярдзела нейкім лякарствам.
Янг першы даскочыў да дзвярэй Крафта, не стукаючы, націснуў на ручку…
Містэр, барвовы, наліты крывёю, сядзеў у адзіным мяккім крэсле перад сваім сталом. Галава закінута на спінку, рот крыху разяўлены. На каленях ляжаў надарваны блакітны канверт, а пад апушчанай да падлогі, нібы нежывой рукой — невялічкая паперка. На іх тупат і грукат не зварухнуўся.
Радж першы апынуўся каля містэра Крафта, патузаў за плячо, расшпіліў больш кашулю, узяўся за пульс.
— А-а, ты гэта, Радж… — расплюшчыў дрыжачыя павекі Крафт. Яны былі чырвоныя, вадзяніста-набраклыя. — Там… Там… — злёгку варухнулася правая рука на падлакотніку, указальны палец ківаў кудысьці на стол. Крафт зноў прыкрыў павекі, задыхаў перарывіста, са стогнам.
Судзір зайшоў за Крафтаў стол, адчыніў правую шуфляду, забразгатаў нечым металічным і шкляным. Вось ужо рукі Судзіра над сталом, у іх сабраны шпрыц з іголкаю. Узяў у шуфлядзе нейкую ампулу, адламаў галоўку і набраў з яе шпрыцам лякарства. Рабіў усё ўпэўнена, нібы доктар. Тузануў з разеткі электрычны шнур ад лямпы.
— На, перацісні яму руку вышэй локця… Моцна! — скамандаваў Раджу. — І лепш левую… На падлакотнік яе палажы!
Вена на згібе локця ніжэй перавязкі ўзбухла, як вяроўка. Судзір паднёс да яе наўкос іголку шпрыца. Яшчэ мо і не кальнуў, а ўжо ў шпрыц пырснула з вены кроў. Янг хуценька адвёў вочы: стала нядобра. Позірк упаў на тую паперку, што ляжала каля крэсла злева. Падняў…
Штосьці надрукавана на машынцы, па-англійску. І тут Радж перастаў трымаць шнур, разматаў яго, забраў у Янга паперку.
Чытаў сам сабе, мыляў бязгучна губамі.
— Выкуп патрабуюць… — сказаў голасна. — Дваццаць тысяч долараў. Грошы прывезці не пазней тыдня з дня атрымання папярэджання. Подпіс: «Уайт вайпэ»… «Белая змяя».
— Ум-м… — містэр Крафт зноў расплюшчыў вочы. — Я ж ім плаціў ужо… сёлета… дзесяць тысяч… Толькі забыў, які подпіс быў у першай паперцы. Дзве дабл ю ці дабл ю і ві.
Ніхто нічога яму не гаварыў на гэта. Судзір бразгатаў, разбіраючы над шуфлядаю шпрыц, і быццам не чуў. Урэшце моцна стукнуў далоняй па шуфлядзе, заганяючы яе на месца.
— Я ж ім плаці-іў… Людзі, што ж гэта робіцца?! — з болем стагнаў Крафт.
— Трыяда? — адным словам спытаў Судзір. — Яна жартаў не любіць. Лепш іх не цвяліць.
— А скулу ім у бок! Дзе я вазьму такія грошы? — Крафт трохі зварухнуўся, паглядзеў на Судзіра, нібы той мог падказаць.
— Дзе — гэта вам думаць. Мы ж не ў курсе вашых фінансавых спраў.
— Містэр Судзір, не заходзьце больш у тую майстэрню па сувеніры… І скажыце ім, хай больш не робяць. Трэба эканоміць.
— Наадварот, будзем уручаць не па тры, а па пяць на кожнае прадстаўленне. Я сказаў, каб павялічылі выпуск. А пачнём эканоміць на цэнтах, згубім долары.
— Ум-м-м… — містэр Крафт заплюшчыў вочы.
— І ў мяне бяда. Хтосьці пагаспадарыў ноччу, абакраў. Магнітафон прапаў са стужкаю рабочаю, усе шмуткі перавернуты. Мо адна шайка-лейка дзейнічае?
Званіць трэба ў паліцыю! — хуценька прагаварыў Судзір.
Містэр Крафт мычаў, не расплюшчваючы вачэй.
Янгу здалося, што ў голасе Судзіра няма ўжо ніякай трывогі.
«А мо Судзір і падкінуў гэтае пісьмо? І сам у сябе ўкраў магнітафон, каб адвесці падазрэнне?» — Янг паглядзеў на Раджа: ці гэтак думае і ён? Але па твару брата нічога нельга было пазнаць, і Янг сам спужаўся сваёй думкі. Дык што ж тады атрымліваецца? Хто ж такі пасля гэтага будзе Судзір?
— Пісьмо прыйшло не па пошце. Падсунулі пад дзверы сёння ноччу… — сказаў Крафт бясколерным голасам. — Ніхто з вас нічога не заўважыў падазронага?..
«Не!» — пакруцілі галовамі.
— Дзверы ў калідор адамкнулі, не ўзломвалі. Карысталіся, мабыць, адмычкамі. У вартаўніка і пытаць няварта, нікому ён ключоў не даваў. Акрамя Гугі і мяне, нікому не меў права, а цяпер будзе Янгу даваць… Містэр Судзір, а што за пісьмо вам падалі ўчора з букетам? — нечакана спытаў Крафт.
Судзір паласнуў па Янгу ненавісным позіркам.
— Мала якія запіскі могуць перадаваць жанчыны мужчынам! Ці наадварот… Нават балбатлівы індык не расказвае сваіх інтымных сакрэтаў індычцы, — суха сказаў ён.
— Ага, ну але… Прабачце… Пазваніце паліцыі самі, мяне яшчэ ногі кепска трымаюць. А пра запіску ад «Белай змяі» не гаварыце, а то могуць і не прыехаць. Я ведаю іх — палахлівец на палахліўцу… О, каб гэта было ў старой добрай Англіі! Можна было б увесь Скотланд-Ярд на ногі падняць.
Судзір зайшоў за стол, пераставіў зручней тэлефон. А пакуль перастаўляў і набіраў нумар, гаварыў:
— За поспех сённяшніх прадстаўленняў я не ручаюся. Дэльфіны прывыклі да музычнага суправаджэння… Мо варта адмяніць хоць ранішняе, а правесці рэпетыцыю лішні раз?
— Адмяняць будзем толькі тады, калі, не дай бог, не будзе ніводнага жывога дэльфіна. Я ж не магу здымаць капялюш, жабраваць каля варот… Містэр Судзір, вам давядзецца самому сказаць пару фраз пра дэльфінаў. Што — не мне вас вучыць.
Янг першы шмыгнуў з кабінета. Трэба было тэрмінова рыхтаваць рыбу. Дзе той маруда Абрахамс ходзіць, ці хоць падвёз свежую?
4
Янг заўважаў: задаволены Судзір. Але і ўстрывожаны: чаму гэтак лёгка ідуць дэльфіны на кантакт з Янгам, а з ім — туга, не памагае часам і рыба? Мо дэльфіны проста любяць дзяцей — хоць сваіх, хоць чалавечых?
Ева, ён пазнаваў яе па трох белых шкрабінах-палосках на левым баку за грудным плаўнікам, лашчылася, як сабака. Мо ўспамінала ў гэты час сваю дачушку Джэйн? Мо чалавечы дзіцёнак чымсьці замяняў малышку? Калі Янг доўга заставаўся пад вадою, нырала і яна, рострумам далікатна, але рашуча падштурхоўвала пад жывот, пад грудзі, каб хутчэй усплываў. І яна, і Дора, і Бэла, нават магутны Дзік (у яго з правага боку ў ніжняй сківіцы зуб сядзеў не ў радзе, а нібы ступіў крок да языка, а з левага боку чатыры зубы былі з'едзены да пенчукоў) любілі церціся аб Янга, браць яго за лытку зубамі, праводзіць туды-сюды, нібы чухаць. Калі першы раз гэтак зрабіла Ева, Янг з перапуду рвануў нагу, і на лытцы засталіся барвовыя пісягі ад зубоў. Дэльфінкі пачулі пах крыві, затрывожыліся, зашчабяталі, як вераб'і. Мо тыя, другія самкі, папракалі Еву за неасцярожнасць, а яна апраўдвалася, што Янг сам вінаваты, не трэба гэтак кідацца ў паніку. Нашчабятаўшыся, Ева падплыла да Янга, далася пачухаць сябе пад плаўнікамі, сама цярнулася шчакою аб яго бок — нібы прасіла прабачэння. Астатнія самкі дружалюбна кружыліся наўкола, высоўвалі з вады галовы, пасміхаліся на ўвесь рот. Тут жа і Дзік плаваў, і ніколькі не хваляваўся за свой гарэм, не раўнаваў да Янга.
Бобі, калі Янг даваў яму цэлую невялікую рыбку, не ныраў, каб з'есці, а браў далікатна за хвосцік і падкідваў так, што рыбка рабіла трайное сальта і падала ў рот. Нагуляўшыся, нахваліўшыся сваім умельствам, Бобі з'ядаў рыбку — пад вадою, вядома.
Малыш бачыў, што ў час прадстаўлення Судзір дае дарослым дэльфінам рыбу толькі тады, калі тыя правільна зробяць які трук. І ён лавіў у вадзе то лісток, то кавалак медузы, нёс Судзіру або Янгу, разяўляў рот: «Дайце і мне!» Раз Бобі даў медузу Янгу, узамен Янг нічога не даў. Бобі нырнуў і так пляснуў хвастом каля твару, што Янга захліснуў паток вады. Вынырнуў малыш пасля гэтага і насмешліва глядзеў, як Янг адкашліваецца.
У прамежку паміж першым і другім прадстаўленнямі Янг амаль увесь час плюхаўся з дэльфінамі. Судзір на гэта нічога не гаварыў, моўчкі пагадзіўся. Прывучыў малога да сігналаў-свісту. Варта было прасвістаць — два доўгія і два кароткія свісткі, а потым яшчэ дзве пары кароткіх (па рытму — нібы словы: «Ты дзе, Бобі? Плы-ві сю-ды»), і дэльфіня ляцела стрымгалоў.