Вера махнула рукою і пайшла ў прыёмны пакой. На вачах у яе стаялі слёзы.
...У Аленкі прызналі апендыцыт. У той жа дзень ёй зрабілі аперацыю.
46
— Я лічыў так: там у цябе былі прычыны наракаць і на мяне, і на жыццё, там было цяжка, гэта відаць нават сляпому. Але я сказаў сабе таксама: пройдзе год-два — і тут табе стане кепска, ты знойдзеш да чаго прычапіцца... Так яно і сталася.
— Я з табою не сваруся. Хачу толькі пагаварыць як з чалавекам. А ты адразу лезеш на сцену.
— Ты называеш гэта пагаварыць, а для мяне гэта пасварыцца. Я не магу быць спакойны, калі мне наступаюць на мазоль.
— Значыць, адчуваеш за сабою віну!
— А як жа! Я вінаваты, што мала зарабляю. Вінаваты, што не даў табе кватэры тады, калі ты хацела. Вінаваты, што яшчэ не купіў мэблі, не абставіў кватэры. Вінаваты! Ты хочаш таго, чаго я не магу табе даць. Таму я і вінаваты.
— Глупства ты гаворыш! Ніхто цябе не вінаваціць за зарплату. Людзі жывуць і на меншай. Толькі трэба больш думаць, раіцца з жонкаю, лічыць і яе за чалавека, а не рашаць усё аднаму.
— Што раіцца? Што зварыць на абед? Можаш не раіцца, я не стану крыўдаваць!
— Во, во! Ты зусім адгарадзіўся ад мяне, цябе не цікавіць, што я раблю і думаю. Але зварыць абед адно, а распараджацца грашыма — другое...
— Хіба я не аддаю табе зарплаты?
— Ты аддаеш, а потым усю забіраеш...
— Бяру на тое, што патрэбна ў сям’ю, для справы.
— Чужыя жанкі даюць мужам пяцьдзесят капеек на абед — і ўсё.
— Хай хоць зусім не даюць... А я буду браць, калі мне трэба для справы.
— Таму і няма ў нас грошай.
— Чаму няма? Што мы, галадаем ці ходзім голыя, босыя?
— Яшчэ чаго не хапала — каб галадалі! А што ходзім абы ў чым, дык гэта факт. Няўжо ты сляпы?
— Я не сляпы. Але гнацца за міністрамі не збіраюся. Я заўсёды хадзіў апрануты горай, чым іншыя: у школе, студэнтам, на рабоце. Але гэта не таму, што я дурнейшы за ўсіх.
— А чаму?
— Таму, што я сын бедных бацькоў. А ад спадчыны цяжка ўцячы... Вопратка для мяне — глупства. Важна тое, што ў галаве. Там — самы большы скарб, а не тое, што на ашчаднай кніжцы.
— Адно без другога абясцэньваецца...
— Якраз адно з другім мала вяжацца. «В одну телегу впрячь не можно коня и трепетную лань».
— Вось тыя, што ўхітраюцца ўпрагаць, жывуць.
— Выкінь з душы зайздрасць.
— Я не зайздрошчу. Але калі нічога не маеш...
— Што табе яшчэ трэба? Кватэра ўжо цесная стала? Падаваць заяву на трохпакаёвую?
— Кватэра наша пустая...
— Затое прастарней, менш барахла.
— Не забывай, што ў нас дзеці.
— Ну і што?
— А тое, што нашы расходы растуць разам з дзецьмі. Цяпер ты ім купіў паркалёвае, мультановае — і добра. А праз пяць, дзесяць год?
— Тады і будзем думаць...
— Ты жывеш сённяшнім днём. Добры гаспадар так не робіць.
— Я — кепскі гаспадар.
— А я хачу, каб ты быў добры.
— Дарэмна. Мяне не пераробіш. Я кансерватар.
— О, ты ўпарты, як асёл. Як упрэшся, дык цябе з месца не зрушыш. Таму мне і цяжка.
— Табе ўсё жыццё будзе цяжка.
— Чаму?
— Бо табе заўсёды мала. Але, як правіла, той, хто хоча мець усё, траціць урэшце нават тое, што мае... Ты мне нагадваеш пушкінскую бабу з казкі пра рыбака і рыбку. Як дзве кроплі вады...
— А ты падобен да таго старога. Калі цябе не падварушы, дык і будзеш ляжаць, як камень, сам не скранешся.
— Ну, дзякуй табе, мо ты потым будзеш каяцца, што скранула гэты камень... з гары...
— Пра што ты?
— А так, глупства... У кожнага свой тэмп. Ты хочаш, каб я табе даў за год тое, што можна зрабіць за дзесяць. Каб усё так лёгка было браць, як хочацца, жыццё, відаць, страціла б свой сэнс.
— Ты знарок ускладняеш, каб апраўдаць сваю непаваротлівасць. Адзін дабіваецца за год таго, што ты за дзесяць.
— Глянь спачатку на сябе. Чаго ты дабілася? Ці мо я вінаваты, цягну назад?
— Я не дабілася таму, што хацела застацца сама сабою, нікому не кланяцца...
— А я не хачу... застацца самым сабою! Ты ведаеш, што ёсць цяперашні праклён: каб ты на зарплату жыў! Як некалі казалі: каб ты дабра не знаў усё жыццё!
— Ты ж нейкі пісьменнік, акрамя ўсяго...
— Ну і што? Я мала друкуюся. Маю кніжку другі год пераносяць у плане на потым.
— Значыць, кепска пішаш.
— Кепска... Я не хачу перарабляць так, як мне дыктуюць. Я забіраю свае апавяданні назад.
— Трэба мяняць арыентацыю...
— Я не флюгер. І ніколі ім не буду.
— Ты на нейкіх дапатопных пазіцыях. Ты пішаш зусім не пра тое, што трэба.
— Пішу пра тое, што мне хочацца.
— Ты зусім адстаў ад жыцця.
— Я яго зусім не ведаю...
— І праўда. Ты хутка дваццаць год, як жывеш у горадзе, а пішаш нешта пра вёску. Цяпер вёска не тая, што дваццаць год назад.