Выбрать главу

Кулдыя́чыць. Гаварыць нявыразна, неразборліва. Поп бегаў кругом нас, задзіраў галаву і кулдыячыў, як індык. Курылка.

Кулёк. Мужчынская верхняя вопратка прамога пакрою з сукна або паўсукна без падкладкі (вядома больш на Віцебшчыне й Магілёўшчыне). На ім быў шэры кулёк з сукна хатняга вырабу, якія ў нас насілі тады, як мелі права браць воўну ад сваіх авечак для хатніх патрэб. Вярнуўся чалавек.

Ку́ля (польск.). Тут: зямны шар. Хіба тут, у гэтай бяздомнай птушцы, не відавочны намёк на пралетарскую клясу, вясковую беднату й ліквідацыю прыватнай уласнасьці на аднэй шостай зямной кулі? «Янка сеяў -- людзі жалі».

Ку́ндаль (польск.). Сабака. Жыву на правох кундаля: захоча -- пакіне, не захоча -- скажа «пайшоў вон!»... Пёрка й іншыя.

Ку́па Куча. Асьцярожна згарнуў сшыткі да купы і недзе схаваў, падалей ад вачэй людскіх. У імя догмы.

Купава́ць (польск.). Купляць. Грошы мне няма адкуль браць, каб купаваць розныя рэчы на кірмашах. Пернікавае сэрца.

Ла́ты. Жэрдкі, прымацаваныя ўпоперак крокваў. Страха яе дзе-нідзе правалілася, і, як рэбры абгладанай ваўкамі жывёлы, тырчэлі кроквы і латы. Курылка.

Лаху́дра. Неахайны, апушчаны чалавек. А ну, адчыняй там, кулацкая лахудра! Дзікі вецер.

Ле́ра. Ліра. Даўнейшы народны беларускі струнны музычны інструмант з клавішамі і корбай. Ляпей жабрачы лёс, у рукі кій, за плечы торба; ляпей страха нябёс, бясконцы шлях і леры корба. Партыйны таварыш.

ЛесБел. Орган дзяржаўнага кіраваньня лясной гаспадаркай БССР. Плян нарыхтовак лесу нашы бюракраты склалі, у Маскве зацьвердзілі й перадалі ЛесБелу для выкананьня, а пра тое, што няма каму й няма на чым вывезьці лес, забыліся... Партыйны таварыш.

Лётнішча (польск.). Аэрадром. Ня ведаю, дзе цяпер сям’я. Жыла тут недалёка, на лётнішчы. «Янка сеяў -- людзі жалі».

Лі́тня. Рудня, рудніца. Невялікі завод, дзе выплаўлялі жалеза, медзь, чыгун. Паўстанцы Кастуся Каліноўскага ўрахумілі закінутыя дзьве літні, у якіх выраблялася зброя... Першыя цаглінкі.

Лі́штва. Драўляная планка. Піліп павёў позіркам па ліштве сваёй дубальтоўкі і потым націснуў на язычок курка. Воўчым сьледам.

Лонка (польск.). Луг. А я ведаю такія цудоўныя мясьціны: лес, рэчка, як люстэрка, лонка з краскамі!.. Пёрка й іншыя.

Макі́тра. Макацёр. Гліняная пасудзіна, вузкая ўнізе і шырокая зьверху, у якой звычайна труць мак, ільняное і канаплянае семя. У слоіках ды макітрах ляжала масла ды сыры. У імя догмы.

Ма́па (польск.). Геаграфічная карта. Прытока гэтая паказаная толькі на самых падрабязныхмапах... Летапісная Няміза.

Мех. Тут: прыстасаваньне для нагнятаньня паветра ў кавальскім горне. Потым, калі мех пачне ямчэй разьдзімацца, вуглі разгарацца... Курылка.

Млосьць. Млоснасьць. Няпрыемнае пачуцьцё слабасьці. Млосьць разьліваецца па целу. Дзікі вецер.

Мры́йнік. Той, хто мрые, марыць; лятуценьнік. -- А ўсё-такі прыехалі?! -- зьдзівіўся -- Гэта ўжо ня мрыйнікі, а цэлыя пакутнікі... Хмары над Бацькаўшчынай.

Мунду́р (польск.). Мундзір. Бачыш, цурацца цяпер стаў нашага мужыцкага побыту, як начапіў энеральскія лычкі на мундур... Ападкі.

Мутаўза́. Моцны вецер са сьнегам. Але вось у мутаўзе мяцеліцы вымалёўваюцца будынкі Гарасёвага хутара. Дзікі вецер.

Мушта́рда (польск.). Гарчыца. Гледзячы на яго, роіліся ўспаміны з гадоў мінулых, і тады, быццам-бы наяве, пахла смажанай скваркай, вясковай каўбаскай: з часначком, перчыкам і нямолатай муштардай. Партыйны таварыш.