Яна здзерла нажом з бутэлькі металічную покрывачку, наліла ў шклянкі віна:
— Давай, дачушка, за ўсё добрае!
Рыта раптам заплакала:
— Няма, мама, нічога добрага. Няма...
Яна і чарку апусціла: вось яно, чула яе сэрца! Быццам не верачы ў тое, што пачула, спыталася ці не шэптам:
— Што ты кажаш, Рытачка? З Алёшкам што?
Рыта, змахнуўшы пальцам слязу, уздыхнула:
— Нічога, мама, жывы і здаровы... Толькі ў нас з Алачкай няма ўжо Алёшкі. Няма, мама!
Сядзела яна за сталом, глядзела на нявестку і нічога не разумела. Як гэта — няма? Што яна кажа? Праглынула камяк, перапытала:
— Ты толкам скажы, што з ім. Як гэта — нямашака? А дзе ж ён?
Рыта падняла галаву, зірнула на яе ва ўпор і выпаліла:
— Скруціўся ваш Алёшка! Да другой пайшоў! Вось...
Адняло язык у Тацяны. Хоча нешта сказаць і не можа. Глядзіць на Рыту, сіліцца сказаць, а язык не слухаецца. Ці ж можна даць таму веры? Яе Алёшка... скруціўся? І няўжо гэта Рыта сказала пра яго такое? А людцы мае! Як гэта можа быць, ні з таго ні з сяго? Млосна ёй, ажно ногі пад сталом абмяклі, бы не свае.
Урэшце перасіліла сябе, наўздзіў спакойна сказала:
— Супакойся, дачушка, не трэба так... пры Алачцы. І саўсім не трэба. Пасля пагаворым. А цяперака еш. І віна выпі. Брэшуць, што супакойвае яно, але выпі, дачушка!
Маўчала Рыта. З чаркі трошку глынула, паляндвіцы скрылёк пачала жаваць. Моўчкі глынула віна і яна, Тацяна. Думала, што пасля яго мо з'есца што, ажно — не, нічога ў рот не палезла. Пасядзела за сталом, кавалачак скуры ад кумпяка пасмактала і паднялася. Рыце сказала:
— Ты — еш! І не думай аб тым. Стол пасля абрусам захіні, каб кот не палазіў. А мне трэба свінчаці даць, бо на сцяну ўжо лезе, а і Міця ж скора запілікае...
Пабегла ў гарод, нарвала бацвіння, ужала па ўзмежку жменю крапівы, замяшала ў сенцах. Занёсшы мешанку ў хлеў, зняла з плота вядро, збегала да студні. Не хацела ў хату пакуль заходзіць, каб лішні раз на вочы нявестцы не лезлі — «хай хоць з'есць што!», ды ўсё ж мусіла — гладыш у ваду апусціць. Зайшла, а Рыта ўжо і стол закрыла.
— Чаго ж так, дзіцятка? Ці пад'елі хаця?
— Дзякую, мама, наеліся.
— Так і наеліся!
— Наеліся, мама. А дачка ажно два кубкі малака выпіла. Салодкае, казала.
— Малачко добрае, праўда. Хто ні піў, дык усе казалі, што і салодкае, і густое. І вяршок добры. За гэта і Падласку трымаю... Толькі Алёшка адвык ужо. Кажа, магазіннае лепшае...
Сказала тое і пашкадавала: навошта было пра Алёшку? Як хто за язык цягнуў! Каб неяк загладзіць нялоўкасць, хуценька загаманіла:
— А цяперака, Рыбачка, бяры малую і ў садок ідзіце. Посцілку вазьміце, у шафе на ніжняй палічцы. Рассцяліце і паляжыце. Мо і паспіце з дарогі... Я зараз сама дам, а то ты шукаць будзеш...
Пакуль шукала і даставала з шафы посцілку, жанчыны за акном загаманілі — пэўна, ехаў Міця. Накінула на галаву хусціну і, выбягаючы з хаты, яшчэ раз наказала:
— Ідзіце ж у садок! Бо ў хаце мо і муха якая завялася, і духата, сонца якраз у вокны смаліць...
У кузаве яна маўчала. Усё старалася думку сваю снаваць, ды збівалася: бабы і дзеўкі як не пашалелі ад рогату і віску. Раскешкаліся, бы квактухі, у сене (Міця здагадаўся ўкінуць некалькі ахапкаў) і рагочуць абы з чаго, як дурныя. Шулячыха ўзяла з сабою пару агурочкаў (пэўна, сын каторы прывёз, бо сваіх няма яшчэ), а тут нейкая рапуха кульнулася цераз борт і ботам-гумовікам на тыя агурочкі,— вось і рагочуць, ажно заходзяцца.
Ёй было не да смеху. Пра чужога чуць такое — радасць невялікая, як кажуць, а тут — пра Алёшку. Ды ад каго? Хто, каб веры даць, набрахаў ёй пра тое? Каб жа хто чужы! А то — нявестачка. Прыехала і такую радасць матцы прывезла. Яе Алёшка — скруціўся! Яе Алёшка? Рыту крыўдзіць, Алачкі выракся? Не, не можа таго быць! Мо паспрачаліся, пагарачыліся. Вядома, маладыя. Ён — адно слова, яна — два... А маткі побач няма, каб прыкрыкнуць на каторага ці на каторую, хваста накруціць. Вось табе і пасварыліся назусім. Ні дзеці ім ужо нішто, ні тое, што людзі падумаюць...
Пэўна, нешта такое і ў Рыты з Алёшкам было. І, пэўна ж, несур'ёзна ўсё гэта. Мо што і сказаў Алёшка ў злосці, а Рыце ўжо і другая прымроілася. Бо дай ты веры! Калі ж гэта яны ўдваіх прыязджалі да яе? Ці не перад жаночым святам? Але не! Ёй жа, Тацяне, яшчэ і падарунак прывезлі — будзільнік. Харошы такі, быццам куфэрачак. А блішчыць — хоць ты ў яго глядзіся. І не звініць, а іграе, барыню вызвоньвае. Яна першыя дні ніяк прывыкнуць не магла — падхопіцца спрасонку і ў акно пазірае: хто гэта там іграе... Дык хіба ж бы яна не прыкмеціла, калі б што? Калі б і праўда між імі кошка прабегла? Ці ж яна сляпая альбо не матка ім? Дзіця ад маткі не схаваецца, не! А яна ж помніць: усё добра было тады між імі. І гаварылі лагодна, і жартачкамі ўсё перакідваліся... Хаця, здаецца, Рыта не надта на яго жарты агукалася, усё больш з Алачкай загаворвала. Так, так, ці ж яна не помніць! І спаць жа яна, Рытка, лягла раней. Сказала — Алачку прыспаць. А раней жа ніколі адна не клалася, Алёшку чакала. Алачка, дзіця тое залатое, заўсёды сама засынала. Пакладзеш яе, пагугукаеш пад ёй, вось дзяўчынка і спіць. А то ж...