Выбрать главу
3
Ты паглядзі, якія вуды! Тут жыў калісьці рыбалоў — вясблы, бесклапотны, руды, дзе ён, там i цяпельца слоў... Ён нам пакінуў свой гармонік губны, трафейны i стары, i на стале гумовы слонік усе танцуе з той пары... А гаспадар пайшоў ва ўцскі, i мы з табой — уцекачы... I недзе бераг наш да лек i, халодны i пусты ўначы. I ты гаворыш: час спрацуе, i я кажу: ах, не пара... I слонік на стале танцуе, чакаючы гаспадара.

* * *

Вясёлка пёркамі паўліна над лёгкім марывам гарыць... У яр страсае цвет каліна, i, мне здаецца, без пары. Прыроды веснавой выдвары ці адцвітанню самы час,— перад яе самотным тварам яшчэ зажурымся не раз. Рванецца птушка, як з палону, увысь, i зноў замруць кусты, i голас мой ляціць з адхону: «Ў ласкавым дні пабудзь хоць ты!» Ты — справядлівы, мудры, дужы, хто i апраўдваў, i караў... Вучыў: хай знаюць роднасць душы, а сэрца сэрцу не аддаў!

* * *

Ізноў вяртацца ў сталасць з маладосці, нядоўгаю была цяпер яна. Здаецца, лісце начыняе злосцю сцюдзёная і позняя вясна. Не зразумеюць і асудзяць людзі, прыму любое ў сэрца пакаранне, але нішто на свеце не астудзіць пунсовых шчок, запаленых каханнем. У думках і ў пачуццях — куламеса, заместа болю — радасць б'е з грудзей, такая дробязь: круг зары над лесам, і... сэрца зноўку поўнае падзей.

* * *

А ён ляціць, ляціць, як ашалелы, той ліст, што ападае ў чуйным сне, дзе ж позірк твой і ясны, і нясмелы, што сніўся так нядаўна яшчэ мне. Магчыма, толькі юная цнатліўка жыве ў ружовым мроіве святла, а потым і святло з адных урыўкаў,— я знаю, бо ўлюбёнаю была...

АДНОЙЧЫ У ДАВЫД-ГАРАДКУ...

Рассцеле жнівень на дарогах стынь, загусне ноч пад пылам далягляду, пад ногі пенай кінецца Гарынь, дзе над вярбой кудлатаю прысяду... Цень ад яе па хвалі прабяжыць, нібы таропкі коннік з доўгай дзідай, i ўявіцца за рэчкай на мяжы ледзь бачны прывід грознага Давыда. I там, дзе ў змроку знічка растае, палёўка след заблытае да норкі... Ўздыхне Давыд: «Хто смеў рассыпаць Зоркі?» - а я згадаю позіркі твае.

НА ДОНЕ

Памякчэла позіркам казачка, камізэлька — стэпавы агонь, а таго не ведае, дзівачка,— не бяруць слухмяных у палон. У лугах маіх краёў туманных плача каня горасна да дня, там не п'юць жанчыны закурганных, не падводзяць быстрага каня. Вочы васількамі расцвітаюць, не глядзяць тужліва на паром, той, каго начамі абдымаюць, сам не пойдзе потым за Дняпро... Бераг аддаляецца высокі, і няма дарогі нам назад, ты навошта ўспомніў, чарнавокі, песню пра далёкі палісад? Невядома, дзе яна патоне, вось ужо і бераг не відзён,— закіпае хваля ў сінім Доне, а гавораць, ціхі, ціхі Дон.

* * *

Век дзівакоў захопленых прайшоў... Прадметнасць любіць час i мову рухаў. А я хачу палону мноства слоў,— слоў, як залева, слоў, як завіруха... Не трэба адназначнага: «Маўчы...» У немаце — губ не адчуюць губы. Хай доўга ловіць чуйны слых начы: — Каханая... Жаданая... — Мой любы...

* * *

Халодны вецер дрэў не скалане, пад імі словы чуюцца другія, i ўжо спакойна дыхалася мне, ды раптам Вы — ўстрывожанай стыхіяй. Калі б хоць тры гады таму назад, я зноў перажыла б — абвал, зацьменне, а тут... такі натхнёны лістапад! Мне замінае ўпершынго натхненне. З якога ўздыму — бліснула сляза?! Твар засвяціўся, свет рэальны — гіне... I ў позірку так рызыкоўна-сіне: там трыста д'яблаў супраць Вас i за! Казаў мудрэц: Яно — і нараканне, і сонца і пякучай цемры сплаў... «Якія вочы мне дало каханне!» але... спярша душу яму аддаў.