– Чаго ты? – спытаў ён.
Яна ўсміхнулася, абуваючы туфелькі:
– Зараз чатыры гадзіны. Ваша сустрэча ў шэсць. Ён не выедзе раней пяці, а дарогі мне – сорак пяць хвілін. Загадай, каб нейкага каня асядлалі жаночым сядлом.
I, сыходзячы ўніз, пацалавала яго:
– Не думай ні аб чым. Усё адно яны цяпер будуць у дурнях. Хто возьме збэшчаную нявесту?.. Не думай, ён не прыйдзе на месца двабою.
Алесь змоўчаў, хоць ведаў, што Франс ужо выехаў. Шчыра кажучы, ён баяўся яе слёз пры развітанні і спадзяваўся, вядома, не на яе, а на свой фортэль з гадзіннікамі. Хай едзе.
Падсаджваючы яе ў сядло і моцна цалуючы, ён сказаў:
– Вось і добра. Бывай.
– Бывай.
Ён правёў яе позіркам, а потым пайшоў на паркавы двор, распрануўся і з асалодаю падставіў налітае маладой сілай цела пад струмені каскада. Яны свісталі ў твар, секлі ў грудзі, сплывалі па спіне. Ён толькі пырхаў.
Там яго і знайшлі Выбіцкі і Мсціслаў.
– Познімся, – сказаў апошні.
– Паглядзі там на мой гадзіннік, – сказаў Алесь.
Мсціслаў здзівіўся і спалохаўся. Ён звяраў час з секундантамі Раўбіча. Спытаў у Адама, але той забыў свой гадзіннік дома. Маеўскі пайшоў звяраць з хатнімі – тфу ты, д’ябал!
– Аддасі ў наладу, – сказаў Алесь, расціраючыся.– Добра, што хоць твой не адстаў.
– Ал-ле, – сказаў Адам. – Што ж рабіць?
– Паездзім па палях, – сказаў Алесь. – Бач, раніца якая!
...I вось яны ехалі. Туманныя дрэвы волатамі стаялі вакол, і ў кожным зіхацела сонечная вясёлка.
Алесь ехаў і думаў, што ён нікога не будзе забіваць, ды яшчэ ў такую цудоўную раніцу.
Гонар, вядома, ёсць гонар, але з тымі, хто сапраўды хоча прынізіць. Між ім і Франсам было непаразуменне. То што ж, забіваць яго за гэта?
Франс не ведаў ягоных думак. Але Франс не ведаў і таго, што ён цяпер брат яму, Алесю, брат да смерці. Найлепшы з усіх братоў, таму што брат каханай. I іх цяпер пяцёра: Франс, Кастусь, Мсціслаў, Майка і ён.
Вясёлкі стаялі ў верхавінах дрэў. Дрозд узляцеў з аднаго дрэва, абурыўшы ўніз цэлую залеву залатой вады. Заспеты гэтым патопам, заяц даў лататы з усёй моцы сваіх задніх ног.
Алесь засмяяўся. Наўскач пагнаў каня па мокрай, ільсняна-чорнай лясной дарозе, праскочыў пад дрэвам і з сілаю пусціў у яго карбач. На Мсціслава і пана Адама пацягнуўся з вышыні паток струменьчыкаў, падобных на залацістую каніцель, аблытаў іх, зрабіў залацістыя валасы Маеўскага рыжымі, а буланага каня – сплова-вогненным.
Ён ад'ехаў ад іх і пачаў трэсці адно дрэва на сябе. Зноў пацягнулася золата. Ён стаяў, бы пад макаўкай шатра з бліскучых ніцяў.
Забіваць? Лухта! Мокрая белая сарочка халодзіць цела. Лес пахне бальзамам. Алень уцякае, бо людзі занадта шумяць.
– Што ты робіш, вар’ят? – крычыць Мсціслаў.
– Гэта каб Франс не заўважыў, што ў мяне цыганскі пот ад жаху.
Ні ў кога не будзе цыганскага поту. Ні ў кога. Што, можа, у самага блізкага пасля Майкі чалавека, у брата? Смешачкі!
Шэрыя доўгія Алесевы вочы смяяліся, увесь твар смяяўся.
– Браткі, паездзім яшчэ трохі, – узмаліўся ён.
– Глядзі, – сказаў пан Адам. – Занадта хочаш жыць.
– Не крумкай, – сказаў Мсціслаў Маеўскі. – Лухта гэта. Вядома, паездзім.
...Франс яшчэ здалёк убачыў трох коннікаў, якія вырваліся з лесу.
–Урэшце, – сказаў бледны Ілля.
Коннік раптам спыніўся, потым усе трое пачалі набліжацца ступою.
Нахабныя вочы Якубовіча сталі злосныя:
– Чорт ведае што. Спазніцца на сорак пяць хвілін.
– Я ж казаў: пачакаем, – абыякава сказаў Франс. – Магчыма, гадзіннік.
Якубовіч засмяяўся:
– Па-мойму, яны выгандлёўвалі лішнія хвіліны жыцця. – Ляснуў Франса па плячы: – Ану, куражу, хлопчык.
– Правільна, што я цябе падтрымаў наконт чакання, – сказаў Ілля Франсу.
Прывіталіся.
– Так нельга, панове, – сказаў, выскаляючыся, Ілля.
Мсціслаў паказаў гадзіннік.
– А ваш, пане Загорскі?
– Забыў,– паціснуў плячыма Алесь.
– Што ж, панове, – сказаў гусар, – вам астаецца толькі папрасіць адзін у аднаго даравання.
Франс, бледны, але спакойны, глядзеў убок і маўчаў. Горкая зморшчынка ляжала ў яго між брывамі. Загорскі адчуваў, што любіць у ім усё... I вось грымне стрэл.
“Ах, як усё атрымалася! Трэба было пераводзіць стрэлкі на гадзіну”.
– Панове, я яшчэ раз запрашаю вас памірыцца, – сказаў Выбіцкі.
– Я гатовы, – сказаў Алесь.
Франс маўчаў. У яго толькі злёгку дрыжаў краёчак рота. I тады Алесь сам зрабіў спробу прымірэння. Яго зараз нішто не магло прынізіць.
– Франс, – сказаў ён, усміхаючыся, – ты ведаеш, я не баюся. Але нашто ліць кроў? Ты не ведаеш, але...