— Хачу...
— А са мною хто будзе?
— Я буду. Не плач, мамка, я з табою буду.
— Дзіця маё! Што нам з табою рабіць? — Вера туліла да сябе Вальку, цалавала ў круглыя шчочкі.
— Ну што ты ўжо раскісла? — Драгун стараўся гаварыць цвёрда, а ў самога голас дрыжаў: — Няўжо мы не выкруцімся з гэтай бяды?
— А як?
— Трэба падумаць, а не пускаць слёзы... У яслі адпадае. Чакаць два гады — гэта задужа... Да бацькоў — таксама не паткнуцца: у маіх расце Каціна малая. У тваіх — Валіна. Хоць каб яны ведалі, як нам цяпер, то не адмовіліся б — ні мае, ні твае.
— Не, так не будзе. Самі рабілі, самі гадуйце. Толькі так.
— Правільна... Застаецца адно...
— Пераходзіць на тваю зарплату?
— А што? Будзем жыць... Нікуды не дзенемся.
— Эх, ты! — сумна паківала галавою Вера.— Каб хоць у нас быў які запас...
— Пра што ты гаворыш? Я табе яшчэ вінаваты сто рублёў. А вяселле, памятаеш, за чые грошы спраўлялі?
— Ты называеш гэта вяселлем?
— Ну, бяседа... Якая розніца?
— Розніца ёсць...
Ухадзіўшыся, ляглі спаць, але сёння іх чакала ўсяночная. За сцяною суседка Турбан, атрымаўшы пенсію, адзначала гэтую падзею: так яна рабіла заўсёды. Спачатку толькі гаварыла сама з сабою, потым пачала выкрыкваць, тупала па пакоі, нібы за кім ганялася, спявала, плакала, зноў спявала. Ляжаць і слухаць гэтую жудасную какафонію было нясцерпна. Яны зноў вярнуліся да перарванай гутаркі. І Вера расказала яму ўсе тыя думкі, якія даўно не давалі ёй спакою, якія Драгун чуў толькі абрыўкамі, толькі намёкамі. Цяпер усё гэта было падсумавана і ўзважана.
— Мушу табе сказаць, што пра сваю работу я ўжо думала даўно. Хацела пагаварыць з табою, ды ўсё адкладвала. А тут ужо болей няма куды адкладваць. Я ўжо збіралася або кідаць зусім, або пераходзіць у другі які інстытут, ці ехаць у вёску заатэхнікам. Памяркуй сам. Аспіранткай я працавала больш-менш на сябе. А як толькі перавялі ў лабаранткі, на мяне ўзвалілі ўсё, што можна. Я была на пабягушках у загадчыка аддзела кармлення Інэсы Рынковіч. Памятаю, яна прыехала з Гродзенскай вобласці, прывязла матэрыял і дала мне на апрацоўку. За месяц яна абследавала і банітавала 1500 авечак! Я здзівілася. На такую работу трэба патраціць у два разы болей... Затое як глянула я на работу, дык у мяне і рукі апусціліся. Часам шырыня авечкі перавышала даўжыню, а якасць воўны зусім не адпавядала даным росту і вагі жывёлы. Усе лічбы былі высмактаны з пальца. Потым ужо я даведалася, што абмер ёй рабілі студэнты першага і другога курсаў, якія яшчэ не ведалі, што да чаго, а яна ім нават не паказала, як гэта ўсё робіцца. У яе былі справы больш важныя... А тады я ціха сказала ёй, што матэрыял зусім сыры, яго нельга апрацоўваць. Яна ўзняла крык. Тады я сказала, што напішу дакладную дырэктару. Яна прыціхла і забрала свой матэрыял.
З таго часу і пачалося.
Была я ў камандзіроўцы ў Зялёнай Лужы, трэба было апісаць увесь статак, да гэтага ён належаў тром калгасам, і там рабіла баніціроўку Інэса. Потым авечак змяшалі, і выходзіла, што пад адным нумарам хадзіла тры-чатыры жывёлы. Покуль я там дабілася толку, дык ачмурэла. І вось раз яна прыязджае. Пастух толькі выгнаў авечак на пашу, а яна камандуе: «Заганяй, будзем правяраць!» Пастух раззлаваўся і паслаў яе да д’ябла, плюнуў і пайшоў. Ну, яна знайшла пастухову жонку, прыстрашыла яе, тая стала заганяць авечак у кашару, давай там іх лавіць ды правяраць. Я трохі памагала, але цягаць авечак ужо было не пад сілу, ужо Валька не давала. Інэса на мяне як напала, дык хоць ідзі тапіся. Што я тут капаюся, цэлы тыдзень прабыла, а работа не зроблена! Яна мне пакажа, як трэба працаваць! Я расплакалася... Не было тады ў мяне сілы з ёю сварыцца, кінула ўсё, пайшла ў прыбудоўку. Там мне кепска стала, думала — памру. Але назаўтра супакоілася, прабыла яшчэ тыдзень і зрабіла ўсё, як трэба. Не паспела вярнуцца, а яна ўжо напісала дакладную дырэктару, што я маруда, што не спраўляюся з работай, што нават пастухоў падбухторваю, каб яе не слухалі. Я табе раней усяго гэтага не казала, хопіць, што я адна цярпела, не хапала яшчэ, каб і ты ўлазіў у гэтую кашу...
Потым неяк адчула, што Інэса стала паддобрывацца да мяне. Думаю, што ж гэта значыць? Нешта не так... Ажно адзін раз кажа мне: у міністэрстве ёсць такая Русанава. Яна мае яшчэ даваенныя матэрыялы абследавання нейкага там статка, вельмі добрыя матэрыялы, але яна іх нікому не дае. Як бы я ў яе выпрасіла, яна, Інэса, ведае, што я з ёю ладжу. А для чаго — не сказала. Неяк убачыла я Русанаву ды і кажу, што Рынковіч хоча паглядзець яе матэрыялы... Русанава ўсміхнулася і пытае: «А яна не сказала, навошта яны ёй?» Кажу, не... Аказваецца, Рынковіч яшчэ з адным кандыдытам навук задумалі напісаць манаграфію... на чужым матэрыяле. Але Русанава не такая дурная, як яны думалі. Яна кажа: «Навошта мне ім даваць? Гэта мой уласны матэрыял, я сама яго збірала. Сама буду пісаць дысертацыю. А яны мой матэрыял скарыстаюць і нават дзякуй могуць не сказаць, самае большае — недзе у дужках напішуць, што матэрыял ім велікадушна дала нейкая Русанава. Дудкі! Прывыклі заграбаць жар чужымі рукамі».