Ёрш кіту паклон адважыў
І паплыў спачатку важна,
Ды характар не такі,
Каб мець цэлыя бакі.
З дворняй царскай быў счапіўся
І з салакамі пабіўся,
З іх шасці расквасіў нос
І рашыў пайсці на дно.
Там куфэрачак цудоўны
Невялікі і чароўны
Адкапаў. Мо сто пудоў
Важыў дзіўны той улоў.
Ёрш гукнуў на дапамогу
Селядцоў. Сплылося многа.
Але колькі не саплі,
Грузу рады не далі.
Колькі моцна не крычалі,
Жываты пападрывалі,
А куфэрак, як на смех,
Хоць бы ўбок ці трохі ўверх.
Што рабіць? І ёрш паклікаў
Рыбін моцных і вялікіх -
Асятроў. І тыя ўраз
Той куфэрак на паказ
Вырвалі з пяску імгненна.
Ёрш ім кажа: «Каб сумленна
Гэту справу давяршыць,
Вас нікога не яршыць,
Куфар да кіта нясіце.
Па дарозе не згубіце!
Я ж пайду адпачываць:
Цяжка мне было капаць,
Не занесці мне самому», -
І падаўся спаць дадому.
Але спаў ён ці не спаў,
Можа, зноўку бой пачаў
З карасём? Мне невядома.
Асятры ж плывуць без стомы
Да кіта - цара цароў...
Я пакінуць іх гатоў,
Каб сустрэцца зноў з Іванам.
Ён сядзіць ля акіяна.
Дрэмле мора-акіян,
Дрэмле на пяску Іван.
Гарбунок прыплюшчыў вочы -
Падрамаць і ён ахвочы.
А дзе ж тая рыба-кіт?
Мо забыў пра іх візіт?
Сонца ўжо зусім не грэе...
Абяцаў: як звечарэе,
Той пярсцёнак прынясе.
Захад тлее пакрысе -
Ні пярсцёнка, ні кіта.
Сум на сэрцы, чарната...
«Каб ты лопнуў, пустамеля!
Хутка прыйдзе ўжо нядзеля,
Тухне захад, не гарыць...
Колькі ж можна нам тут быць?!» -
Толькі Ваня так падумаў,
Акіян прачнуўся з шумам,
Забурболіў малаком,
Быццам пачынаўся шторм.
Кіт з'явіўся і на бераг
Шмякнуў медны той куфэрак,
Аж уздрыгнула зямля.
І сказаў вось так здаля:
«За дабро тваё і ласку
Я аддзячыў. Калі ласка,
Вось пярсцёнак... Забірай!
Калі што - сігнал падай.
Кіт пра дружбу не забудзе.
Што патрэбна Ваню будзе,
Шапку вельмі не ламі,
Проста мне паведамі,
Не звяртайся ні да кога,
Я прыйду на дапамогу».
Тут прачнуўся гарбунок,
Пацягнуўся.... Скок-паскок...
«Ты, Кітовіч, малайчына!
Дзякуй скажа Цар-дзяўчына.
Развітаемся з тугой:
Ты як родны стаў, як свой.
І ад нас прымі падзяку!
Мы таксама здаравякі,
Толькі персцень не змаглі б
З дапамогай нават рыб
Мы здабыць... Іван, збірайся
І ў дарогу выпраўляйся.
Заўтра тэрмін. Заўтра цар
Мець павінен гэты дар», -
Скончыў так канёк прамову.
«Каб тут грузу хоць палова!
Тры разы я спрабаваў,
А куфэрак не падняў.
Падарвацца і памерці
Можна. Хіба ў куфры чэрці?
Як нам гэтакі цяжар
Несці, нібы на пажар?»
Тут канёк, як для забавы,
Падчапіў нагою правай
Той куфэрак і - кідзець! -
Сам сабе на шыю медзь:
«Не марудзь, Іван, паедзем!
Царскі гнеў мы апярэдзім!»
І пусціліся яны
Ў шлях-дарогу ў час начны.