Выбрать главу
П i л ь ш т ы н (злосна) Дык, можа, кінеш зноў кашэль, дурніца, каб ад цябе ж мне зараз адкупіцца?!
С а л а м е я Вар'ят!.. Які вар'ят!..
* * *
Не адхварэла, лепей адспявала, бо ўжо не носіць сэрца тых пакут, я шклінкаю халоднай адтавала, адагравала воляй кожны кут... Прарочыца, распусніца, вясталка — усё ў адно, каб раптам зразумець: душа, тугой працятая, як джалкам, не можа анічога адагрэць. Туга ў вачах... Я ж верай, не малебнам вяртала ўсім гаротным ясны зрок i вось сама ад слёз пякучых слепну, ад шчасця да няшчасця — толькі крок! Сляза — радня i роспачы, i кратам. Куды ступіць? Адчай, як вастрыё... I ўпала я, шукаючы свае, а Ён падняў,— Ён, з сэрцам амарата.

ЛІСТ ДА АМАРАТА

Чым найцяжэй да рога пад гарy, тым радасней бывае на вяршыні, з якою асалодай гавару,— ты — як цяпельца пасля доўгай стыні. Я думаць пачынала, што турма — ўсе дні мае, адкуль ужо не выйсці... Святых i грэшных ганіла дарма, твая душа мне падказала выйсце. Не прыгнятае страт былых цяжар, бо тыя страты, як сатлелы клунак, цяпер мае жыцце — раздзьмуты жар, твой кожны доты к — першы пацалунак. Зноў стан мой паслухмяны, як струна, што кожным гукам радуе музыку, i дзень, i ноч з табою — не ў пазыку, усе, што не падман, не мае дна...

РАСЧАРАВАННЕ

Няхай ад ласкі ўчора млела, ды не спасціг ніхто душы! Пакуты выкрасліць хацела, ты — даўні боль разварушыў. Што не збылося — адасніцца, за даллю не сцяна, а даль... Пачуццям легка паўтарыцца: ізноў каханне — зноў i жаль. Хацела б горыч я аспрэчыць, ды ці не раз ca мной было,— кляліся, цалавалі плечы, a позіркі былі як шкло... Танюткай шторкі трапятанне, за шыбай — снежаньскі лядок... Парыў астуджвае прызнанне — «Твая!» — ты сэрца на замок!

РОЗНЫЯ ДУМКІ Ў РОЗНЫ ЧАС

*
Надрыў, адчай — усё глыбей... Заместа літасці — папрокі... Старэю. Пачаліся ўцёкі, куды найдалей... ад сябе.
*
Ты сваю радасць не ўпасеш, але ў адчаі ці на ўздыме заўсёды лепшае нясеш нябозе, дзецям i радзіме.
*
Ёсць месца ўдачы i бядзе, а шлях зямны, ён не бясконцы, i покуль жывы ўсе ідзем з начы насустрач свайму сонцу.
*
Ізноў Турэччына... Мяжа... Камечу ў одуме пальчатку. Дзе пачала хварэць душа, пачну адтуль усё спачатку...

САЛАМЕЯ ЗАПІСВАЕ Ў ДЗЁННІК

Быццё — прастора тлуму,— не графа, дзе ні адзнакі добрай, ні памаркі, гарэм твой — неба ночы, Мустафа, дзе заміж зорак — цьмяныя агаркі... Ды ёсць адна, бы вечар без цямна, яна — твае шалёнае гарэнне, i боль, i асалода, i натхненне, жыццё тваё i смерць твая яна. Я — лекарка, сляпым нясу святло, была пры ім i богам, i ахвярай, твой пацалунак для яе, як кара, абдымак твой, як ластаўцы сіло. Пад сонцам грэшным можна жыць з ілжы, пад сонцам ясным — толькі з думак чыстых, i я сказала: «Родная, бяжы — няможна ў свет,— да хваляў серабрыстых...» А чым яшчэ магла я памагчы? Хоць знаю, ятаган няўмольна гостры, з вачэй яе зняла радно начы, цяпер, султан, чакаю тваёй пометы...

СОН САЛАМЕІ

С а л а м е я Як дзіўна, я — ў былым забытым доме. Вунь столік мой, вунь крэсла... ў сэрцы — мір. (Замірае.) Падман?! Ды не!.. Стаіць нехта ў праёме дзвярэй... I ўжо ідзе... (Вельмі спалохана.) Сюды ідзе Гальпір! Паўза. Схавацца? Збегчы? Па мяне, няйначай, ідзе... Не падыходзь, Якуб, ты — страх!