Выбрать главу

Когда их дети гуляли по берегу, люди часто видели тюленя, который плавал в море недалеко от них – и когда они шли по твердой земле, и когда по краю воды – бросая им разноцветных рыбешек и красивые ракушки. Но их мать так никогда и не вернулась на землю.

Selshamurinn

Einu sinni var maður nokkur austur í Mýrdal, sem gekk hjá klettum við sjó fram að morgni dags fyrir fótaferð; hann kom að hellisdyrum einum; heyrði hann glaum og danslæti inn í hellinn, en sá mjög marga selshami fyrir utan. Hann tók einn selshaminn með sér, bar hann heim og læsti hann ofan í kistu.

Um daginn nokkru seinna kom hann aftur að hellisdyrunum; sat þar þá ungleg kona og lagleg; var hún allsber og grét mjög. Þetta var selurinn, er átti haminn, er maðurinn tók. Maðurinn lét stúlkuna fá föt, huggaði hana og tók hana heim með sér. Var hún honum fylgisöm, en felldi skap sitt miður við aðra. Oft sat hún samt og horfði út á sjóinn.

Eftir nokkurn tíma fékk maðurinn hennar, og fór vel á með þeim og varð barna auðið. Haminn geymdi bóndi alltaf læstan niður í kistu og hafði lykilinn á sér, hvert sem hann fór.

Eftir mörg ár reri hann eitt sinn og gleymdi lyklinum heima undir koddabrún sinni. Aðrir segja, að bóndi hafi farið með heimamönnum sínum til jólatíða, en kona hans hafi verið lasin og ekki getað farið með honum; hafi honum gleymst að taka lykilinn úr vasanum á hverndagsfötum sínum þegar hann hafði fataskipti; en þegar hann kom heim aftur, var kistan opin, konan og hamurinn horfin.

Hafði hún tekið lykilinn og forvitnast í kistuna og fundið þar haminn; gat hún þá ekki staðist freistinguna, kvaddi börn sín, fór í haminn og steyptist í sjóinn. Áður en konan steypti sér í sjóinn, er sagt hún hafi mælt þetta fyrir munni sér:

«Mér er um og ó,

ég á sjö börn í sjó

og sjö börn á landi.»

Sagt er, að manninum féllist mjög um þetta. Þegar maðurinn reri síðan til fiskjar, var selur oft að sveima í kringum skip hans, og var eins og tár rynnu af augum hans. Mjög var hann aflasæll upp frá þessu, og ýms höpp báru upp á fjörur hans.

Oft sáu menn það, að þegar börn þeirra hjóna gengu með sjávarströndinni, synti þar selur fyrir framan í sjónum, jafnframt sem þau gengu á landi aða í fjörunni, og kastaði upp til þeirra marglitum fiskum og fallegum skeljum. En aldrei kom móðir þeirra aftur á land.

© 2005 Виктор Генке, перевод с исландского

Из сборника исландских сказок Йоуна Аурнасона

Хельга дочь старика (Helga karlsdóttir)

Были однажды старик и старуха. Они жили в хижине. У них был один ребёнок – дочь, которую звали Хельга. Она была очень красивая.

Вот пришло время, когда старуха почувствовала, что умрёт. Тогда она позвала к себе дочь и сказала, что порой её жизнь будет трудной, а она мало чем может ей помочь.

– Но я хочу дать тебе вот это шило, – сказала старуха. – Оно умеет говорить «да», если тебе понадобится.

Затем старуха умерла.

Однажды вечером старик попросил свою дочь Хельгу лечь спать рядом с ним. Она не хотела этого, но он настаивал всё сильнее. Тогда она сказала, что забыла погасить огонь, и что ей это нужно сделать. Вот она пошла в кухню, воткнула в стену шило и приказала ему говорить «да», а сама выбежала в темноту. Старик звал свою дочь Хельгу, а шило откликалось, постоянно говоря «да». Старику это надоело, он вскочил и начал искать свою дочь. Не найдя её, он вернулся домой и больше его не будет в этом рассказе.

Как рассказывают о Хельге, она убежала в лес и шла всю ночь. Когда рассвело, она пришла к маленькому и красивому дому. Она вошла внутрь и увидела человека, который играл сам с собой в шашки. Человек пригласил её войти и сказал, что для неё самое правильное – остаться здесь у него и прислуживать ему, ведь он жил один. Хельга согласилась. Она спросила, как его зовут, и он ответил, что Херройд.