К а л і н о ў с к і
(прыслухоўваючыся)
Я чую стук.
М а р ы с ь к а
Аблава!
К а л і н о ў с к і
(апранаючы паліто)
Не бойся. Адчыняй.
М а р ы с ь к а
Не адчыню!
К а л i н о ў с к i
Я праз акно — на дах. Не ўпершыню!
К а л і н о ў с к і вылез на дах,
прычыніў за сабой акно.
Запаліўшы свечку,
М а р ы с ь к a ідзе на грукат,
які не змаўкае на ніжнім паверсе асабняка.
Вяртаецца ў суправаджэнні жандарскага а ф i ц э р а.
К а п i т а н а.
М а р ы с ь к а
Праходзьце. Не чакала.
К а п i т а н
З Новым годам
Вітаць Марыю Юр'еўну я рад!
М а р ы с ь к а
I не адзін, як бачу, а са ўзводам...
К а п i т а н
Дарэмны страх. Я адпусціў салдат.
Нядаўна я мужчынскі бачыў профіль
На шкле акна. Хто гэта?
М а р ы с ь к а
Мефістофель,
Напэўна.
К а п i т а н
Дзе ж ён?
М а р ы с ь к а
Знік праз дымаход.
То першы цуд яго на Новы год.
К а п i т а н
Адказ хоць i містычны, але шчыры.
Ды я не стану вобыск учыняць.
М а р ы с ь к а
Чаму ж?
К а п i т а н
Мне не выгодна цуд штурхаць
На шлях, які канчаецца ў Сібіры,
А пачынаецца раней — з турмы...
Папераджаю, што шукаем мы
Дыктатара Літвы i Беларусі.
Так. Ён жа — Каліноўскі... Спадзяюся,
Астрог Марыю Юр'еўну міне.
За вас баюся... Пасвяціце мне!
М а р ы с ь к а вядзе капітана па выхад.
К а с т у с ь паказаўся ў акне. Адчыніў яго,
саскочыў з падаконніка.
Сеў каля каміна. Увайшла М а р ы с ь к а .
М а р ы с ь к а
А ты ўжо тут?
К а л і н о ў с к і
Азяб. Вярнуўся з даху,
Што з полюса.
М а р ы с ь к а
Дрыжыш?
К а л і н о ў с к і
Але, дрыжу
Ад холаду.
М а р ы с ь к а
I я дрыжу... Ад страху...
Нам трэба ехаць. Ехаць за мяжу!
Нам трэба ашукаць абавязкова
Яе...
К а л i н о ў с к i
Kaгo?
М а р ы с ь к а
Бяззубую каргу,
Якая зноў махнуць касой гатова.
Паедзем. Не пярэч.
К а л і н о ў с к і
Я не магу.
Не маю права.
М а р ы с ь к а
Гэта канчаткова?
К а л і н о ў с к і
Але.
М а р ы с ь к а
Сагрэўся?
К а л i н о ў с к i
Не.
М а р ы с ь к а
Што ж!.. Чаркай рому
Сагрэем, Яська, кроў... Тут недзе ром
Пакінуў граф... Памінкі па Арцёму
Нам трэба справіць.
К а л і н о ў с к і
Як?.. Памёр Арцём?..
М а р ы с ь к а
Паўстанцы пакаралі... Так, мінула
Сягоння сорак дзён... Спіць, дзе заснула
Яго Мальвіна непрабудным сном.
Яна мяне калісьці малаком,
Як я маленькаю была, карміла.
Далёкая, забытая магіла!..
Арцём, калі ад кулі паміраў,
То мне i ўсёй радні сваёй жадаў
Жыць доўга, не спяшацца з дамавінай
Так i сказаў: — Чым будзеце радзей
Вы засяляць клады мае з Мальвінай,
Тым будзе нам з ёй спачываць лягчэй..
К а л і н о ў с к і
За што ж яго?
М а р ы с ь к а
Гаўрылава... салдата,
Каб ён не трапіў сотніку ў палон,
Арцём схаваў, пашкадаваў, як брата.
Памянем жа! Мінула сорак дзён.
(Моўчкі выпіваюць.)
Ах, Яська, Яська, дарагі мой госць,
Любіў Яцына паўтараць, бывала.
К а л і н о ў с к і
Але, любіў... Чаму ты не сказала
Адразу мне?
М а р ы с ь к а
Бо Яську шкадавала.
Цяпер кажу. Знай праўду ўсю, як ёсць.
Мне Яську шкода. Караля не шкода!..
За ўладу ён усіх панішчыць рад.