Неяк зусім бяздумна, падсвядома, без ніякай мэты Драгун нават нечакана для сябе апынуўся ў гэтым коле і цапнуў за руку сяржанта, які, няйначай, камандаваў патрулём.
— Стой! Ты куды яго цягнеш?
Нечаканасць — неразгаданая псіхалагічная штука, якая часам робіць вялікія цуды. На каго-небудзь яна мо нават не дзейнічае, хутка праходзіць, а другіх паралізуе на цэлыя хвіліны.
Сяржант і салдаты на момант сталі. Мо яны падумалі спачатку, што гэта які важны начальнік ці хто, які мае дачыненне да іх. Кола зрабілася яшчэ цяснейшае. Нават хлопец, якога вялі, перастаў вырывацца, з надзеяй зірнуў на Драгуна.
Першы апамятаўся сяржант.
— А ты хто такі? Чаму стаў на дарозе?
— Я хачу ведаць, завошта вы яго ўзялі?
— Не твой клопат! Ідзі да д’ябла і не мяшай! — сяржант скінуў са свае рукі Драгунову далонь.
Усе зноў скіравалі да машыны, адціскаючы Драгуна назад. Ён азірнуўся, як бы шукаючы падмогі. Яна і праўда была побач, толькі штосьці не збіралася памагаць.
— Эй, хлопцы! — крыкнуў Драгун.— Што ж вы даяце ў крыўду свайго таварыша? Ану!!!
Хлопцы нібы толькі чакалі каманды. У адзін момант яны разарвалі кола з салдатаў, выхапілі з рук у патруля свайго сябра і пацягнулі з тратуара ў двор, куды кінуліся ўсе астатнія.
Другі раз нечаканасць паралізавала салдат. Сяржант зноў першы кінуўся за ўцекачамі, але Драгун прытрымаў яго за палу кіцеля. Сяржант злосна азірнуўся і стаў.
— Што табе трэба?
— Адстаньце ад хлопца! Вы што, міліцыя? Ён жа цывільны!
— А што табе да таго? Не сунь нос не ў сваё?
— Забірайце такіх, як самі! Цывільных не маеце права! — даказваў Драгун.
— Вось мы табе зараз пакажам права! Рэбята! Узяць яго!
Не паспеў Драгун апамятацца, як яго акружылі шчыльным колам салдацкія кіцелі, моцна ўчапіліся рукі ў яго вопратку. На момант Драгун адчуў, як пахаладзела ў яго ў грудзях: перад ім стаяла жывая няўмольная сцяна, якая вось зараз раздушыць яго, безабароннага, з голымі рукамі — і ніхто за яго не заступіцца. Усе тыя хлопцы, што круціліся нядаўна тут, былі ўжо недзе за домам, і машына, якую спынілі салдаты, каб везці таго хлопца, паехала, а на вуліцы, цьмяна асветленай ліхтарамі, акрамя патруля і яго — ні жывой душы. Рабі што хочаш!
— Ідзём у міліцыю! Шагам марш! — падаў каманду сяржант.— Там разбяруцца, адкуль такі заступнік!
— У міліцыю — калі ласка! — Драгун адчуў, што часовае здранцвенне прайшло і ён зноў валодае сваім целам, можа цвяроза думаць і разважаць.
Яны ўсе рушылі па Лагойскім тракце да Камароўкі, дзе, Драгун ведаў, было аддзяленне міліцыі. Але яго давялі толькі да скрыжавання і скіравалі ў цёмны завулак ля фатаграфіі. І Драгун адразу зразумеў, што азначае гэта «ў міліцыю»: яго вялі ў цёмнае месца.
— Далей не пайду, можаце біць тут! — крыкнуў Драгун і стаў вырывацца.
— Ідзі, ідзі! — басіў сяржант.
Ззаду Драгуна штурхалі ў плечы, у паясніцу і яшчэ ніжэй — ботамі, кулакамі, тронкамі ад фінак, а сяржант увесь час хацеў заламаць яму правую руку назад, але гэта яму не ўдавалася. Тое ж самае рабіў і салдат, што ішоў у Драгуна злева. Урэшце яны змірыліся з гэтым і вялі Драгуна пад рукі, як дзяўчыну, трымаючы яго за рукавы паліто. Пачыналіся прыватныя дамы з дашчанымі высокімі густымі платамі.
— Хопіць! — сказаў Драгун.— Далей не пайду!
Ён вырваў правую руку ад сяржанта і наводліў заехаў яму па твары. І тады на Драгуна пасыпаўся град удараў: ззаду, збоку, спераду. Але ён бачыў перад сабой толькі аднаго сяржанта, учапіўся яму ў каўнер кіцеля, пачуў, як затрашчалі аплікі — яго адрывалі ад праціўніка, цягнулі ўніз. Нарэшце ён паляцеў на зямлю.
— Па кумпалу не біць! — папярэдзіў сяржант.
Драгун устаў, але тут жа зноў апынуўся на зямлі. І яшчэ раз устаў, ужо нікога не бачачы перад сабою. Апошняе, што ён адчуў,— гэта нібы яму заляпілі твар гарачаю жарствою.
Ён захістаўся і, каб зноў не ўпасці, ухапіўся за плот, стаў правай рукой абчышчаць губы, бараду ад гэтай нябачнай жарствы, якая пякла не суцэльнай масай, а асобнымі каменьчыкамі. Салдаты зноў акружылі яго.
— Хопіць! — скамандаваў сяржант.
Салдаты адступіліся. Яму нават падалі сетку з бялізнай, якая валялася недзе ў пяску і пра якую ён паспеў забыць. Няўпэўнена, як п’яны, нібы не на сваіх нагах, пайшоў Драгун, сплёўваючы крывёю, у свой бок. Насустрач яму бегла некалькі хлопцаў — няйначай, з той самай кампаніі. Яны размахвалі кулакамі і крычалі:
— Дзе яны? Мы ім пакажам!
Але да салдат яны не дабеглі, сталі, а потым павярнулі назад.