У вёсачцы нашай некалі жыў дзядзька Адам.
Казалі, i птушкі ніколі не зачапіў дзядзька Адам.
Касіў, поле араў, баранаваў дзядзька Адам,
Сыноў i дачушак малых гадаваў дзядзька Адам.
Нідзе ў жыцці не бываў,
апроч вёскі ўласнай глухой, дзядзька Адам,
Поезда нават не бачыў за вечнаю працай сваей
дзядзька Адам,
Век прахадзіў між знаёмых палёў i лясоў
дзядзька Адам,
A паміраць аж за трыдзевяць земляў пайшоў
дзядзька Адам.
* * *
Мова зямлі маёй! Мова бацькаўшчыны!
Пачую твой гук на чужой зямлі,
I — бумкае чмель у гародчыку басам,
Трубяць за возерам жураўлі.
У хаце бярвеннай, ля печы — далёкая —
Ходзіць мацерына чапяла.
На плоце певень — жар-птушка — галёкае,
Збудзіўшыся, бзыкае ў шыбе пчала.
Дарма мне казалі, што ў пальмавым краі
Я нават успомніць цябе не змагу,
Што іншая песня — мелодыяй раю —
З душы маёй выцесніць просты твой гук.
Мова мая!
Для мяне ты заўсёды —
Сонца вясновага цёплы прамень,
Дзіва ляснога поўныя соты,
Рэчка, што асвяжае ў сухмень.
* * *
А дзень, як гарбуз паласаты,
Каціўся у змрок рабы.
Няслі нада мной пасаты
Хмар карабы.
Развітвалася з сынам
Шэрае поле i гаць.
Ішоў я па свеце сінім
Долю шукаць.
Блукаў я, як пад каронай,
Пад лівадзійскай зарой.
Стаяў кіпарыс калонай
Між мной i гарой.
Краінаю вінаграду
Вазілі, госця, мяне.
Ішоў я між кветак,
Рады
Вечнай вясне.
Ды дзе б я ні быў,
Пасаты
Мой ветразь няслі ізноў
Да матчынай — з сосен — хаты
I нашых рыжых ільноў.
* * *
A ўсё ж я рад, што ў гэты свет
Запушчаны з нябыту.
Між зор расквечаных i бед —
Жыцця майго арбіта.
Шмат па шляху маім было
Каменняў ды завалаў.
Нямала мне у твар раўло
Гіенаў i шакалаў.
Мяне чынамі-чыгуном
Шмат хто давіць быў рады,
Пранізваючы, як ражном,
Высокаю пагардай.
(I сёння сніцца мне парой
Эсэсавец бяльматы,
Што шомпалам у бок пароў:
«Парцізан быў у хата?»)
Я палажыў нямала сіл,
Каб груз адкінуць гэты.
На свой, хоць сціплы, небасхіл
Я вышаў, як камета.
Нідзе не кленчыў я,
Рабом
Не лез пад бот вяльможны,
Рукамі ўласнымі, гарбом
Браў свой прыступак кожны.
Была апорай мне зямля,
Што ў гэты свет пусціла.
Яна мне — нават i здаля —
Ўлівала сілы ў жылы.
Упасці духам мне яна
Ніколі не давала.
Калі быў вычарпан да дна —
Лячыла i ўздымала.
Я з ёю развяду бяду
I саўладаю з громам.
Яна заўсёды на віду —
Зялёным касмадромам.
* * *
Завуць касманаўтаў планеты
Павеялі новыя ветры
Над светам зялёным лясным.
Завуць касманаўтаў планеты
Святлом неспакойным сваім.
Мы сыдзем, далёкая зорка,
З нябёс на твае камяні.
На дзіўных, нязнаных узгорках
Зямныя запалім агні.
Зямную, любімую песню
Спяе касманаўтаў сям'я
Пра шчасце, што ходзіць ля весніц,
Пра любую зорку — Зямля.
I зноў у блакіце ракеты
Пакінуць свой вогненны след.
Завуць касманаўтаў планеты
У новы, расчынены свет.
* * *
Калі б не свяціла Сонца,
Ці ж быў бы я?
Калі б Зямля не кружыла,
Ці ж быў бы я?
Калі б не было ў мяне Маці,
Ці ж быў бы я?
Таму i слаўлю я Сонца,
Таму i слаўлю Зямлю я,
Таму i слаўлю я Маці,
Слаўлю жыццё!
Санцаход
Быў нада мною Заг.
Да неба нос задзіраўся
у бюракрата-зага.
О, як пільна сачылі
Загавы вочы-шылы,
Каб хадзіў я