Jeśli przyjmiemy za prawdziwe i sprawdzone fakty opisane przez Osberna albo raczej wspomnianego wcześniej brata Rogeira, trzeba będzie wyjaśnić Raimundowi Silvie, żeby się nie łudził co do założonej przez siebie łatwości obozowania przy poddanej próbie Bramie Żelaznej czy którejkolwiek innej, bo ta zdeprawowana rasa Maurów nie jest aż tak tchórzliwa, żeby czmychnąć i zamknąć się na siedem spustów bez walki, w oczekiwaniu na cud ze strony Allacha zdolnego odwieść Gałisyjczyków od ich złowieszczych zamiarów. Lizbona, o czym wcześniej już mówiliśmy, posiada domy poza swymi murami, a nie ma ich wcale tak mało, nie są też tylko letnimi domkami albo altankami w ogródkach, jest to raczej miasto otoczone innym miastem, a skoro wiadomo, że za kilka dni, kiedy oblężenie stanie się geometryczną rzeczywistością, wygodnie rozłożą się w tych domach sztaby dowodzenia oraz znakomitości wojskowe i religijne, wreszcie wolne od przymusu znoszenia niewygody namiotów, teraz trzeba będzie ciężko się zmagać, aby wygnać Maurów z tych przyjemnych przedmieść, ulica po ulicy, podwórko po podwórku, taras po tarasie, będzie to bitwa nie krótsza niż tygodniowa, a Portugalczycy zwyciężą tylko dlatego, że w owym czasie byli w przewadze liczebnej, jako że Maurowie nie wyprowadzili z miasta wszystkich oddziałów, a wojsko zamknięte w twierdzy nie mogło wpłynąć na przebieg walk przy użyciu proc i kusz w obawie przed zranieniem albo zabiciem braci, którzy walcząc w pierwszej linii, z własnej albo cudzej woli, mieli zostać poświęceni. Nie gańmy jednak Raimunda Silvy, wszak sam zwrócił nam uwagę, iż jest zaledwie zwykłym redaktorem zwolnionym ze służby wojskowej, nie zna się na sztuce wojennej, choć pośród jego licznych książek możemy znaleźć skrócone wydanie dzieł Clausewitza kupione w jakimś antykwariacie przed wieloma laty i nigdy nie otwierane. Może sam chciał skrócić swe opowiadanie, stwierdzając, że po upływie tylu wieków liczą się tylko główne wydarzenia. W dzisiejszych czasach ludzie nie mają czasu ani cierpliwości do zapamiętywania historycznych szczegółów i drobiazgów, mogło to być dobre dla współczesnych naszego króla Dom Alfonsa I, którzy mieli rzecz jasna znacznie mniej historii do nauczenia, osiem wieków różnicy to nie żarty, dla nas dobre są komputery, instalujemy w nich wszelkie słowniki i encyklopedie, i już, nie musimy mieć własnej pamięci, ale ten sposób rozumowania, powiedzmy to pierwsi, zanim ktoś nas uprzedzi, jest absolutnie i karygodnie reakcyjny, wszak biblioteki naszych ojców i dziadów służyły im do tego samego, ażeby nie przeciążać zbytnio neokory, już i tak wiele robi jak na swój mikroskopijny rozmiar, wciśnięta w dno mózgu, otoczona ze wszystkich stron przewodami, kiedy Mem Ramires powiedział Mogueimowi, Schyl no się, wejdę ci na plecy, możemy sądzić, że to zdanie nie było dziełem neokory, gdzie obok pamięci o drabinach i zdyscyplinowanych żołnierzach znajduje się też inteligencja, zdolność kojarzenia albo wyciągania wniosków przyczynowo-skutkowych, którymi to umiejętnościami komputer nie może się poszczycić, bo wszystko wiedząc, nic nie rozumie. Tak mówią.
Lizbona w końcu została otoczona, byli już zmarli do pochówku, ranni zostali przewiezieni wraz z poległymi na tych samych łodziach na drugą stronę zatoki, a stamtąd dalej wzgórzami, jedni na cmentarz, drudzy do lazaretów, ci w dowolnej kolejności, tamci wedle znaczenia i narodowości. W obozowisku, jeśli pominiemy ubolewanie i płacz nad poniesionymi stratami, jednak niezbyt przesadny, wszak ludzie ci nie są wylewni w uczuciach i niezbyt skłonni do łez, znać wielką ufność w przyszłość i bezgraniczną wiarę w pomoc Naszego Pana Jezusa Chrystusa, który tym razem nie będzie musiał kłopotać się objawieniem, tak jak to uczynił w Ourique, dokonał już wystarczającego cudu, sprawiwszy, że Maurowie, uciekając w popłochu, porzucili na pastwę apetytów wroga, to znaczy naszych, spore zapasy pszenicy, żyta, kukurydzy i warzyw, przeznaczone były do aprowizacji miasta, ale ponieważ nie mogły się w nim pomieścić, zmagazynowano je w piwnicach specjalnie w tym celu wydrążonych w zboczu wzgórza, pomiędzy Bramą Żelazną i Bramą Alfofa. Wtedy to właśnie, przy okazji tego szczęśliwego odkrycia, Dom Alfons Henriques, dając dowód głębokiej wiedzy, której nie sposób było się spodziewać przy tak młodym wieku, miał wtedy trzydzieści osiem lat, był więc prawie dzieckiem, wypowiedział słynne zdanie, które później weszło do obiegu powiedzeń portugalskich, Schowano oto kawałek dla tego, co go zje, i roztropnie nakazał przenieść żywność z tego miejsca, aby nie musiano tak wcześnie wymyślać innego powiedzenia, Biedak prędzej pęknie, niż zostawi, najlepiej dzielić jedzenie, kiedy jest go w bród, podsumował.
Minął już tydzień, odkąd w głowie Raimunda Silvy narodziła się pierwsza z jego błędnych strategii, pomyślał wówczas, że w południe następnego dnia, kiedy wojska ruszyły ze Wzgórza Dziękczynienia, aby zaatakować równocześnie wszystkie bramy miasta w nadziei odkrycia słabego punktu obrony, przez który będą się mogły przecisnąć, albo Maurowie ściągną tam posiłki, osłabiając inne odcinki frontu, dzięki czemu. Nawet nie warto kończyć tego zdania. Na papierze wszystkie plany są jednakowo dobre, jednak rzeczywistość dała dowód swej nieposkromionej pasji, z jaką rozwiewa papiery i drze plany na strzępy. Nie chodzi tylko o przedmieścia zamienione przez Maurów w reduty, ten problem w końcu rozwiązano, choć przy licznych stratach, teraz sprawa polega na ustaleniu, w jaki sposób przedostać się przez tak dobrze zamknięte bramy bronione przez grupy wojowników uczepione wież, które ich osłaniają i chronią, albo w jaki sposób zaatakować mury o tak dużej wysokości, gdzie drabiny nie sięgają, a straże nigdy nie śpią. Wszak Raimundo Silva znajduje się w dogodnej sytuacji, aby ocenić stopień trudności zadania, bo wyszedłszy na balkon, zrozumiał, iż nie musiałby odznaczać się wielką celnością, aby z takiej wysokości zabić lub zranić dowolną liczbę chrześcijan zbliżających się do Bramy Alfofa, gdyby ona jeszcze tutaj była. Szerzy się po obozie plotka, iż pośród naczelnego dowództwa panuje niezgoda, podzielili się na dwie frakcje, jedna proponuje natychmiastowy atak przy użyciu wszystkich dostępnych środków, zaczynając mocnym ogniem zaporowym, aby zmusić Maurów do wycofania się z blanek, i kończąc użyciem ogromnego tarana, żeby natrzeć na bramę i w końcu wepchnąć ją do środka, druga, mniej awanturnicza, broni tezy, że należy rozpocząć tak szczelne oblężenie, żeby nawet mysz nie prześliznęła się do środka ani na zewnątrz, albo inaczej, niech wychodzą ci, co chcą, ale niech nikt nie wchodzi, i w końcu głodem weźmiemy miasto. Argumentują przeciwnicy pierwszej tezy, że sukces, to znaczy zwycięskie wkroczenie do Lizbony, opiera się na fałszywej przesłance, którą jest założenie, iż przygotowanie artyleryjskie wystarczy do wypchnięcia Maurów z blanek, Takie stawianie sprawy, drodzy koledzy, oznacza dzielenie skóry na niedźwiedziu, oni na pewno nie oddadzą pola, wystarczy, że przygotują sobie jakąś osłonę, jakieś daszki, pod którymi się schowają, i w ten sposób całkiem bezpiecznie będą nas razić z góry albo wylewać nam na plecy wrzący olej, co mają w swym obrzydliwym zwyczaju. Odpowiadają zwolennicy natychmiastowego ataku, że czekanie na to, aż Maurowie się poddadzą z głodu, nie jest godne tak wybornej szlachty jak ta, która się tam zebrała, i że wystarczającym aktem niezasłużonego miłosierdzia było zaproponowanie im, żeby się wycofali, zabierając cały swój dobytek, teraz już tylko krew może zmyć z murów Lizbony plamę niesławy, która przez ponad trzysta pięćdziesiąt lat zatruwała to miejsce, a teraz nadeszła pora, by czyste zwrócić je Chrystusowi. Wysłuchał król jednych i drugich, jednym i drugim przyznał tylko częściowo rację, bo o ile nie wydaje mu się godne położyć się pod drzewem i czekać, aż spadnie z niego dojrzały owoc, o tyle nie dowierza, iż wariacki atak przyniesie spodziewane efekty, nawet jeśli będą trykały w bramy wszystkie kozły z całego królestwa. Natenczas poprosił o głos rycerz Henryk i wspomniał, że we wszystkich oblężeniach w Europie stosuje się obecnie z najlepszymi wynikami ruchome wieże z drewna, to znaczy ruchome, ale nie za bardzo, bo dla przetransportowania takiego monstrum potrzeba mnóstwa ludzi i zwierząt, ważne jest to, że na szczycie wieży, kiedy osiągnie ona już właściwą wysokość, zbudujemy kładkę dobrze chronioną przed atakami, która stopniowo przysuwać się będzie do murów i po której w końcu jak nieposkromiona burza rzucą się do ataku nasi żołnierze, bezlitośnie roznosząc na mieczach ohydnych psubratów, i zakończył słowami, Wielkie Portugalia odniesie korzyści z naśladowania w tym jako i w innych przypadkach tego, co w Europie nowoczesnego powstaje, choć na początku z pewnością cierpieć będziecie trudności związane z wbiciem sobie do głów nowych technologii, ja znam się na budowie rzeczonych wież wystarczająco dobrze, aby was w tej sprawie oświecić, Wasza Wysokość musi tylko wydać mi rozkazy, jestem przekonany, iż w dniu rozdawania nagród nie pozostanie na liście spraw zapomnianych wsparcie, które Portugalia, mimo potwierdzonej rejterady pozostałych, otrzymała ode mnie w tej decydującej dla swej historii godzinie.