На жаль, надвор'е выдалася надзiва дажджлiвае для гэтай, звычайна сонечнай, пары. Кампанiя здалася iм чымсьцi накшталт Нармандыi. Яны пiлi цёплую каву з тэрмаса. Лора больш не хварэла, але маленькi прышч на носе зацвярдзеў, пачырванеў i нарваў. Арман супакоiўся. Ён з пяшчотнай пакорлiвасцю глядзеў на пышныя вiнаграднiкi, на пагоркi, ахутаныя туманам. Сонца заззяла якраз тады, калi яны прыехалi ў Неапаль, дзе павiнны былi прабыць толькi гадзiну перад тым, як адплыць на батэла* на Капры. Гэтага было дастаткова, каб пераканацца, што iм не схлусiлi, i гэта сапраўды, як казаў адзiн пасажыр iхняга аўтобуса, варта было таго, каб прыехаць сюды. Дзеля таго, каб пабачыць Везувiй, варта было прыехаць. Не таму, што гэта быў нейкi незвычайны вулкан, асаблiва пасля таго, як ён патух, а таму, што адна назва будзiла думкi пра iншыя такiя самыя вулканы: Этну, Папакатэпельт, Фудзiяму, Кiлiманджара. Дождж вымыў фасады будынкаў, i гэта падкрэслiла язвы бедных кварталаў, але затое надало ўсяму нейкi расквiтнелы, вясновы выгляд. Сонца прыпякала, i над горадам курылася пара. Арман i Лора гаварылi пра "пачуццёвасць" Неапаля. Хлапчукi паспрабавалi прадаць iм аўтаручкi i гадзiннiкi, купленыя ў амерыканскiх маракоў. Iх цяжкiя караблi з гарматамi ў белых чахлах вiднелiся на брудных водах порта.
* Параходзiк (iт.).
- Мне не цярпiцца ўбачыць Капры, - сказала Лора.
Гэтая назва, Капры, нагадвала ёй пра Тыберыя*, значыць, пра мурэн, смаляныя паходнi i жоўтыя амфары ў шафранавым пяску.
* Тыберый I, другi рымскi iмператар (42 г. да н.э. - 37 г. н.э.), свае апошнiя гады правёў на Капры.
Арман абхапiў яе за плечы i прыцiснуў да сябе. Але на параходзiку, што плыў да вострава, яму раптам захацелася буры, туману, няважна чаго, абы яно змянiла гэты дэкор з недарэчных раманаў на звычайны пейзаж для звычайных людзей.
З верхняга прыпынку фунiкулёра, адкуль порт быў ледзь вiдаць, праз гэтае нагрувашчанне залiтых сонечным святлом кашолак, стракатых, яркiх колераў шаляў i караляў з ракавiн iх разам з iншымi турыстамi правялi да гатэля. Абапал дарогi ўзвышалiся тэрасы з садамi, перапоўненымi чырвонымi кветкамi. З вокнаў iх пакоя вiдаць былi бухта i купалы манастыра, пабудаванага ў маўрытанскiм стылi. Навокал панавала цiша, якую зрэдку парушалi траскатня цыкад, гук парасона, якi раскрывалi, цi шамаценне пры подыхах марскога ветру сухога лiсця на алiвах. Сады крута спускалiся да самага залiва. Вада, як i ўсё iншае, была цудоўная: блакiтная, празрыстая на вялiкую глыбiню. Маторка пакiдала на ёй доўгi пенны след.
- Гэта краiна, аб якой мараць, - сказала Лора. - Мажлiва, гэта дэкор, але цудоўны! Ах, я хацела б застацца тут на некалькi месяцаў...
- Ты ўпэўнена, што табе не захацелася б у Кабур* цi нават у Каэн?
* Курорт у Нармандыi.
- Чаму ты мне гэта кажаш?
- Не чапай свайго носа, дарагая, бо, гарантую, ты дагуляешся да таго, што там сядзе вялiкая скулячка, якая не дасць табе спакою да канца падарожжа...
- Ты думаеш, што я непрыгожая?
- Мне ты самая прыгожая.
Ён заплюшчыў вочы i пацалаваў яе ў вусны.
- Ты здурэў, - сказала яна, калi перавяла дых.
- Зусiм не.
Дзень яны прысвяцiлi класiчнай экскурсii па ўсiм востраве. Яны нанялi гiда i не пашкадавалi. Цi знайшлi б яны самi словы, каб апiсаць "гэтае дзiўнае пачуццё эйфарыi, якое вялiкiя аматары вострава называюць "ла какаiна" дэ Капры* i якое, мажлiва, выклiкана кантрастам памiж страшэннай прыгажосцю скалаў, пакрытых дзiкай раслiннасцю, i цiхiм хараством вузенькай, добра забрукаванай дарогi, абсаджанай прыватнымi садамi з квiтнеючымi ружамi, гваздзiкамi, глiцынiямi, мiндалем?
* Какаiн Капры (iт.).
Яны не даведалiся б, што славуты грот Мiтраманiа - гэта былы храм бога Мiтры i што ў доме вядомага пiсьменнiка Курцыа Канацьеры пасярод вялiзнага салона, якi мае шаснаццаць метраў у даўжыню, ёсць камiн, спод якога зроблены з вогнеўстолiвага крышталю, праз якi можна бачыць мора.
Яшчэ больш карысным для iх гiд аказаўся ў тым плане, што даў iм нейкае ўяўленне пра свецкае жыццё. Яны даведалiся, што ў Канцонэ дэль Марэ*, "якi ў апошнiя гады прыцягвае ўвагу арыстакратыi ўсяго свету, дзякуючы басейну з лазурнай вадой i ўсёй яго раскошы, пасля абеду заўсёды ёсць некалькi незанятых сталоў для гульнi ў канастру**".
* Назва гатэля, у перакладзе з iталiйскай "Песня мора".
** Гульня ў карты.
Аднак з канца ранiцы другога дня, калi яны загаралi на тэрасе гатэля, слухаючы, як гудуць мухi i кудактаюць куры, радуючыся знесенаму яйку, як звоняць званы ў манастыры, Арман адчуў патрэбу процiдзеяць таму, што гiд назваў "какаiна дэ Капры". Ён быў па горла сыты гэтым жыццём, якое асуджала яго на адзiноту, глыбiню якой ён толькi што зразумеў. Спектакль, якi ён убачыў у мiндалевым садзе, вывеў яго са здранцвення: мажны педэраст, увесь у блакiтным, з белай вышыванай шыйнай хусткай, якога прагульваў на пазалочаным паску бульдог з высалапленым языком; ён раздаваў ангельскiм дзецям, якiя тоўпiлiся вакол яго, высушаных марскiх канькоў, загорнутых у шаўкавiстую паперу.
- А што, уласна мы тут робiм? - сказаў ён.
- Табе не дагодзiш. Што з табой, любы? Мне здаецца, пасля Рыма ты нешта ад мяне хаваеш.
- Ну што ты, дарагая, не. Гэта анiяк не звязана нi з табой, нi з намi... Але я лiчу, што тут ёсць нешта абсурднае. Я не ведаю... Але ўсё гэта фальшывае. Ну, ты разумееш, фальшывае...