Здалося, што вада тут значна цяплейшая, нібы на самай паверхні мора. І гэта насцярожыла больш, чым нясцерпны звон у галаве і колкі боль у вушах. Але спяшаўся, як і раней, мітусліва намацаў за пазухаю «лялькі». Хацеў голаю рукою прапхнуць іх на той бок гарачых пухіркоў, але зноў жа спахапіўся. Сагнуўся як мага на левы бок і пачаў боўтаць нагою, стараючыся ластам праштурхнуць згортачкі на той бок заслоны. «Лялькі» не слухаліся, скакалі ўгору-ўніз, як камары, «таўклі кашу». Некалькі разоў ласт кранаўся пухірковага полага, і нагу нібы тачылі мурашкі. Паспеў заўважыць, што самы беражок ласта скручваўся і раставаў ад пухіркоў, як ад агню, кавалачкі адвальваліся і ападалі на дно.
Ад болю ў вушах ужо хацелася крычаць немым крыкам. Убачыў, як шкло ў масцы знутры раптам укрылі чырвоныя крывяныя падцёкі. У нейкім адчайным першабытным жаху загроб рукамі, замалаціў нагамі (забыў і пра пуцяводны провад!)… Наверх, хутчэй назад, да паветра!
І выплыў наверх, але раней, чым трэба, бо стукаўся, абдзіраўся аб няроўную каменную навісь столі, укрытую ракушкамі. Ледзь не ў агоніі драў кіпцямі столь, змагаўся з жаданнем выдыхнуць, каб не разарваліся грудзі. Паветра! Калі будзе тое паветра?!
Ледзь не трацячы прытомнасць, успоўз крыху на Крабавы пляж, ірвануў маску. Ляжаў ніцма.
Пад шчакою і носам расплывалася цёплая лужынка крыві. Паволі, як макрыца, поўз крывяны струменьчык і з правага вуха…
Раздзел чацвёрты
1
Радж бег да Амары. Калі на каго натыкаўся ўпрыцемку, мармытаў: «Прабачце!» — і яшчэ больш прыспешваў сам сябе.
Швейцар у дзвярах «Лятучай рыбы» не пазнаў яго і хацеў заступіць дарогу — «Няма месцаў!». Але Радж так глянуў на яго, так грабянуў-адхіліў з дарогі, што той ажно папярхнуўся і разгублена заазіраўся, шукаючы каго на дапамогу.
— Аніль, падмяні мяне на маіх століках! — крыкнуў некаму Амара ў другой частцы залы і паспяшаўся насустрач. Яго таксама ўразіў Раджаў твар. — Што здарылася? — адразу пацягнуў Раджа да службовага століка, паказаўшы буфетчыку два пальцы. — Расказвай…
Радж сядзеў некаторы час, заціснуўшы галаву далонямі, цяжка дыхаў.
— Ведаеш… Ён ашукаў мяне! Вакол пальца абвёў! А Натача прыбягае… Прапаў, не выплыў!
— Хто ашукаў? Хто прапаў? Гавары толкам! — Амара сеў побач з Раджам, супакойліва, як малога, пагладзіў па плячы.
— Янг… Хто ж яшчэ! Праклятае возера… І трэба ж было вам на яго ўзбіцца!
Рука Амары каўзанула з пляча. Абодва моўчкі няўцямна глядзелі на бакалы з півам, што прынёс і паставіў ім буфетчык. Абодва пагорбіліся, нібы і на плечы Амары лёг неймаверны цяжар бяды. Але не ўсё было зразумела, і ён, вымучваючы словы, распытваў больш, пакуль не ўявіў усё, што адбылося.
— Што рабіць, Бессмяротны? Нікога больш у мяне не засталося… — Радж угнуў галаву, з усёй моцы заціскаючы рот, скрыгочучы зубамі, каб не застагнаць. — Жыць не хочацца…
— Перш за ўсё — вазьмі сябе ў рукі. Нягледзячы ні на што, трэба жыць. Трэба! Цяпер кожны сумленны чалавек на ўліку. Мы ўжо не належым толькі сабе, не можам самі распараджацца сваім жыццём.
— Гэта — у будучым. Ты мне скажы — цяпер што рабіць?!
— Пайсці і пастарацца хоць крыху адпачыць. Раніцы трэба дачакацца… І будзем шукаць… Аднаго не магу зразумець: чаго ён з акваланга вылузаўся?
— Магло быць глыбіннае ап'яненне… Я ж яму нічога пра гэтае ап'яненне не гаварыў… Толькі пра элементарную тэхніку бяспекі… Хіба я мог падумаць, што ён будзе апускацца на такую глыбіню? Адзін, без усякай страхоўкі!.. Я і то яшчэ ні разу на такую глыбіню не спускаўся.
— Ідзі, дружа, дадому. Паспі, калі зможаш… Цяжкі будзе заўтра дзень. Я да цябе прыйду, як толькі развіднее. А ноччу нічога не зробіш, нічым яму не паможаш.
«Паможаш…» Хоць бы цела знайсці… Хоць бы цела…» — роспачліва думаў Радж.
Піва нават не крануў. Пайшоў ад стала моўчкі, не развітаўшыся.
2
Натача кончыла лупіць доўгі, як пакалак, крывы клубень ямса. Парэзала на кружочкі, каб абсмажыць. І тут вярнуўся Радж.
— А я і забыўся табе сказаць… Макароны ж ёсць вараныя. Еш.
— Гэта я на раніцу падсмажу, з сабою возьмем. — У Натачы горна дрыжалі губы.
— У Крафта яшчэ агонь гарыць — забягу. Мо дасць «Нептуна» на заўтра, — сказаў Радж ціха, як прыбіты, і выйшаў.
— Ага, схадзі,— як гаспадыня, згадзілася Натача. Падымаўся Радж па скрыпучай лесвіцы цяжка, па-старэчы.
Для прыліку пастукаў, але дзверы адчыніў, не чакаючы адказу.
За сталом Крафта сядзеў, уткнуўшыся ў паперы, Судзір.
— А дзе… містэр Крафт? — спытаў здзіўлена.
— Быў ды сплыў…— неахвотна падняў галаву Судзір. Выгляд незадаволены: перашкодзілі.— Праўда, заўтра яшчэ зможаш яго пабачыць — будзе тут з натарыусам. І ў Англію паедзе.
— У госці? У водпуск? — усё не мог ачомацца ад такое неспадзяванкі Радж.
— Многа пытанняў задаеш. Гавары, што ты хацеў…
— Я хацеў… З гаспадаром мне трэба было б пагаварыць.
— Слухаю цябе, — Судзір паглядзеў на ручны гадзіннік.
— Дык ты… дык вы…
— Можаш гаварыць «ты», як і раней. Я не пакрыўджуся. Праўда, былі ў нас сутычкі па рабоце… Але дзе іх не бывае? Служба ёсць служба. А хто старое ўспомніць, таму вока вон.
— Дык што — у цябе цяпер трэба прасіцца… прасіць?!
— Ага. Ніхто не ведае, хто ў каго будзе на памінках. Заўтра апошнія паперы на куплю-продаж падпісваем.
Радж памаўчаў, збіраючыся з духам і з думкамі.
— Гора ў мяне… Янг утапіўся… на Горным… Шукаць трэба ехаць.
— О, богі… Калі ж гэта магло здарыцца? Я ж учора яго бачыў.
— То — учора, а гэта — сёння. «Нептуна» буду прасіць… І каб самога з работы адпусціў.
— Мне з табою трэба пра многае пагаварыць. Але пакуль што і ў цябе клопаты, і ў мяне. На днях абавязкова пагаворым.
— Дык я пра «Нептуна»…
— Возьмеш. Я табе абавязаны, можна сказаць, жыццём… Думаю, што потым усе страты ад прастою нагоніш. Так?
— Так, містэр Судзір.
— Ну, нашто так афіцыйна? Я хацеў бы, каб адносіны паміж намі засталіся сяброўскія. Бывай! — крыху прыўзняў над сталом забінтаваную правую руку.
— Дабранач! Дзякую.
«От як… Праглынуў Крафта — і не папярхнуўся. І дзе ён грошай столькі на гэта ўзяў? Зарплата ў яго была толькі напалавіну большая за маю…»
Чырвоныя губы выдадуць таго, хто жаваў бетэль. І сляпому відаць: сам Судзір прыклаў руку да разарэння Крафта. Іначай не гаварыў бы пра гэта з такім спакоем і задавальненнем. Нават вестка пра гібель Янга не вывела яго з гэтага настрою. А хлапчук жа шчыра любіў дэльфінаў, ахвотна, нават празмерна памагаў Судзіру ў рабоце.
Цесна думкам у Раджавай галаве.
Аддаў тапчан Натачы, а сам, узяўшы трохі чаго пад бок, уладкаваўся на лаўцы на дварэ. За цэленькую ноч нават і на волас не замгнуў. Хворае ўяўленне малявала жахлівыя карціны, і ўсё — пра тое, як гінуў, тапіўся Янг. «Я… Толькі я вінаваты ў гібелі брата… Не дапільнаваў, не дагаварыў таго, што павінен быў гаварыць. А трэба было ўсю ўвагу яму аддаць — і за сябе, і за бацьку, і за маці…»
І быў такі цяжкі момант, так аблягло сэрца болем і пакутамі, што хацеў ужо пакончыць з сабою. Ды застагнала, пачала ўскрыкваць у сне Натача, і гэта крыху ацвярэзіла.
Прайшоў у камору, памацаў Натачын лоб. Ён быў гарачы, аж палаў, і Радж узяў ручнік, схадзіў у душ, намачыў. Выйшаўшы, паслухаў яшчэ, як непакояцца, плюхаюць у басейне запалоненыя дэльфіны.
Ручнік крыху памог, хоць і невялікая была ад яго прахалода. Натача задыхала раўней, толькі ўсхліпвала часам тоненька не прачынаючыся. «Бедная дзяўчынка… Наперажывалася… Нічога не сказала — мо на яе вачах загінуў Янг?»