У змест.
65
Там , за туманам...
Стаіць i глядзіць туманам
Toe, што прызначае
Табе сустрэчу
I так прызначае,
Што пра яе
Ты сам здагадацца мусіш
I мусіш сам
Знайсці тое месца,
Дзе, -
I выбраць той час,
Калі
Табою аб'явіцца
Toe.
66
Яшчэ не ўсё перажыў?
Яшчэ не ўсё зведаў?
Увязнены ў сваім часе,
Замкнёны ў сваіх,
Такіх зменлівых,
Днях i начах,
Умееш выходзіць
За межы часу:
Дзе безвыходнасць —
Знаходзіш удачу,
Дзе безнадзейнасць—
Вынік,
I дзе небяспека —
Шлях.
67
Каб нават водсвету
Не дайшло!..
Каб нават водгуку
Не даляцела!..
Нібыта ў гарy,
Што верхам
Перакулілася і вядзе
Да мэты,
Якая сябе хавае,
З паверхні
Ўваходзіш углыбіню:
Iспраты —
Яны ўжо сцежкі,
I ціша —
Яна ўжо розум,
Iзмрок —
Ужо зрок.
68
Роўнай дарогай,
Якою яшчэ не хадзіў,
Ідзеш
I прыходзіш раптам
Да загарадкі —
Да заставы.
I гэтак жа раптам бачыш:
Стаіць на дарозе
Роўна перад табою
Труна і, чагосьці
Чакаючы, каля яе
Натоўпяцца моўчкі людзі.
«Кладзіся — яна для цябе»
Пачуеш i ўсёю
Сваёю істотаю дужай
Пачутаму запярэчыш.
Збочыш,
Нахілішся,
Упадзеш
I вымкнеш на той бок
Заставы.
69
Учынкі твае
Адлучаюцца ад цябе
І, адлучыўшыся,
Пачынаюць
Табе пярэчыць.
Аднойчы зірнеш
У рачную плынь —
I ўбачыш сябе
Насупраць сябе,
І міжволі
Здзівішся:
Дзе падзеўся
Князь малады
I адкуль узяўся
Стары?..
70
Недасканалае, не!..
Бы нанова
Знаёмішся сам з сабою,
Абмацваеш сваё цела.
Ведаеш:
Ім жывеш,
Ведаеш:
Ім паміраеш,
I ведаеш яшчэ нешта
Звыш гэтага...
І неўпрыкмет
Toe, што клікала смутак
I ўводзіла ў роспач,
Зараз уводзіць у спадзяванне
i радасць,
Што не тлумачыцца,
Кліча.
71
Вяртае прастора
Людзям,
Як рэха,
Іхнія ўчынкі.
Няхай
Вучыцца чалавек
Адрозніваць,
Што яму можна,
А чаго — не...
I летапісы не тлумачаць
Прычыны,
Чаму так здараецца з чалавекам,
A толькі сведчаць
Аб смерці раптоўнай,
Аб страце горкай
Ды аб пакуце лютай.
72
Пойдзеш лясною,
Пазначанай ледзьве, сцежкай
Iдойдзеш
Да той хаціны,
Што некалі ўбачыў у сне.
Увойдзеш —
Нікога няма,
Апе ў печы
Дыхае чырванню жар,
На абрусе
Ляжыць накроены скібамі хлеб
I пахне
Мёдам i зёлкамі збан:
Пачастунак госцю.
Адведаеш — i спаўешся
Дрымотаю, i пакладзешся
На лаву, аўчынай засланую,
I тады
Нехта падыдзе i ў галавах
Спыніцца, i спытае:
«Што ты жадаеш
Сабе сама больш?»
I ты,
Нібы прызнаешся ў нечым,
Дагэтуль утоеным, скажаш —
I калі скажаш,
Прахопішся i азірнешся,
I не заўважыш нікога:
«Не мець сябе».
73
Hi думаць, ні гаварыць...
Падаўся,
Сваёю воляю ўладны,
Сваёю моцаю дужы,
Насупраць якойсьці сілы,
Што гэтага не хацела,
Спыняла цябе
I сама
Ад цябе адступалася,—
I апынуўся
У полі, імглою спавітым.
Няма тут
Hi ворагаў, ні сяброў,
Iнават
Сябе самога
Распазнаеш ледзьве-ледзь.
74
Ці гэта дзень,
Ці ноч —
На табе
Трымаецца пільны прамень
Невядомага сонца
I жывіць
Думкі твае,
I лучыць
З будучыняй, якая
Заўсёды тут.
Сярод блытаных,
Пакручастых,
Няроўных
Зямных шляхоў
Адзіна відушчы шлях