— Дык чаго ты маўчыш? Бяры чарку, кажу! — зноў гукнуў Іван.
— Выпіць, канечне, можна,— Уладзімір Антонавіч каўзануўся ў крэсле, крактануў,— толькі, як той казаў, ці ёсць патрэба?
Іван не прыняў азарту, усклікнуў:
— Ай, слухай, кінь! У матчынай хаце сядзім, ці часта і збіраемся разам, а ты — ці ёсць патрэба!
Уладзімір Антонавіч усміхнуўся і памяркоўна ўлад сказаў:
— Твая праўда. Збіраемся не надта часта, хоць у тым віны нашай няма... Што ж, давай вып'ем. За тое, як казаў паэт, каб дома бываць часцей!..
Яны чокнуліся і выпілі. Уладзімір Антонавіч адшчыкнуў кавалачак «расійскага», Іван укінуў у рот скрылёк паляндвіцы. Уладзімір Антонавіч зірнуў на брата, жартаўліва паківаў галавой:
— Цемната ўсё ж ты, браце! Каньяк мясам заядаеш... Трэба ж, каб у роце смак аставаўся, каб ты адчуваў, што выпіў. Ты б яшчэ селядцом закусіў!
Іван зарагатаў:
— Яшчэ і якая цемната! Каб не ты, дык ці ведаў бы, як той каньяк і пахне. Сказаць, калі я першы раз яго пакаштаваў? Ведаеш? На тваім банкеце!
— Тады, як прэмію адхапіў?
— Ага.
Уладзімір Антонавіч зірнуў на жонку, яшчэ раз паківаў галавой, але ўжо інакш, быццам нешта гаворачы сам сабе, а ўголас прамовіў:
— Шчаслівы ты чалавек, брат: памятаеш да гэтага часу, калі каньяк каштаваў.
Іван прапусціў гэта міма вушэй. Быццам нечаму абрадаваўшыся, ёй кінуўся ва ўспаміны:
— Насупраць мяне нейкія старыя сядзелі. Трое. Сівыя ўжо, але выпіць яшчэ маглі. І ўсё гэты самы каньяк пілі. Чарачку за чарачкай. І мне наліваюць. Нальюць, падміргнуць: «Давайце, Антонавіч!..» Альбо: «За поспехі вашага брата, Антонавіч!..» Нехта, мусіць, сказаў ім, што я брат... Дык я, пэўна, чарак пяць з імі кульнуў. Добра, што яны малюпасенькія былі, тыя чарачкі, а то б...
Нечакана ажывілася маці, таксама загаманіла:
— Я ж, сынок, таксама ніколі не забудуся пра той банкет. І памру, а такога застолля болей не ўбачу. Столькі ўсяго на сталах было папастаўлена, і посуд такі прыгожы, дарагі, што да яго і дакрануцца боязна, і госці ўсе такія культурныя, адзін аднаго толькі па бацюшку, не абы-як... Гэта ж каб не Галіна Сямёнаўна во, дык я ж бы там галоднай і прасядзела, не рашылася б пакаштаваць чаго, а яна ўсё мне падкладвала ды падкладвала...
— Ну, мама! — азвалася Галіна Сямёнаўна.— Што ўспомнілі! Затое вы тост такі сказалі, што ўсе ў ладкі запляскалі.
— Ай, Галечка, які там ужо і тост, што я ўжо там і сказала! — Маці, быццам баючыся пачырванець, закрыла твар далонямі.— Язык як палена ў роце зрабіўся, што і казала — не памятаю!
— Не, мама,— Уладзімір Антонавіч, зноў перакінуўшыся поглядам з жонкай, павярнуўся да маці,— не кажы! Вельмі добра сказала! Мне не было сорамна за цябе.
І вось тут Іван, сагнаўшы з твару сваю добрую, троху блазенскую ўсмешку, нечакана сур'ёзна спытаў:
— А каб не патрапіла, дык што? Сорамна было б?
Уладзімір Антонавіч зірнуў на Івана, крутнуў галавой, хвіліну памаўчаў. Шмаргануўшы па рукавах пінжака, бы закасаўшы іх — з-пад іх выплылі манжэты сарочкі з бурштынавымі запінкамі, ён аблакаціўся на стол, уздыхнуў:
— Ну чаго ты, браток, як у вас кажуць, лезеш у бутэльку?
Сказаў і толькі пасля, згледзеўшы, як перасмыкнуўся Іванаў твар, зразумеў, што сказаў не тое, што трэба было б адказаць жартам, як заўсёды.
Іван жа, сапраўды, «палез у бутэльку».
— У нас кажуць? А ў вас? Што ж ты не па-вучонаму са мной? Баішся, што не зразумею?