— Панове… Я заўсёды адносіўся да вас добра, — пачаў Крафт, уздыхнуўшы. — Мне не хочацца думаць, што хтосьці мною незадаволены ці тоіць на мяне якую злосць… Я дэмакрат па натуры. Я сам, калі хочаце ведаць, пачынаў некалі гандляром-латочнікам. А зараз і маё жыццё і ваша залежаць ад дэльфінарыя… Ад гэтага часу я буду лічыць вас у складзе савета кіраўніцтва дэльфінарыем. То давайце і думаць разам, што рабіць… Каб не прадалі дэльфінарый з малатка.
Але пагаварыць, падумаць не паспелі: пачуўся скрып лесвіцы пад нейчымі цяжкімі нагамі. Потым у калідорчыку і голас цёткі-дворнічыхі, не тае, якую дапытвалі паліцэйскія: «Во сюды… Тутачкі яны…»
Без стуку зайшоў высокі гарбаносы чалавек у штацкім адзенні, за ім — той афіцэр, што вёў расследаванне зранку. Гарбаносы здаўся Янгу знаёмым… Ну але, гэты гарбаносы дапытваў і яго, і таго японца-мешанца ў Свійттаўне! Відаць, паліцыя з Рая выклікала падмогу з Галоўнага. Мо гарбаносы — вялікі спецыяліст па барацьбе з трыядай і кантрабандай наркотыкаў?
Гарбаносы ступіў колькі крокаў да стала, паціснуў Крафту руку. Яшчэ і рукі яго не пусціў, а ўжо агледзеў усіх прысутных:
— У вас нарада? Інструктаж? Я хацеў бы пагаварыць толькі з вамі… Доўга не затрымаю — з паўгадзіны.
— Калі ласка, калі ласка… Панове, усе на паўгадзіны свабодныя.
Аднак чакаць і нудзіцца давялося амаль гадзіну, пакуль наведвальнікі пайшлі.
Палезлі па лесвіцы зноў у кабінет.
— Панове… Я вымушаны вам сказаць… — пальцы ў Крафта дробна трымцелі.— Паліцыя аператыўна пабывала на Горным у лагеры Піта Уілсана. Няма ў тым лагеры ніякіх дэльфінаў, няма загародак у моры. Містэр Піт Уілсан шчыра смуткуе і шле нам сваё спачуванне. Ён не вінаваты ні ў чым… Пошукі будуць працягвацца.
Судзір слухаў гэта і крыва ўсміхаўся.
Частка трэцяя
Грот афаліны
Раздзел першы
1
— Нашто яна нам? Не хапала яшчэ дзяўчынак!
— Я абяцаў яе ўзяць, разумееш? Мы не зможам без яе абысціся.
— Без дзяўчынкі? Х-хэ…
— Без дзяўчынкі! Яна падрыхтавала ўсё неабходнае. І нам памагаць на возеры будзе.
— Чым менш людзей ведацьме пра гэта, тым лепш.
— Ды Натача такая… такая… Ну — як добры хлопец!
— Нават лепшая за мяне?! — у голасе Абдулы пачулася рэўнасць.
Хацеў Янг адказаць «лепшая!», ды спахапіўся.
— Вы абое — мае самыя лепшыя сябры!
— Ну — добра. Веру… — рэўнасць усё яшчэ чулася ў голасе Абдулы. — Вядзі!
— Вядзі… Выйдзем за горад, прыхаваем усё ў кустах. А то пакуль да Натачы завалачэм, пакуль назад…
— А дзе яе схованка? Забралі б, што яна падрыхтавала, і пайшлі б.
— Ты зноў за сваё! Па-першае, я не ведаю — дзе. Па-другое, гэта было б проста свінствам, калі не здрадай.
Ішлі ўгнуўшыся, абліваючыся потам, дыхалі цяжка, як загнаныя. На Янгу быў акваланг, не надзяваў толькі маскі і ластаў, а так хоць зараз кідайся ў ваду. Абдула нёс на руках Тота, а за плячыма пару запасных балонаў.
— Яшчэ гэты сабака на маю галаву! — абураўся Абдула. — А ці добра хоць ты прымкнуў ялік? Лепш было б расстарацца які ланцуг і за пятлю — р-раз! А трос і развязаць можна ці перарэзаць.
— Дарэмна я табе не даў на Раі паспрабаваць перарэзаць трос ці развязаць вузел. Кішка тонкая!
Яшчэ прайшлі моўчкі, але кожны думаў пра ялік. Мо няварта было яго прымыкаць на прычале разам з лодкамі рыбакоў? Мо лепш было б дзе за горадам выцягнуць на бераг, замаскіраваць у кустах. Але ж справа зроблена, і няма калі перарабляць. Абдуле балела, што на нейкую Натачу трэба траціць ліха ведае колькі часу.
Тота тузаўся з рук, матляў ружовым языком, тоненька павіскваў. Мо хацеў вады? Але ж і хлопцы з задавальненнем папілі б, ды няма.
За горадам дайшлі толькі да павароткі на какосавую плантацыю, і Абдула забаставаў:
— Я тут пачакаю вас, — скінуў з плячэй балоны. — Тота папасу, папільную.
— Добра, няма чаго ўдвух біць ногі. Папільнуй тады і акваланг, — Янг скінуў цяжкую ношу. Вызваленае ад грузу цела страціла раўнавагу. Янга падало ўперад, і ён ажно прабегся, каб не ўпасці.— Я хуценька, не сумуй! — і прыпусціўся трушком.
Аднак гэтае «хуценька» расцягнулася гадзіны на дзве.
Калі Янг вярнуўся з Натачаю да развілкі, убачыў: Абдула з Тота ляжаць пад кустамі і храпуць, ажно трава сцелецца. Каб хто хацеў, то можна было б і акваланг украсці, і саміх.
— Адпачнём крыху, хай паспяць, — прапанавала Натача і сама прысела каля іх, паклала пад куст сваю торбачку.
— Час марнуецца! — сказаў Янг, але таксама апусціўся побач з ёю. — Давай завяжу… — убачыў, што дзяўчынка адною праваю рукою і зубамі стараецца тужэй завязаць вялікі і ўказальны палец на левай. — Адразу відаць, што ніколі малатка ў руках не трымала.
— А я без малатка… Я каменем біла. Раз па цвіку, раз па пальцах… Са скрынак навыцягвала цвікоў, а яны ржавыя, слабыя.
— А каб сякераю трэба было рабіць, то пальцы паадсякала б?
— Што я — дурная?
— Дай пахукаю, не вырывайся… Я ведаю, як баліць, калі па кіпцю смальнеш… І ў нас во мазалі ад вёслаў, а мы не хнычам.
— А я хіба хныкаю? Ён лёгенька дыхаў на Натачыны пальцы. У сэрцы разлівалася пяшчота.
— Пазногці чорныя, панабягалі крывёю… Пазганяе, мабыць… — Натача не вырывала ад яго руку.
— Так, так, так… — пачулі голас Абдулы і ўздрыгнулі, адхіснуліся адно ад другога. — То ў вас, можа, каханне, хі-хі?
Абдула ляжаў успёршыся на локаць, скаліў вялікія зубы.
— Абдулячка… Па шыі заробіш!
— А я ляжу ды любуюся: так шчабечуць, так шчабечуць — як птушачкі.
— Сціхні, сказана! І хопіць валяцца, каля возера наляжышся. Натача, ты бяры Тота і вядзі нас.
— Раскамандаваўся… — Абдула сеў, на ўвесь рот пазяхнуў, ледзь сківіца не вывіхнулася, а потым нагнуўся і тоненька брахануў на вуха сабаку: — Гаў! Гаў!
Тота ўсхапіўся, ашалела закруціў галавою туды і сюды, паспрабаваў натапырыць віслае вуха. Абдула сказаў:
— Чаго круцішся? Пад'ём! Натача рассмяялася.
— Ой, дык гэта ты такі, Абдула?
— Ой, а гэта ты такая, Натача? — перакрывіў яе Абдула. Устаў, прыклаў руку да сэрца, схіліўся ў паклоне: — Мілэдзі, прыміце маё шанаванне!
— Здароў,— проста працягнула яму руку Натача. — Значыць, так, хлопчыкі. Будзем кіраваць просценька на гарадскую звалку.
— Не хачу я на звалку! Я яшчэ жыць хачу! — прыкідваючыся дурнем, захныкаў Абдула.
Янг шырока крочыў за Натачаю і ўсміхаўся. Расказаў ёй, што гэты чорны сабачка — знакаміты іншаземец Тота.
Натача і праўда прывяла на смуродную гарадскую звалку — зарослую па баках кустамі катлавіну паміж пагоркамі. Некалькі грыфаў з голымі шыямі і брудна-шэрых буслоў марабу, цяжка махаючы крыламі, неахвотна ўзляцелі на засохлую акацыю.
Стрымліваючы дыханне ад смуроду, Натача вывела хлопцаў на заходні бок катлавіны, ускарабкалася на адну скалу, на другую. «Во!» — паказала сабе пад ногі. Хлопцы пакідалі груз унізе, палезлі за ёю. Абдула расчаравана свіснуў.
— І з гэтым хламам вы думаеце нешта намыць?!
Каля Натачыных ног ляжала ў яміне рыжае ад іржы некалі ацынкаванае вядро з прабітымі ў дне дзіркамі. Ляжаў і эмаліраваны тазік, эмаль з дна ўся паадбівана. Дзірачкі ў тазе былі прабіты драбнейшыя і больш густа. Усе зазубрыны вытыркаліся вонкі, не так, як у вядры — усярэдзіну. Абдула футбальнуў нагою вядро, і яно са звонам паляцела на дно катлавіны, выпудзіла худога сабаку, які падцяў хвост і кінуўся ў кусты.
— Ты што? — раззлаваўся Янг. — Бяжы, футбаліст, за «мячом».