La plago de tiu ĉi socio estas en tio, ke la tuta socia lukto en natura historia procezo malleviĝis sur la sovaĝan banditan nivelon de perforto, simile al triba malamo, kiu konis nur la celon de akiro de potenco, de manĝo, de inoj.
Iam luktantaj flankoj estis ligitaj per certaj moral-religiaj fundamentoj kaj iliaj celoj estis — enradikigi siajn kredon, socian organizon kaj vivregulojn. Sed nun lukto por potenco tute malatentas homon. Ĉio eblas, potenco estas permesita al iu ajn — kiu sukcesos atingi. Tiuj abomenaj metodoj de ĉiopermeso enradikiĝis ĉie kaj estas uzataj en familio kaj en scienca laboratorio, en teatro kaj en vendejo, ne dirante eĉ pri potenc-organoj. Kaj estas plene perditaj la honoro kaj la digno de la homo, iĝintaj nun objekto de neniigo.
Tiun teruran staton de senkredeco, skeptiko, nekompreno de la vojo naskas interalie ankaŭ skizofrenio. Laŭ sekretaj kalkuloj, sur Tormans ĉirkaŭ sesdek procentoj de la loĝantaro estas psike malsanaj. Ĝis nun la «mavoj» malestimis ĉion, kaj la «lovoj», teruritaj de la «serpentuloj», vivis en konstanta timo. Nun maturiĝas krizo. La «mavoj» kaj la «lovoj» komprenis, ke vivi tiel ne plu eblas, necesas forĵeti trompon kaj mensogon, per kiuj oni ilin implikis. Se ni sukcesos montri al ili la veran vojon, detrui la malfidon — tiam eblos reveni hejmen!
«Ŝipo — startu!» Kiom da tagoj ankoraŭ necesos atendi tiujn miraklajn vortojn! Kiom da tagoj ankoraŭ necesos pasigi en la mansardo kaj la subteraĵo, ĝis ŝi ricevos rajton diri tiujn vortojn al Grif Rift, kiu pro maltrankvilo iĝas ĉiam pli malpacienca. En la proksimaj tagoj ree okazos malfacila intervidiĝo kun li per SDP. Necesas ankoraŭ unu naŭpiedulo aŭ almenaŭ ĝia projekciilo por instalo en la Sanktejo de Tri Paŝoj.
Ekdormante, Rodis kun sopiro pensis pri sia «Mezuro», kiel pri viva estaĵo, restinta en la ĝardenoj Coam.
Ŝi vekiĝis ĉe unuaj radioj de la suno kaj apenaŭ sukcesis fari matenan gimnastikon, kiam aperis «lilulo» kaj deklaris pri vizito (ili neniam simple venadis, sed nur «vizitadis») de speciala rajtigito de la reganto de Jan-Jaĥ. Iom mirigita per la frua vizito, Faj Rodis renkontis malaltan, diketan oficulon. Oraj serpentoj sur la brusto kaj la ŝultroj atestis pri tre alta rango de la senpera helpanto de la Kvaropa Konsilio.
La «serpentulo» transdonis saluton de Ĉojo Ĉagas. La tera gastino neniel devas trakti sian transloĝigon kiel ekzilon aŭ malfavoron flanke de la reganto. La Granda kaj Saĝa decidis, ke en la palaco ŝi estas soleca kaj al ŝi estas pli agrable esti pli proksime al siaj kunuloj.
Rodis, kaŝinte rideton, dankis, aldoninte, ke ĉi tie ŝi estas same malproksima de la urbo, kiel en la palaco.
La oficulo suspiris kun ŝajniga ĉagreno. Jan Gao-Juar, diris li, trovos rimedojn, por provizi ŝin per gardo, kiu ne malhelpus en promenoj laŭ la ĉefurbo. Rodis esprimis afablan dubon. La «serpentulo» demandis, ĉu bone zorgas pri ŝi la homoj, destinitaj por tio. Iom parolinte pri bagateloj, li ekstaris. Lia enuanta, malsprita vizaĝo iĝis atenta, la akraj saĝaj okuloj ekkuris laŭ la flankoj. Li kliniĝis al Rodis kaj apenaŭ aŭdeble demandis, ĉu ŝi povas ŝalti maŝinon por defendo kontraŭ subaŭskultado. Kapjesinte, Rodis turnis ciferplaton de la naŭpiedulo, ekstaris antaŭ la foteloj kaj elmetis platetojn de la radiiloj. La magneta radio ĉirkaŭkuris angulojn de la ĉambro, la faldojn de la kurtenoj kaj la meblaron por la okazo, se tie oni instalis novajn aparatojn. La trankviligita oficulo ree eksidis en la fotelon kaj, ne deŝirante persistan rigardon disde Faj Rodis, ekparolis pri malkontento de la popolo pri la potenco kaj pri la nuntempa vivo. Iuj superaj ranguloj, komprenante tion, pretas ŝanĝi la nunan regadon. Speciale, li havas en la manoj la «lilulojn», estratajn de Jan Gao-Juar mem. Se Faj Rodis helpus al li, do la potenco de Ĉojo Ĉagas kaj de la tuta Kvaropa Konsilio falus.
— Kion mi, laŭ vi, devas fari por tio? — demandis Rodis.
— Tre malmulte. Donu al ni kelkajn viajn maŝinojn, — li oblikve rigardis al la SDP, — kaj elpaŝu televide kun deklaro, ke vi estas sur nia flanko. Ni promesas aranĝi tion.
— Kaj kio okazos post la faligo de la potenco?
— Al vi, teranoj, estos plena libero de moviĝo laŭ la planedo. Loĝu ĉe ni kiom ajn, faru kion ajn! Kaj kiam venos la dua stelŝipo, do por ĝi same estos neniaj limigoj.
— Tio estas por ni, gastoj, kaj por la popolo de Jan-Jaĥ?
La «serpentulo» sulkigis la brovojn, kvazaŭ Rodis faris sentaktan demandon. Li komencis longe kaj implikite paroli pri maljustaĵoj, amasaj ekzekutoj kaj torturoj, stultaj oficuloj, kotanimeco de la tri anoj de la Kvaropa Konsilio kaj de la plimulto de la Supera Kunveno, speciale elektita de Ĉojo Ĉagas el la plej malkleraj kaj malkuraĝaj homoj. Sed Rodis senkompate revenigadis lin al la esenco de la demando, petante listigi tiujn realajn ŝanĝojn en la vivo de la planedo, kiuj sekvos post la faligo de la Kvaropa Konsilio.
La «serpentulo», kolerante, mordadis la lipon, tamburadis per la fingroj laŭ la fotelo kaj, kompreninte, ke ne eblas limiĝi per ĝeneralaj vortoj, komencis listigi:
— Ni pligrandigos kvanton de amuzoj. Dum mallonga tempo konstruos multajn Domojn de Amoro, Fenestrojn de Vivo, palacojn de ripozo sur bordoj de la Ekvatora maro. Forigos la limigojn pri erotikaj spektaĵoj, neniigos la responson de viroj pri la komenca stadio de edukado de infanoj… Ĉion ĉi — por ambaŭ klasoj. Nu, kaj speciale por la «lovoj». Necesas forigi malpermeson al elsendoj el la kosmo. Mi ne vidas en tio ian danĝeron por la ŝtato. La elsendoj estas malofte kapteblaj kaj nekompreneblaj…
Rodis estis silente esploranta la oficulon, penante kompreni konsekvencon de liaj pensoj, poste malrapide diris:
— Vi abolos la leĝon pri frua morto; nek «lovoj», nek «mavoj» plu ekzistos. Ne nutros infanojn per falsitaj manĝaĵoj! Malŝparos centoble pli da rimedoj por edukado, por pli bonaj lernejoj, vojaĝoj, por ĝenerala plibonigo de la vivo. Konstruos pli da malsanulejoj, manĝejoj, loĝejoj. Kreos muzeojn. Aliaj estos sciencoj, artoj. Ni helpos al vi ŝanĝi kaj plibonigi multon en la vivo de la popolo.
— Ho! Ĉio ĉi estas multe pli malfacila. La planedo estas tro malriĉa post la Jarcento de Malsato. Ne eblas ĉion fari tuj. Multaj niaj tradicioj estas necesaj. Kaj kredu, la «mavoj» estas feliĉaj, en sia maniero, certe. — Li atente rigardis al Rodis kaj eldiris: — Ĉu vi scias, ke la historia procezo similas al pendolo, balanciĝanta antaŭen kaj malantaŭen, pasanta pintojn de kontraŭaĵoj kaj profundan dekadencon. Kun nia venko la pendolo balanciĝos al pinto de ekonomia intenseco de la vivo — kaj tiam…
— Sed tio ja estas malĝusta! La fakta iro de la historio estas alia. La pendolo estas nur metaforo, elpensita de unulinie pensantaj homoj, ne sciantaj dialektikon. La metaforo naskiĝis el suferoj de homaj amasoj dum etaj ŝanĝoj de la regsistemo, sen ĝia radika ŝanĝo. Ja nenio ŝanĝiĝus, se oni akceptus doktrinon, kontraŭan al la antaŭa, rekonstruus la psikologion, adaptiĝus. Pasos tempo, kaj ĉio falegos, kaŭzante nenombreblajn malfeliĉojn. Viaj ekonomikistoj ne scipovas antaŭvidi kaj defendiĝi kontraŭ la kvante-kvalita natura pulsado de la vivo. La afero de la homo estas — neniigi tiujn «pendolajn» suferojn.
— Ni lasu malproksimajn konsekvencojn! Ĉu nur la sola kresko de amuzoj ne estos valora atingo por la popolo?
— Certe, ne estos! La fendo inter la mizera vivo kaj la amuzoj iĝos des pli terura, ju pli forta estas la iluzio. Malriĉiĝo kaj malvastiĝo de individua kaj socia vivo de la homo ĉiam pli disiĝas de tiuj nerealaj vizioj, per kiuj oni lin narkotas. Artefarita grandeco, streĉiteco, pleneco de sentoj en iluzioj kaŭzas disfendiĝon de la psiko inter la fantoma mondo kaj la vivrealo.
— Do, vi ne kredas je ni, ne opinias necesa la renverson?
— Jes. Mi aŭdis nur malplenajn vortojn. Vi kaj viaj kompliculoj ne havas sciojn, ne ellaboris programon kaj ne esploris la situacion. Vi ne scias, de kio komenci, al kio strebi, krom hierarkiaj remetoj en la supera klaso de Jan-Jaĥ.
La «serpentulo» ekstaris kun la ŝtona vizaĝo. Kun peno li deklaris, ke estas ankoraŭ unu peto, pri kiu, li esperas, la teranoj ne rifuzos al li.
— Sciigu al niaj kuracistoj rimedojn por plilongigo de vivo. Kiel vi atingas vian forton kaj belon kaj vivas duoble pli longe ol ni.
— Por kio vi sciu?
— Kiel por kio? — ekkriis la oficulo.
— Ĉio devas havi celon kaj sencon. Longa vivo necesas al tiuj, kiuj estas spirite pli riĉaj, kiuj povas multe doni al homoj, sed se tio ne estas, do por kio? Estas milionoj da vi, zorgantaj pri nenio, krom vi mem, viaj privilegioj, da indiferentaj parazitoj, sen konscienco, moralo, devo. Vi deflankiĝas de viaj rektaj devoj kaj samtempe prenas al vi centoble pli, ol ĉi tie estas donata al ajna alia ano de la socio. Kiaj konvinkoj permesas al vi agi simile al rabistoj, finante la aferon de viaj stultaj antaŭuloj, kiuj elĉerpis la rimedojn de la planedo kaj de la homaro de Jan-Jaĥ? Ĉu via kapo ne turniĝas dum rigardo en la grandegan abismon inter vi kaj la popolo?
La «serpentulo» eligis malklaran sonon, kunpremis la pugnojn, piedfrapis kaj subite impetis al la elirejo.
— Haltu!
La neordinare akra kaj nevenkeble potenca ordono de la tera virino katenis lin al la loko. Obeante, li humile rigardis al Rodis. Tiu per nekapteble rapida movo, karaktera por la teranoj, pasigis la manojn laŭ lia vesto, trovis en la interna poŝo sur la brusto pezan skatoleton kaj revenis al la SDP. Facila klako — kaj ĉiuj registraĵoj estis forviŝitaj. Kaj Rodis remetis la skatoleton. Dum tuta tiu tempo la oficulo staris kiel fosto, ripetadis laŭte: «Mi nenion memoras, tute nenion memoras», — ne sentante, kiel ankaŭ en lia kapo forviŝiĝas memoro pri la okazinta konversacio. Faj Rodis kun siaj naturaj kapabloj ne bezonis IMM-on. La «serpentulo» ektrenis sin al la pordo, riverencis kaj malaperis. Rodis malŝaltis la sondefendon, kaj tuj eksonis signaloj de voko. Aperis bildo de Eviza, maltrankvila kaj pro tio eĉ pli ĉarma.