Выбрать главу

— Што ў цябе? Давай, давай… Ну, пускай жа! — Янг і другою рукою патузаў.— Ласт?! Дальбог, ласт… Ну й Бобі, ну й малыш! Каб ты ведаў, які ты малайчына! — пяшчотна пагладзіў яго, павадзіў за нос. — А другі дзе? Можа, і другі знойдзеш? Шукай, братка, шукай!

Мармытнуў штосьці Бобі, а зразумеў ці не? Мабыць, не, бо не ссоўваўся ў ваду, ляжаў і чмыхаў дыхалам, песціўся пад Янгавай рукою. Янг папхнуў яго ў рострум, ссоўваючы: «Плыві, плыві! Шукай!»

Не бачыў, паплыў ці не паплыў. Здалося толькі, што ўздыхі і ўсплёскі наўкол пачасціліся. Многа ўздыхаў! Падплылі сюды, мабыць, усе дэльфіны.

— Ласт другі шукайце! Маску шукайце! Ну, што ж вы?

Ніхто не паплыў, загаду не разумелі. Услухоўваўся скрозь шум вадаспаду і, здаецца, чуў іхнія ўздыхі і ціхае паплюхванне.

Янг добра абмацаў ласт. Раменьчыка не было, адарваўся разам з вушкам. Але гняздо для нагі было цэлае. Ён адразу сунуў туды правы ступак, «абуўся». Не хочацца зноў лезці ў ваду, а трэба. Мог бы яшчэ пацярпець, не піць, але рашыў наліць страўнік вадою — не так будзе балець. Пасвістаў: «Ты дзе, Бобі?» Намацаў рукамі дэльфіна. Бобі!.. Слабак гэты Бобі, от каб Дзік слухаўся. «Сюды, сюды…» — адварочваў яго галаву бліжэй да скалы, управа. Локаць перакінуў, звесіў на той бок Бобі і далоняй ціскаў на левы бок, кіраваў. Два арыенціры — скала справа і шум вадаспада. Калі паплыве назад, будзе таксама імі кіравацца. Іначай не знойдзеш тую пляцовачку, дзе адпачываў. Малая яна і няроўная, спадзістая, але што рабіў бы без яе? Можа, дзе і лепшая ёсць, але паспрабуй знайдзі ў гэткай цемры!

Сцяна пад праваю рукою падавалася на Янга. Гэты пячорны завулак таксама звужваўся, як і той храмападобны. Шум і плёскат памацнелі, у твар паляцелі пырскі. Ззаду пачуліся кароткія трывожныя свісты, мабыць, дэльфіны плылі за ім і Бобі. Пачуўшы сігналы, Бобі адразу крутнуўся пад рукою, як верацяно, вырваўся і сам засвістаў трывожна. І ў гэты момант Янг каленьмі намацаў камяні, нагрувашчаныя абломкі, зачапіліся за іх рукі. «Дуралобы… Баяцца лезці сюды… А як жа мяне ратавалі і не баяліся? Нешта ж зацьміла ім розум, змусіла кінуцца на дапамогу чалавеку».

Асцярожна падняўся і ледзь астояўся: у ногі білі буруны-вадавароты. Працягнуў рукі ўперад, у невядомасць, і халодная вада хлынула па руках да плячэй. Напаўняў далоні і піў, піў, ледзь не лопаўся ад вады, а ўсё піў. І думаў: што рабіць далей?

Можна прабрацца назад на сваю пляцоўку і драмаць, чакаць раніцы. Але ці зменіцца што раніцаю? Толькі ў Храме была хоць нейкая крыха святла, але там няма ніякага выхаду. І тут, у Вадаспадным гроце, няма. Правільней, шчыліна ёсць, але вядзе яна ў возера. Пра тое, каб выбрацца праз гэты лаз, нельга і думаць. Проста загадка, як сюды ён трапіў і не захлынуўся насмерць.

Значыць — шукаць, шукаць, шукаць… Пакуль ёсць крыха сілы, пакуль не скалеў зусім — шукаць!

Па таму ж прынцыпу — правая рука павінна ўвесь час абмацваць сцяну. Трымацца толькі правай сцяны, і ў рэшце рэшт прыйдзеш на тое ж самае месца. «А калі не на тое, то ў Храм, а з Храма я ўжо ведаю, як дабрацца да той пляцоўкі… Калі нічога лепшага па дарозе не абмацаю… ці выхаду не знайду».

Асцярожна, хістаючыся пад ударамі патокаў, павярнуўся спінаю да вадаспаду. «Ты дзе, Бобі?» — Янг ужо смялей рынуўся грудзямі на ваду. «Плыві сюды!» — пасвістваў і адплываў ад вадаспаду ўсё далей. Нарэшце ўлавіў, што вада каля яго закалыхалася па-новаму, не так, як ад вадаспаду, здаецца, пачуў і ўздыхі дэльфінаў, тонкае «кр-рын-н, пр-рын-н…» каля твару. Выкінуў руку ўперад і намацаў малыша, учапіўся за спінны плаўнік. «Управа, Бобі!» — павярнуў крыху яго за рострум. І той зразумеў, паплыў правей. Янг запрацаваў адным ластам, памагаючы яму. Але праз якія метры два Бобі рэзка звярнуў улева. «Ты што…» — не паспеў спытаць, як стукнуўся галавою і правым плячом аб слізкі і востры выступ.

Так, забывацца тут нельга. І больш давяраць Бобі. Малыш нібы канчаткова зразумеў, што ад яго патрабуецца. А каменная сцяна то падавалася ўправа, і даводзілася заплываць у кожны выгін, то раптам вытыркала, і зноў трэба было плысці лішнія метры. «Эх, каб быў ліхтар!»

Яшчэ колькі прагібаў і выступаў… І раптам здалося, што вада заружавела, нават задралася чагосьці ўгору, як вадаспад. Ціхі вадаспад, бясшумны. Гэтая хмара ружовасці справа чымсьці перарэзвалася, нібы хтосьці правёў ломаную лінію паміж ёю і чарнатою. Кантраст паміж чорным і ружовым з кожным ударам ласта павялічваўся, вада ўперадзе ўжо не свяцілася знутры — ад яе адляталі водбліскі. Вочы, пакуль падплываў, прывыкалі да большага святла, хоць трэба было моцна жмурыцца, каб не так рэзала. Што там? Ад нецярплівасці грабянуў колькі разоў праваю рукою, думаў ужо, што там выхад і адтуль падсвечвае вечаровае (ці мо ранішняе ўжо?) сонца. І раптам крыкнуў ад болю ў вачах, выпусціў з-пад рукі Бобі, прыціснуў да вачэй далонь. Інстынктыўна павярнуў назад — небяспека! Але Бобі не адплываў, не ўцякаў, паблізу мірна пыхкалі астатнія дэльфіны. І Янг, зажмурыўшыся як мага, зноў павярнуў да святла…

На няроўнай каменнай сцяне гарэла электрычная лямпачка. Гумавы чорны провад вытыркаўся каля сцяны з вады і лез угору да лямпачкі, як ліяна. Ззяла лямпачка, як дзіўны, казачны плод, ад яе разляталіся ў бакі мірыяды танюсенькіх і балючых промнікаў-іголак. Яна асвятляла шырокую пляцоўку. І вісела гэтая лямпачка, аказваецца, на процілеглай сцяне новага, трэцяга грота-адгалінавання.

«Чаму бачыў яе з Храма і з Вадаспаднага?

Як павернуты ўваходы ў іх да гэтага, трэцяга грота?» — думаў Янг, падплыўшы да асветленай пляцоўкі і ўхапіўшыся за бераг адною рукою. Другою прыкрываў вочы, пакінуўшы тоненькую шчылінку паміж пальцаў. Разгледзеў спачатку штосьці нагрувашчанае і прыкрытае рагожай — управа ад лямпачкі. Потым рашыў агледзець усю пляцоўку па парадку. «Няўжо тут людзі бываюць?! Можа, і цяпер яны ёсць, але прыхаваліся?» Паварочваў галаву як мага далей управа і ўлева, каб убачыць, што робіцца за межамі пляцоўкі, і не мог нічога разгледзець — чарната. Невядома было, ці далёка ўправа цягнецца пляцоўка і закутак-цясніна, у які не заплываў, не абмацваў. Улева ад тоўстага гумавага провада таксама ўгадваўся зацемнены прогіб. Столь над пляцоўкай праглядвалася, яна была невысокая, скошаная да цэнтра пячоры.

Асцярожна, на каленях і руках успоўз на пляцоўку, асцярожна ўстаў, слухаючы, як ільецца з адзення вада і шаргацяць клюшнямі, разбягаючыся, крабы. Некаторыя — боўць, боўць — скідваліся ў ваду, некаторыя затойваліся ў выемках, выстаўляючы вочы-перыскопікі. Янг няўклюдна шлэпаў ластам, і калені дрыжалі ад хвалявання. Даклыпаў да прыкрытай кучы, тузануў рагожу. Адразу пачуўся металічны бразгат, са звонам ссунулася пад ногі такая самая чарпалка, як і тыя, што насілі ў зубах дэльфіны ў дэльфінарыі. Усіх чарпалак у сцірце Янг налічыў дзесяць. Падняў тую, што ўпала, для нечага пастукаў пазногцем аб днішча. Не з жалеза зроблена, не вельмі цяжкая, а на заднім борціку — паўкруглы выраз.

Ланцуг замкнуўся… Тыя золаташукальнікі на возеры, доўгі Піт з кампаньёнам маюць дачыненне і да пячоры. Дэльфінаў Судзір таксама не так сабе навучаў: не басейн меркаваў чысціць, а каб маглі чэрпаць на дне мора ці тут, у пячоры, пароду, выносіць наверх. Усё рабілася па адным плане! Кампанія Піта атруціла і Малу, і дэльфінаў пакрала, запраторыла сюды. Злачынцы, самыя сапраўдныя злачынцы!.. Лагер на беразе мора, абгароджаны дошкамі, што колісь разглядаў з Амараю, таксама іхні. Можа, стаіць якраз над уваходам у пячору.

«А той балван-афіцэр уваліўся да Крафта: «Мы ўсё агледзелі ў лагеры Піта… Няма ў іх дэльфінаў, няма загародак у моры». Сказаў бы лепш, што і не спрабаваў шукаць… У самае гняздо іхняе трапіў… Ух, каб толькі выбрацца! Накрылі б тут усіх, як вераб'ёў начоўкамі…» Хацеў ужо боўтнуцца з пляцоўкі ў ваду, плысці як мага далей адсюль, каб дзе схавацца. Але развага ўзяла верх: «Зараз жа тут нікога няма. Бо наверсе глыбокая ноч. Спяць у лагеры ўсе». Толькі ў такі час Янг і можа плаваць беспакарана. А ўдзень — хавацца. Толькі дзе? Калі яны з'явяцца тут з электрычнымі ліхтарамі, то знойдуць ураз. Пад вадою ж доўга не выседзіш. «А чаму і не? Засвеціць, а я нырну… Адвядзе ўбок — вынырну… Не, лепш адразу шукаць выхад адсюль… Куды вядзе гэты провад?»