Уваходзіць Зёлкін.
Зёлкін. Выбачайце, Аляксандр Пятровіч, што я вам думаць перашкодзіў.
Гарлахвацкі (нібы з намаганнем адрываецца ад работы). Я вас слухаю, таварыш Зёлкін.
Зёлкін. Праваронілі, Аляксандр Пятровіч! Ах, як мы праваронілі! Нам даўно трэба было яго прашчупаць.
Гарлахвацкі. Выбачайце, я нешта не разумею… Што праваронілі? Каго прашчупаць?
Зёлкін. Вы мяне добра разумееце, Аляксандр Пятровіч, і ведаеце, пра каго я гавару. Ад мяне цяжка схаваць што-небудзь. Досыць мне было пачуць адно слова, як я адразу здагадаўся, пра каго ідзе гутарка.
Гарлахвацкі. Я вам нічога не гаварыў.
Зёлкін. Мне і гаварыць нічога не трэба, я і так усё ведаю. Я нават ведаю прычыны.
Гарлахвацкі. Якія ж прычыны?
Зёлкін. Брат за граніцай — раз. (Загінае палец.)
Гарлахвацкі. Брат?
Зёлкін. Так, родны брат.
Гарлахвацкі. А яшчэ што?
Зёлкін. Геалагічную здымку збіраецца рабіць у прыгранічным раёне — два. (Загінае другі палец.) Да брата цягне — разумееце?
Гарлахвацкі. Усё?
Зёлкін. Не, не ўсё. Кніга яго шкодніцкая — тры. (Загінае трэці палец.)
Гарлахвацкі. Якая кніга?
Зёлкін. А вось гэта, якую ён у выдавецтва здаў.
Гарлахвацкі. Чым яна шкодніцкая?
Зёлкін. Залежы фасфарытаў паказаны там, дзе іх вельмі мала, і не паказаны самыя багатыя. Хавае для некага — разумееце?
Гарлахвацкі. I вы можаце гэта даказаць?
Зёлкін. Няхай ён раней паспрабуе даказаць, што гэта няпраўда.
Гарлахвацкі. Гм… Як жа вы — ведаеце такія важныя факты і маўчыце? Хочаце, каб і вас пацягнулі разам з ім?
Зёлкін. Баяўся раней. А цяпер, калі за яго ўзяліся, я ўжо маўчаць не буду. Пра брата — у мяне ёсць чалавек, які напіша. Пра фасфарыты і пра здымку ў пагранічным раёне я сам шапну ў выдавецтве і на геафаку, дзе ён лекцыі чытае. У Маскву ж паслаў нейкую сваю працу. Чакае адказу, а таго не ведае, што зараз яму дадуць адказ… А што ён пра вас гаворыць, каб вы ведалі… Тулягу як вучонага ён ставіць вышэй вас.
Гарлахвацкі. Што ж, можа, гэты Туляга і сапраўды вялікія веды мае.
Зёлкін. Веды-то ён мае, але што за карысць! За ўсё жыццё ніводнага радка не надрукаваў. Баіцца. Усяго ён баіцца. Ходзіць і калоціцца. Кажуць, што ён быў у Дзянікіна палкоўнікам.
Гарлахвацкі. Ну, дзе ўжо яму!
Зёлкін. Праўда, праўда! Сёння на вуліцы адзін чалавек пазнаў яго. Дык ён цяпер ні жывы ні мёртвы ходзіць.
Гарлахвацкі (смяецца). Баязлівы ён, гэта праўда. Палкоўнік! Ха-ха-ха…
У кабінет з ахапкам усялякіх пакупак увальваецца Анна Паўлаўна, Зёлкін знікае.
Анна Паўлаўна. Вось палюбуйся, ірад, на сваю жонку! Што я табе — грузавічок, каб гэта ўсё цягаць на сабе?
Гарлахвацкі. Хто ж цябе прымушае?
Анна Паўлаўна. Ці чулі вы! Яшчэ трэба, каб мяне прымушалі дзяцей сваіх адзяваць. (Перабірае пакупкі і кладзе іх на стол.) Жоржыку паліто трэба? Трэба. Штаны яму трэба? Таксама трэба. Славіку коўдру трэба? Ну, і без гэтага не абыдзешся. (Ставіць на стол медны таз.)
Гарлахвацкі. Што ты, звар'яцела?
Анна Паўлаўна. Як гэта — звар'яцела! А што ж, я варэнне ў капелюшы ў тваім буду варыць?
Гарлахвацкі. Дык хіба ж на стол? Тут жа працаваць трэба. Я проста не разумею, нашто ты ўсё гэта сюды прынесла?
Анна Паўлаўна. I яшчэ прынясу. I ванначку прынясу, і прьмус, і пасуду кухонную. Не павалаку ж на сабе дадому.
Гарлахвацкі. Дык ты б рамізніка ўзяла.
Анна Паўлаўна. Дзякую табе за ласку! Вядома ж, ты тры тысячы ў месяц бярэш, што я на рамізніках буду раз'язджаць. Не хворы і сам занесці.
Гарлахвацкі. Каб ты ведала, Нюрачка, як ты мне перашкаджаеш!