Выбрать главу

Але найболей Драгуну спадабаліся арыі з «Запарожца за Дунаем». Адчувалася, што музыка любіць гэтыя мелодыі і ўкладвае ў ігру ўсю сваю душу. Ён расчырванеўся, вочы яго гарэлі гарачкавым бляскам, на вялікім лобе выступілі буйныя кроплі поту. Арыю Карася ён нават падпяваў сам сабе басавітым голасам, і ўсе былі ў захапленні. Малая Жэнька стаяла каля бацькі і з замілаваннем глядзела то на яго твар, то на рукі, вялікія, з вузлаватымі пальцамі, здавалася б, такія няспрытныя, а тут такія ўвішныя, што проста як матылькі лёталі над клавішамі, выпускаючы на волю цэлую плынь гукаў.

Гулак-Артамоўскі быў яго каронны нумар. Да таго ж ён іграў без партытуры, папросту без нотаў, і Драгуна здзівіла яшчэ болей: ёсць жа шчаслівыя людзі, што могуць так іграць! А сам ён працаваў цеплатэхнікам у нейкім вадаканалтрэсце! «Абавязкова падарую яму што-небудзь з нотаў, мо нават знойдзецца той самы «Запарожац»,— падумаў Драгун.

Пасля канцэрта сталі збірацца дадому. Ліда падазрона паглядвала на Драгуна, нібы хацела штосьці ў яго спытаць і не асмельвалася. А мо чакала, што ён скажа «бывай» і шмыгне за свае дзверы?

Драгун стаў развітвацца: пацалаваў рукі жанчынам, пахваліў яшчэ раз гаспадарову ігру.

— Дзякуй вам за цудоўны вечар.

— Заходзь часцей! — сказаў на гэта гаспадар. Ён канфузіўся, калі яго хвалілі.

З Лідай яны выйшлі разам. У цёмным калідорчыку перад дзвярыма ў Драгуноў пакой на момант затрымаліся. Ліда стаяла побач, ён адчуваў яе дыханне, чуў пах яе валасоў. Ён прытуліў яе да сябе і сказаў:

— Зойдзем да мяне, я толькі апрануся...

Ён адамкнуў дзверы і нават не ўключыў святла, вобмацкам знайшоў паліто. Ліда стаяла ля дзвярэй, у самым праходзе, якраз на яго дарозе. Яны абняліся, вусны прагна шукалі вуснаў. Ліда вісела ў яго на руках, і каб ён развёў іх, яна ўпала б на падлогу.

— Заставайся ў мяне,— прашаптаў Драгун.

Яна, дакранаючыся валасамі да яго шчакі, кіўнула ў цемры галавою.

Драгун паставіў Ліду на падлогу, падняў руку — выключальнік быў тут жа, ля дзвярэй,— уключыў святло.

Ліда зажмурылася.

Ён узяў у яе паліто, павесіў на цвік, убіты ў сцяну.

— Сядай, Ліда... Я згатую кавы...

— Нічога не трэба...— яна прайшлася па пакоі, азірала сцены, столь, падлогу, дакранулася рукою да брудных, яркай чырвонай афарбоўкі шпалераў.

— Што ж ты не змяніў нават старых шпалераў?

— Не паспеў. Я тут нядаўна...

— А ты ведаеш, што гэтыя сцены я клеіла?

— Ты? Хіба ты тут жыла?

— Жыла... З адной нашай... Ты яе не ведаеш...

— Вось як! А я думаю: адкуль ты знаёма з маімі гаспадарамі? І доўга ты тут пражыла?

— Год, не болей.

— І адгэтуль паехала на цаліну?

Яна кіўнула галавою.

— Якая ж прычына была, што ты паехала за свет адна?

— Так сабе... Ніякай прычыны... Хацела паездзіць па свеце.

— І паездзіла?

— Як бачыш. Паездзіла... Вярнулася.

— А дзе цяпер? Працуеш?

— Які ты цікаўны сёння... Каб ты заўсёды так цікавіўся... маім лёсам...

— То што было б? — амаль механічна, не падумаўшы, спытаў Драгун і асекся.

Ліда стала сур’ёзная. Яна падышла да яго, паклала яму рукі на плечы.

— Не пытай мяне болей нічога. Мне цяжка...

— Прабач,— сказаў вінавата Драгун.— Я зусім несур’ёзны чалавек. Прысядзь, адпачні...

Цяпер ён зразумеў, што яна прынясла яму сваё гора. Што яна знарок зайшла да гаспадароў, каб пабачыць яго.

... Ён заклаў рукі за галаву, пазіраў у цёмную столь, прыслухоўваўся, як побач на падушцы ўсхліпвае Ліда.

— Чаго ты?

Яна маўчала. Толькі ўсхліпы рабіліся радзейшыя і слабелі.

Ён ненавідзеў сябе ў гэтую хвіліну як самага страшнага ворага. Ён праклінаў сябе за маладушнасць, за подласць, за гэтую мінуту слабасці, калі ён павінен маўчаць, сцяўшы зубы, і не сказаць ёй ніводнага слова суцяшэння. «Чаго ты?» — адзінае, што пачула яна ад яго. Хіба яна гэтага чакала? Ён толькі пытае яе, як на следстве, нічога не гаворыць пра сябе, не пускае яе ў сваю душу, бо там нікога няма, як няма і Ліды... Дык навошта ён сее ў яе сэрцы нейкую ілюзію, навошта гэтая блізкасць, недарэчная, непатрэбная, выпадковая і пустая? Што яна дасць яму ці нават ёй?